این روزها واژه بیزینس کوچینگ (Business Coaching) یا مربیگری کسب و کار خیلی در میان صاحبان کسب‌وکار استفاده می‌شود و خیلی‌ها نسبت به این مسئله دغدغه دارند. حتی شاید خیلی‌ها علاقه داشته باشند تا یک مربی کسب‌وکار حرفه‌ای باشند و زیردستان خود را مربیگری کنند. در این مقاله با بررسی تعریف مربیگری (کوچینگ) و همچنین مربیگری کسب‌وکار (بیزینس کوچینگ) با ابعاد و زوایای کاربردی این مسئله آشا می‌شویم و در ادامه فهرست برخی از مهم‌ترین مهارت های کوچینگ در کسب‌وکار را بررسی خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید و مطالعه این مقاله را از دست ندهید.
فهرست مطالب
کوچینگ چیست؟ مربیگری کسب و کار یعنی چه؟
کوچینگ در فارسی یعنی مربیگری. بهتر است در ابتدای مقاله به معنای مربیگری بپردازیم و در ظرافت‌های آن بیشتر تأمل کنیم. مربیگری یعنی جهت دهی به اندیشه، احساس و عملکرد کسی که تحت آموزش می باشد در جهت خلق اهداف و دست‌آوردهایی که به مصلحت او است. البته اگر فرد تحت آموزش هدفی در ذهن خودش نداشته باشد، مربی در هدف‌گذاری به او کمک می‌کند.
اگر بخواهیم با مربیگری و مهارت های کوچینگ در محیط کسب‌وکار بیشتر آشنا شویم، لازم است یک‌بار دیگر مربیگری را در فضای کسب‌وکار بازتعریف کنیم.
کوچینگ در کسب و کار یعنی شناسایی استعداد‌ها و جهت‌دهی اندیشه‌ها، احساسات و عملکردها در راستای خلق اهداف کسب‌وکار
یک کوچ حرفه‌ای برای اینکه بتواند از یک کسب‌وکار معمولی، کسب و کار پولساز ایجاد کند، لازم است دو کار بسیار مهم را انجام دهد:
ساختارها
اولین کاری که یک کوچ کسب‌وکار با همراهی صاحب کسب‌وکار باید انجام دهد، تدوین اهداف و استراتژی کسب‌وکار است. یک کسب‌وکار حرفه‌ای باید:
- هدف مشخص و واضحی داشته باشد.
- استراتژی مناسبی برای خلق هدف‌های تعیین شده داشته باشد.
- منابع و امکانات لازم برای خلق اهداف مربوط به آن درنظر گرفته‌شود.
کارکنان
بعد از طراحی اهداف، استراتژی و امکانات، یک کوچ حرفه‌ای باید مهارت های کوچینگ لازم برای انجام اقدامات زیر را در اختیار داشته باشد:
- ایجاد ذهنیت ثروت ساز؛ تمام کارکنان کسب‌وکار باید ذهنیت ثروت‌ساز داشته باشند. ذهنیت ثروت‌ساز به کارکنان کمک می‌کند افق‌های بلند را در نظر داشته‌باشند و همیشه بهترین‌ها را برای خودشان و مجموعه خودشان بخواهند.
- ایجاد مهارت های ثروت ساز؛ صرف داشتن ذهنیت ثروت‌ساز برای خلق اهداف کافی نیست. یک کوچ حرفه‌ای لازم است با فراگیری مهارت های کوچینگ، مهارت‌های ثروت‌ساز لازم برای ایجاد یک کسب‌وکار پولساز را در اختیار کارکنان قرار دهند.
- ایجاد عادت های ثروت ساز؛ ذهنیت ثروت ساز و مهارت های ثروت ساز زمانی می‌تواند به‌معنای واقعی کلمه منجر به پولسازی شود که در کنار عادت‌های ثروت‌ساز قرار بگیرد. عادت‌های ثروت‌ساز به ما کمک می‌کنند که طبق قانون اثر مرکب قدم به قدم به اهداف مالی کسب‌وکار خود نزدیک‌تر شویم و اتفاقات مثبتی در این زمینه رقم بزنیم.
اگر بخواهیم تمام محتوای مطرح شده را به‌صورت خلاصه در چند جمله کلیدی بیان کنیم، باید بگوییم:
اصلی ترین کار یک کوچ، بهبود عملکرد کسب‌وکار از طریق افزایش ظرفیت‌ها و کاهش موانع کسب‌وکار است.
موانع – ظرفیت‌ها = عملکرد کسب‌وکار
واژه کوچینگ کسب و کار اولین بار توسط ویتمور و همکارانش در دهه 1980 میلادی وارد واژگان کسب‌وکار شد.
چرا بیزینس کوچینگ (مربیگری کسب و کار) مهم است؟
صاحبان کسب‌وکار برای موفقیت در کسب‌وکار خود نیازمند کوچ‌های حرفه‌ای هستند. در واقع یک کوچ حرفه‌ای:
- نقاط کور کسب و کار را مشخص می‌کند. خیلی از صاحبان کسب‌وکار و همچنین کارکنان آن‌ها از آن‌جایی که به اصطلاح «در دل کار هستند»، درست نمی‌توانند نقاط کور کسب‌وکار را تشخیص دهند. یک کوچ حرفه‌ای با تجربیاتی که در اختیار دارد نقاط کور کسب‌وکار را مشخص می‌کند و آن‌ها را در اختیار صاحب کسب‌وکار قرار می‌دهد.
- یک قطب نمای حرفه‌ای است. همان‌طور که قطب‌نما مسیر حرکت صحیح را به صاحب آن نشان می‌دهد، یک مربی حرفه‌ای هدف‌ها را مرتبا در جلوی چشم صاحب کسب‌وکار قرار می‌دهد و اجازه نمی‌دهد صاحب کسب‌وکار اهداف کاری خودش را فراموش کند.
- اطلاعات لازم را در اختیار صاحب کسب‌وکار قرار می‌دهد. صاحبان کسب‌وکار برای موفق شدن خیلی از سرفصل‌ها و اطلاعات را نمی‌دانند. یک مربی حرفه‌ای مدام تلاش می‌کند تا دانش‌ها و اطلاعات لازم را در اختیار صاحب کسب‌وکار قرار دهد.
- افکار محدودکننده را می‌شکند. خیلی از صاحبان کسب‌وکار به‌خاطر افکار محدود کننده ای که دارند، معمولا نمی‌توانند خودشان را در جایگاه بالا مشاهده کنند و همیشه فکر می‌کنند «مرغ همسایه غازه»! یک کوچ حرفه‌ای با مهارت های کوچینگ خود باورهای محدودکننده را از بین می‌برد و جای آن‌را با باورهای درست و راهبردی پر می‌کند.
| یک مربی کسب و کار حرفه‌ای افکار محدود کننده موفقیت را که مانع موفقیت شما است، کنار می‌زند. |
- بی‌طرفانه نقادی می‌کند. وجود یک شخص ثالث بی‌طرف و نظرات او برای رشد کسب‌وکار شما ضروری است. افرادی که با شما و کسب‌وکارتان دشمن هستند، ممکن است به دلایل مختلفی نقاط مثبت کسب‌وکار شما را به شما گوشزد نکند و حتی از آن‌ها تهدید درست کند؛ عکس قضیه هم صادق است. دوستان و طرفدارانی که محبت شما را در دل دارند، ممکن است تلاش شما را بدون عیب قلمداد کنند و اشکالات شما را گوشزد نکنند. یک کوچ حرفه‌ای در حکم شخص ثالث بوده و مجموعه شما را بی‌طرفانه قضاوت می‌کند.
- در صاحب کسب‌وکار شجاعت لازم برای انجام درست کارها ایجاد می‌کند. کوچ‌ها کسانی هستند که صاحبان کسب‌وکار باید به‌آنها پاسخ‌گو باشند. شاید خیلی از کارها به‌ظاهر ترسناک یا نشدنی به‌نظر برسد؛ اما از آن‌جا که صاحب کسب‌وکار به مربی تعهد داده که آن کار را اجرا کند، لاجرم آن‌را اجرایی خواهد ساخت. اگر شما صاحب کسب‌وکار هستید، شاید به‌خاطر وجود برخی مسائل شخصی یا … علاقه چندانی نداشته‌باشید تا مستقیما با برخی افراد جلسه بگذارید یا با آن‌ها سخن بگویید، اما به خاطر توصیه مربی کسب‌وکارتان این کار را انجام می‌دهید. وجود یک مربی کسب و کار حرفه‌ای باعث می‌شود خیلی از موانع موجود در مسیر موفقیت با آسانی بیشتری پشت‌سر گذاشته شود.
- ذهن صاحبان کسب و کار را به سمت خلاقیت‌ها و ایده‌های جدید هدایت می‌کند. در دنیای پر رقابت امروز شما زمانی می‌توانید همیشه موفق و در صحنه باشید که مرتبا خودتان را رشد و ارتقا بدهید. باید بدانید هر فناوری برای خودش چرخه حیات مخصوص به خودش را دارد و اگر چرخه حیات یک فناوری به‌اتمام برسد و ما آن را کنار نگذاریم، نمی‌توانیم موفقیت‌های ایده‌آل را خلق کنیم. یک کوچ حرفه‌ای مرتبا اقدامات خلاقانه و ایده‌های پولساز را با شما در میان می‌گذارد و همین مسئله باعث می‌شود پویایی کسب‌وکار شما حفظ شده و کسب‌وکارتان مرتبا ارتقاء پیدا کند و شما همیشه در صدر جدول مسابقه با رقیبانتان باشید.
- به آن‌ها در حل چالش‌ها و مشکلات کسب‌وکار کمک می‌کند. چالش‌ها و مشکلات، مسائل اجتناب ناپذیر کسب‌وکارها در دنیای امروز هستند. خیلی از صاحبان کسب و کار مواجهه درست و فعالی با چالش‌ها ندارند و یا در مقابله با چالش‌ها شکست می‌خورند و یا کسب‌وکارشان بسیار زخمی می‌شود. درحالی که همین صاحبان کسب‌وکار اگر از راهنمایی یک کوچ حرفه‌ای برخوردار بودند، شاید خیلی بهتر و فعالانه‌تر با چالش‌های کسب‌وکارشان مواجه می‌شدند و آن‌ها را حل و فصل می‌کردند. کوچ‌ها راهنمایان خوبی برای مواجهه فعالانه با چالش‌ها محسوب می‌شود و استفاده از نظرات آن‌ها هم ضررها را کمتر می‌کند و هم مسیر حل چالش‌ها کوتاه‌تر و آسان‌تر می‌شود.
- مسیر موفقیت را برای آن‌ها کوتاه‌تر می‌سازد. استیوجابز می‌گوید: «ما آدم‌های باهوش را استخدام می‌کنیم تا آن‌ها به ما بگویند دقیقا چه‌کاری انجام دهیم؟» مربیان کسب‌وکار حرفه‌ای آدم‌های باهوشی هستند که با تسلط بر مدل‌های مختلف کسب‌وکار، مسیرهایی را به شما نشان می‌دهند که با سرعت بیشتر و هزینه کمتری بتوانید اهداف خودتان را در زندگی خلق کنید. البته باید دانست صرف هوش و استعداد ذاتی کافی نیست، بلکه یک کوچ حرفه‌ای در کنار زیرکی و ذکاوت باید از دانش‌ها و مهارت‌های لازم برخوردار باشد.
| مربیان کسب‌وکار در حکم کاتالیزور هستند و نقش شتاب‌دهندگی در موفقیت ایفا می‌کنند. |
- صاحبان کسب و کار را همیشه در حالت خودهشیاری نگه می‌دارد. دانشمندان موفقیت، بزرگترین تئوری موفقیت را تئوری غفلت و هشیاری می‌دانند و معتقدند بیشترین دلیل شکست انسان‌ها غفلت و یا ناآگاهی آن‌ها است. صاحبان کسب‌وکار ممکن است در مسیر شغلی خود چالش‌ها و مسائل متعددی داشته‌باشند و همین مسئله باعث شود رفتارها و عادت‌های موفقیت آمیز خودشان را کنار بگذارند. یک کوچ حرفه‌ای با رصد پیوسته اعمال و عادت‌های کاری صاحبان کسب‌وکار همیشه آن‌ها را در حالت خودهشیاری نگه می‌دارند و به آن‌ها اجازه نمی‌دهند عادت‌ها و رفتارهای موفقیت‌زای خودشان را کنار بگذارند.
مهارت های کوچینگ کدامند؟
اگر می‌خواهید یک مربی کسب‌وکار حرفه‌ای باشید، در کنار زیرکی و ذکاوت باید از دانش و مهارت‌های کوچینگ برخوردار باشید. در این بخش مهارت‌های نرم کوچینگ را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد:
- توانایی ایجاد همدلی و به‌کار گیری ظرفیت‌ها در یک مسیر مشخص. اگر می‌خواهید بیزینس کوچ حرفه‌ای باشید، باید بتوانید در کسب‌وکاری که قرار است آن را راهنمایی کنید، اتحاد و همدلی ایجاد کنید و برای ایجاد اتحاد و همدلی باید بتوانید مدیر را متقاعد کنید که کارمندانش را یا همان‌گونه که هستند بپذیرد و یا محترمانه آن‌ها را اخراج کند. مسلما زمانی ظرفیت‌ها در یک مسیر مشخص حرکت داده می‌شوند و چالش‌ها با سرعت بیشتری حل می‌شوند که میان کارکنان اتحاد و همدلی وجود داشته باشد.
- کنجکاوی. شاید کنجکاوی در زندگی شخصی افراد کار درستی نباشد، اما کنجکاوی در کسب‌وکاری که قرار است به مربیگری آن بپردازید نه‌تنها درست است؛ بلکه کاملا ضروری است. تنها در صورتی نقاط کور قابل شناسایی هستند که روحیه کنجکاوی و بررسی جوانب مختلف مسئله در شما به‌عنوان صاحب کسب‌وکار وجود داشته باشد.
| مثل یک کارآگاه حرفه‌ای به تمام جوانب کسب‌وکار هدف توجه کنید. |
- مثبت‌نگری. مثبت‌نگری یکی از مهم‌ترین مهارت‌های کوچینگ محسوب می‌شود. درست است که شما باید نقاط ضعف کسب‌وکار را به صاحب آن مرتبا گوشزد کنید؛ اما حواستان باشد کاری نکنید مخاطب شما از زندگی کاری خود نا امید شود. رسالت اصلی شما تلاش برای موفقیت صاحب کسب‌وکار است و در همین راستا شما همواره باید امید و انگیزه را در کارکنان کسب‌وکار مربوطه زنده نگه‌دارید و شما زمانی می‌توانید این کار را انجام دهید که مثبت‌نگر باشید.
- پشتکار. یکی از ظرافت‌های مهم در مهارت های کوچینگ، پشتکار مربی است. اگر شما در مسیر مشاوره به صاحب کسب‌وکار از اراده کافی برخوردار نباشید و مسیر خود را با قدرت طی نکنید، نمی‌توانید صاحب کسب‌وکار را به سرمنزل مقصود خود برسانید و در نتیجه خودتان هم به دستاوردهای مالی مدنظر خود نخواهید رسید. پس اگر چنین مهارتی در حال حاضر در شما وجود ندارد، سعی کنید حتما آن را در خودتان ایجاد کنید.
- خلاقیت. یک مربی کسب و کار حرفه‌ای در کنار تسلطی که مدل‌های مختلف کسب‌وکار و اسلوب موفقیت آن‌ها دارد، باید از خلاقیت بسیار خوبی برخوردار باشد تا بتواند با ترکیب مدل‌ها یا مدل کسب و کار جدیدی بیافریند و یا بخش‌هایی در مدل‌های کسب‌وکار موجود اضافه یا حذف کند که در نهایت بیشترین سود نصیب صاحبان کسب‌وکار گردد.
یکی از بهترین راه‌ها برای افزایش خلاقیت یک بیزینس کوچ، پرسش از کارمندان همان کسب‌وکار است. خیلی اوقات کارمندانی که مشغول فعالیت هستند، به‌خاطر تسلطی که در فضای کاری خودشان دارند، می‌توانند ایده‌هایی را با شما در میان بگذارند که به شما در مسیر اهدافتان کمک می‌کند. پس مشورت با کارکنان کسب‌وکار را جدی بگیرید.
- برقراری ارتباط مؤثر با دیگران. یکی دیگر از مهم‌ترین مهارت‌های کوچینگ که بسیار می‌تواند مفید و راهگشا باشد، برقراری ارتباط مؤثر با دیگران است. هر انسانی در محیط کسب‌وکار در حکم یک کتاب است و شما به عنوان مربی کسب‌وکار زمانی اجازه دارید صفحاتی از این کتاب را مطالعه کنید، به تجربیات خودتان اضافه کنید و در نهایت نسخه بهتری بپیچید که قادر باشید با همکاران خود ارتباط مؤثر برقرار کنید. برقراری ارتباط مؤثر با دیگران یعنی دسترسی به موفقیت‌ها و شکست‌های دیگران در مسائل کاری و سرعت دادن خلق اهداف و دستاوردها.
- صداقت و خیرخواهی. شاید مهم‌ترین مهارت‌های کوچینگ کسب‌وکار، صداقت باشد. صداقت و خیرخواهی یعنی شما به‌معنای واقعی کلمه به فکر موفقیت کسب و کار مخاطب خودتان باشید و منافع مالی شما نتیجه جنبی عملکرد صادقانه شما باشد. افرادی که طمع‌ورزی دارند به جای خدمت به کسب‌وکارها بیشتر به دنبال تأمین منافع خودشان باشند، نمی‌توانند موفق عمل کنند و در دراز مدت قادر نخواهند بود برند شخصی معتبری برای خودشان بسازند.
یک بیزینس کوچ خیرخواه حتی اگر صاحب کسب‌وکار را به موفقیت نرساند و اهداف پیش‌بینی شده در محیط کار را به هر دلیل نتواند محقق کند، در نهایت احساس مثبت خود را به کسب‌وکار مخاطب خود منتقل می‌کند و همین مسئله بسیار ارزشمند و راهبردی است.
دیگران شاید توصیه‌های شما را فراموش کنند، اما هیچ‌گاه احساسی که از شما دارند فراموش نمی‌کنند.احساس خیرخواهی را در مخاطب خود نهادینه کنید.
- راهنمایی. آخرین مهارت مطرح شده از سلسله مهارت های کوچینگ، مهارت راهنمایی دیگران است. از آن‌جا که مربیگری کسب‌وکار یعنی حرکت دادن کسب‌وکار از وضعیت موجود به سمت وضعیت مطلوب و همچنین از آن‌جا که حرکت دادن کسب‌وکار با توصیه‌های مربی و توسط کارکنان صورت می‌گیرد، در چنین فضایی راهنمایی کارکنان بسیار مهم و راهبردی است.
اگر می‌خواهید بیزینس کوچ حرفه‌ای باشید، لازم است به‌اندازه کافی صبر داشته‌باشید و مسئولیت هر بخش از کسب‌وکار را با صاحب آن در میان بگذارید و مطمئن باشید مخاطب شما کلام شما را درست فهم کرده است و می‌داند که دقیقا چه‌کاری باید انجام دهد.
آشنایی با مهارت های سخت کسب و کار
تا این‌جا بخش نرم مهارت‌های کوچینگ مطرح شد، اما یک بیزینس‌کوچ حرفه‌ای در کنار آموختن مهارت‌های نرم باید تسلط خوبی نسبت به مهارت‌های سخت داشته باشد. مهارت‌های سخت در مربیگری کسب‌وکار عمدتا در دو بخش خلاصه می‌شوند:
- کار؛ مجموعه مهارت‌هایی که برای تولید محصول یا خدمات با کیفیت و انبوه به‌کار گرفته می‌شود، زیرمجموعه عنوان کار قرار دارد. یعنی یک کاسب باید تمام تلاش خودش را به‌کار بگیرد تا بتواند بهترین اقدامات و اتفاقات را در دنیای خودش خلق کند.
- کسب؛ مجموعه مهارت‌هایی که برای فروش محصول و خدمات و درآمدزایی استفاده می‌شود، ذیل عنوان کسب قرار می‌گیرد. مهارت‌هایی مانند شیوه بازاریابی درست آن محصول یا خدمات، فروش بیشتر و بهتر، تعامل با پرسونا و … مهارت‌های سخت مربوط به سرفصل کسب می‌باشد.
لذا اگر می‌خواهید در فرآیند مربیگری کسب و کار موفق باشید، لازم است حتما با مهارت‌های سخت کسب‌وکاری که با آن همکاری دارید آشنا باشید و متناسب با داده‌ها و سرفصل‌های مربوط به آن کسب‌وکار فعالیت کنید.
سلف بیزینس کوچینگ یا خود مربیگری کسب و کار
یکی از مفاهیم جدید و رایج در مربیگری کسب‌وکار، خود مربیگری کسب و کار یا سلف بیزینس کوچینگ است. خودمربیگری یعنی صاحب کسب‌وکار با فراگیری مهارت های کوچینگ ، خودش به یک بیزینس کوچ حرفه‌ای تبدیل شود و تمام مهارت‌های مرتبط با این مسئله را خودش مدیریت کند.
سلف بیزینس کوچینگ یعنی شما هم صاحب کسب‌وکار باشید و هم مربی کسب‌وکار.
برای انجام درست این کار لازم است صاحبان کسب و کار در دوره‌های آموزشی متعددی که در زمینه بیزینس کوچینگ وجود دارد شرکت کنند تا با مفاهیم اولیه مربیگری کسب‌وکار، مدل های کسب و کار و شیوه رهبری کسب و کار آشنا شوند و با ایجاد ذهنیت ثروت‌ساز، مهارت‌های ثروت‌ساز و اقدامات ثروت‌ساز، اهداف اقتصادی کسب‌وکار خود را محقق سازند.
خوشبختانه در حال حاضر بیزینس کوچ های حرفه‌ای در ایران حضور دارند و شما (اگر خودتان صاحب کسب‌وکار هستید) به‌تناسب شناختی که از هر کدام از این اشخاص دارید، می‌توانید از این اشخاص یاد بگیرید و خودتان بیزینس کوچ کسب‌وکار خود باشید.
کوچینگ و مسائل مالی کسب و کار
مسائل مالی یکی از شاخص‌های مهم در مربیگری کسب‌وکار است و شما به عنوان بیزینس کوچ باید اطلاعات دقیقی درباره مسائل مالی کسب‌وکاری که مربیگری می‌کنید داشته باشید. نرم‌افزارهای حسابداری در این زمینه نقش بسیار مثبتی ایفا می‌کنند.
در میان نرم افزارهای حسابداری موجود در ایران، پیشنهاد ما معرفی نرم افزار حسابداری محک به صاحبان کسب‌وکار می‌باشد. نرم افزار حسابداری محک هم از جهاتی برای شما مفید است و هم برای صاحبان کسب‌وکار.
- نرم افزار حسابداری محک برای صاحبان کسب‌وکار مفید است؛ چون به آن‌ها اجازه می‌دهد محاسبات مالی کسب‌وکار خود را ساده و با کمترین میزان خطاپذیری انجام دهند.
- نرم افزار حسابداری محک برای مربیان کسب‌وکار هم مفید است؛ چون با امکانات و افزونه‌هایی که دارد، امکان رصد فعالیت‌های مالی کسب‌وکار هدف را در بازه‌های زمانی مختلف و در قالب نموداری نشان می‌دهد.
برای آشنایی بیشتر با نرم افزار حسابداری محک می‌توانید به صفحه محصول مربوط به نرم افزار حسابداری محک مراجعه کنید.
حالا دیگر همه چیز درباره بیزینس کوچینگ را میدانید
امیدواریم با مطالعه این مقاله ضرورت یادگیری مهارت های کوچینگ در راستای افزایش بهره‌وری کسب‌وکار وهمچنین کاهش خطاهای انسانی برای شما آشکار شده باشد. نظرات و انتقادات شما دوستان عزیز راهگشای ما در مسیر تولید محتوای بهتر و خلاقانه‌تر خواهد بود. گروه نرم افزاری محک بهترین‌ها را برای شما آرزومند است.
یک پاسخ
خوب بود لطفا بیشتر توضیح بدهید