خشونت علیه زنان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل پیش روی تمامی دولت‌ها می‌باشد. هیچ کشوری نمی‌تواند ادعا نماید که میزان خشونت علیه زنان را به صفر رسانیده است. از کشورهای پیشرفته تا کشورهای درحال‌توسعه، همواره سعی بر این بوده تا حقوق زنان در جامعه تأمین شده و تبعیض‌های ناروا علیه آنان به حداقل ممکن برسد. سازمان ملل متحد به همین بهانه از سال 1981، روز 25 نوامبر را به‌عنوان روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان نام‌گذاری کرده است.
فهرست مطالب
در حال حاضر خشونت علیه زنان مانند صدها مشکل دیگر، یکی از چالش‌برانگیز‌ترین مسائل سازمان‌های بین‌المللی بوده و خشونت خانگی علیه زنان نیز بخش زیادی از مباحث حقوق بشری را به خود اختصاص داده‌اند. به راستی بروز خشونت و تبعیض علیه زنان به دلیل لطیف‌تر بودن، برخلاف مبانی اولیه حقوق بشر بوده و تمامی اهداف و اقدامات حقوق بشری را زیر سوال برده است.
فایل صوتی مقاله را در زیر میتوانید گوش کنید.
[dt_default_button link=”https://www.mahaksoft.com/wp-content/uploads/2019/11/International-Day-Against-Violence-Against-Women-PodCast.mp3″ button_alignment=”default” animation=”fadeIn” size=”medium” default_btn_bg_color=”” bg_hover_color=”” text_color=”” text_hover_color=”” icon_align=”center”] دانلود فایل صوتی مقاله [/dt_default_button]
از این‌رو جامعه بین‌المللی به سمت بررسی حقوق بشر در سطح حق بر محیط‌زیست سالم است، اما متأسفانه هنوز هم در برخی جوامع، مخصوصاً جوامع درحال‌توسعه، باید در خصوص عدم فروش زنان، عدم ضرب و شتم آنان و یا عدم بهره‌گیری جنسی از آنان تدوین قوانین نمود. به همین دلیل در نظر گرفتن روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان دارای اهمیت خاصی است.
انواع خشونت علیه زنان
- خشونت جسمی (فیزیکی)
- خشونت روانی (روحی)
- خشونت جنسی
- خشونت اقتصادی
متأسفانه در بسیاری از جوامع ازجمله ایران زنان علاوه بر تحمل خشونت در جامعه، در بسیاری از مواقع در حریم خانه‌هایشان نیز در امان نبوده و مورد تعرض واقع می‌شوند. لگدمال کردن حقوق زنان در خانه و جامعه دارای تبعات سوئی خواهد بود که به مرور زمان هزینه‌های زیادی را بر دولت متحمل خواهد کرد.
به همین دلیل استفاده از روش‌های حقوقی و جامعه‌شناسی برای کاهش خشونت علیه زنان می‌تواند در دراز مدت به سلامت روحی و جسمی هر یک از اعضای جامعه کمک نماید. در نظر گرفتن روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان ،نشانگر اهمیت این مسئله در تمامی جوامع می‌باشد.
تعریف خشونت علیه زنان
در تعریف خشونت بر اساس هنجارهای حقوق بشری می‌توان گفت که بر طبق ماده 1 اعلامیه رفع خشونت علیه زنان که در سال 1993، سازمان ملل متحد آن را تدوین نمود، خشونت علیه زنان این‌گونه تعریف‌شده است: هر رفتار خشن وابسته به جنسیتی که موجب آسیب جسمی، جنسی، روانی یا رنج زنان شود. چنین رفتاری می‌تواند با تهدید، اجبار یا سلب مطلق اختیار آزادی صورت گرفته باشد و در جمع یا خفا رخ دهد.
در ماده 3 اعلامیه رفع خشونت علیه زنان 1993 بیان‌شده است که “زنان به گونه برابر حق برخورداری و حفظ همه حقوق بشر و آزادی‌های اساسی در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، مدنی و همه عرصه‌های دیگر را دارند.
این حقوق شامل موارد زیر می‌باشد:
1-حق زندگی
2-حق برابری
3-حق آزادی و امنیت شخصی
4-حق حمایت برابر قانونی
5-حق آزادی از همه اشکال تبعیض
6-حق بهره‌مندی از بالاترین میزان سلامت جسمی و روانی
7-حق شرایط برابر و رضایت‌بخش در کار
8-حق مصونیت از شکنجه یا دیگر مجازات خشن، غیرانسانی و تحقیرآمیز
محرومیت از هریک از موارد بالا می‌تواند خشونت علیه زنان محسوب گردد. با در نظر گرفتن روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان سعی شده است تا این خشونت‌ها به حداقل رسانده شوند.
اقسام خشونت‌های وارده به زنان از نظر اجتماعی
- خشونت بر اساس آسیب واردشده
- خشونت بر اساس واکنش جامعه
خشونت بر اساس آسیب واردشده می‌تواند به خشونت جسمی، جنسی، روحی و اقتصادی تقسیم گردد که بروز هریک از این موارد صدمات زیادی بر زنان وارد خواهد کرد اما آسیب بر اساس واکنش جامعه به دو قسم خشونت مجرمانه و غیر مجرمانه و همچنین خشونت قانونی و غیرقانونی تقسیم می‌گردد.
خشونت جسمی
هرگونه اقدام مادی و فیزیکی که منجر به صدمات جسمانی اعم از شکستگی، پارگی، کبودی و حتی جراحات داخلی مثل ضربات مغزی، خونریزی داخلی، سقط‌جنین و نهایتاً سلب حیات از طرف مقابل گردد و انواع آن از ضرب و شتم ساده تا نوع وحشیانه آن نظیر داغ کردن، شلاق زدن، خاموش کردن سیگار روی بدن و استفاده از سلاح‌های گرم و سرد و قتل در زمره خشونت جسمی قرار می‌گیرند.
خشونت جنسی
هرگونه تجاوز، تعرض، آزار، بهره‌کشی یا سوءاستفاده جنسی و نیز وادار کردن به فعالیت جنسی که برای سلامت جسمی یا روانی فرد مضر باشد و همچنین هرگونه توهین و رفتار غیرمتعارف که نسبت به کرامت زن تلقی گردد نیز، از مصادیق خشونت جنسی می‌باشند.
خشونت روانی
هرگونه رفتاری که به کرامت، سلامت، رشد یا تمامیت روانی آسیب برساند یا باعث آسیب عاطفی و کاهش عزت‌نفس شود، از قبیل توهین، تحقیر، اعطای لقب نامتعارف، تهدید، منزوی کردن، تحت نظر گرفتن و یا تعقیب مداوم، تحمیل شرایط روحی و روانی آزاردهنده، کنترل اعمال و رفتار، در معرض مناقشات مکرر یا شدید قرار دادن و یا مجموعه رفتارهایی که موجب احساس عدم امنیت شود ازجمله خشونت‌های اعمال شده بر روی زنان محسوب می‌شود. مسلماً در روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان، بیش از هر مسئله‌ای به رفع خشونت روانی علیه زنان توجه می‌شود.
خشونت اقتصادی
خشونت اقتصادیمجبور کردن زن به خانه‌نشینی و عدم فعالیت حرفه‌ای، ترک کردن شغل و حرفه، گرفتن کارت‌های اعتباری از زن، گرفتن ارث و یا حقوق از زن با تهدید و یا بهانه‌های واهی، عدم پرداخت نفقه، عدم پرداخت حقوق کافی به بهانه زن بودن، اخراج از محل کار به دلیل بارداری یا دوران نقاهت پس از زایمان و همچنین تبعیض در پرداخت حقوق به نسبت مردان از جمله خشونت‌های اقتصادی است که بر زنان وارد می‌شوند.
خشونت مجرمانه و غیر مجرمانه
برخی از اقسام خشونت در قوانین مختلف جرم شناخته شده و قانون در برابر آن‌ها واکنش نشان می‌دهد. از آنجایی که قانون نیز بر طبق خواسته عمومی مردم شکل می‌گیرد، پس می‌توان نتیجه گرفت که جامعه نسبت به برخی خشونت‌ها واکنش نشان می‌دهد.
اما، یکسری از خشونت‌ها نیز وجود دارند که با اینکه جامعه آن را قبیح می‌داند تاکنون نسبت به آن جرم انگاری صورت نگرفته است. ازجمله خشونت‌های ذکرشده می‌توان به خشونت زوج علیه همسر خود در مسائلی چون رفت‌وآمد به منزل پدری، دخالت در انتخاب محل اشتغال و… اشاره کرد. برخی اقسام خشونت نیز نزد مردم جامعه، پذیرفته‌شده است به‌طوری که دیگر آن را خشونت نپنداشته به‌عنوان بخشی از زندگی خود قبول کرده‌اند.
خشونت قانونی و غیرقانونی
هرگونه سلب آزادی و حقوق افراد، غیرقانونی شمرده می‌شود اما، گاهی قانون‌گذار در خلال قوانین موجود، وجهه‌ای قانونی به برخی اقسام خشونت می‌بخشد. ازجمله این اقسام می‌توان منع زن توسط همسر به اشتغال اشاره کرد. درصورتی‌که زن به واسطه توانایی‌های خود حق برخورداری از شغل مناسب و استفاده از مهارت خود را دارد.
روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان
روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان یادآور تلاش تمامی کشورها در جهت کاهش و از بین بردن خشونت علیه زنان است. دلیل انتخاب این زمان برای مبارزه با خشونت علیه زنان، قتل 3 خواهر به دلیل فعالیت‌های سیاسی در جمهوری دومینیکن بوده است.
متأسفانه در بسیاری از کشورها زنان از حداقل حقوق انسانی برخوردار بوده و در برخی موارد، رفتاری شبیه با برده با آن‌ها می‌شود. اجبار زنان به کارهای سخت با حقوق کم و ناچیز، بردگی جنسی زنان، فروختن دختران کم سن به مردان با وضعیت اقتصادی مناسب، ضرب و شتم زنان در صورت عدم فرمان‌بری، تحقیر زنان به دلیل زن بودن، توهین، تعقیب و همچنین تجاوز به زنان از شایع‌ترین خشونت‌هایی است که زنان در تمامی جوامع با آن روبرو هستند.
عوامل بروز خشونت علیه زنان
- اعتیاد
- اختلال جنسی مازوخیسم یا دیگرآزاری
- اختلال روانی پارانویید که موجب سوءظن و شک می‌شود
- کمبودهای عاطفی و روحی
- مشکلات و معضلات فرهنگی که موجب برتر انگاری مردان می‌شود
سازمان ملل درصدد رفع خشونت علیه زنان، روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان را ایجاد کرده و از تمامی دولت‌ها خواسته است تا با ارائه راهکارهای مناسب، خشونت علیه زنان را در کشورهای خود به حداقل برسانند.
Podcast: Play in new window | Download
