امروزه سود سپرده بانکی یکی از مطمئن‌ترین شیوه‌های سرمایه‌گذاری از میان انبوه روش های مختلف است که در چند سال اخیر مورد توجه افراد زیادی قرار گرفته است. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک به بررسی مباحثی همچون سود سپرده بانکی، انواع سود سپرده بانکی، مالیات سود سپرده بانکی و معافیت سود سپرده بانکی می‌پردازیم.
فهرست مطالب
سود سپرده بانکی چیست؟
یکی از سوالات پر تکرار بسیاری از افراد این است که سود سپرده بانکی چیست؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که سود سپرده بانکی، سود به دست آمده از سپرده‌گذاری در بانک یا مؤسسات مالی است. استفاده از سود سپرده بانکی یکی از مطمئن‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری برای افرادی است که می‌خواهند علاوه بر حفظ سرمایه اصلی خود ،سود ثابت کسب کنند. میزان سودی که از طریق سود سپرده بانکی به دست می‌آید بر اساس درصدی از موجودی اصلی حساب شما محاسبه می‌شود.
برای اینکه بتوان سود مناسبی از این روش کسب کرد می‌بایست بانکها و مؤسسات مختلف را مورد بررسی قرار داد؛ چرا که شرایط و نرخ سود سپرده هر کدام از بانکها با یکدیگر متفاوت است. از این رو اینکه در چه بانکی سرمایه‌گذاری کنید و کدام یک از طرح‌های بانک را انتخاب کنید تا بیشترین سود را به دست آورید، از اهمیت بالایی برخوردار است.
انواع سپرده‌های بانکی
در ایران، بر اساس ماده 3 فصل دوم قانون عملیات بانکی بدون ربا، بانکها مجاز هستند تا سپرده‌های مختلفی را از مشتریان دریافت کنند. این قانون با هدف حذف ربا و ایجاد شفافیت در امور مالی تنظیم شده است. در ادامه به توضیح انواع این سپرده‌ها می‌پردازیم:
الف: سپرده‌های قرض‌الحسنه
1. حساب قرض‌الحسنه جاری
این نوع حساب‌ها در ایران بسیار رایج است و به دلیل عدم تعلق سود به آن‌ها، بیشتر برای استفاده‌های روزمره و پرداخت‌های جاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. مشتریان می‌توانند از طریق چک یا کارت بانکی، موجودی این حساب‌ها را برداشت کنند. این حساب‌ها به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:
- حساب‌های جاری اشخاص حقیقی: که برای افراد عادی جامعه ارائه می‌شود.
- حساب‌های جاری اشخاص حقوقی: که مختص شرکت‌ها و سازمان‌ها است.
- حساب‌های جاری دولتی: برای نهادهای دولتی و وابسته به دولت ایجاد می‌شود.
- حساب‌های جاری بدون دسته چک: که بیشتر برای افرادی که نیاز به چک ندارند، طراحی شده است.
2.حساب قرض‌الحسنه پس‌انداز
این حساب‌ها نیز در ایران کاربرد زیادی دارند و عموماً برای پس‌انداز کردن مبلغی جهت رفع نیازهای آینده یا مشارکت در کارهای خیریه ایجاد می‌شوند. اگرچه این حساب‌ها سودی ندارند، اما برخی بانکها برای تشویق مردم به افتتاح این حساب‌ها، جوایزی را به صورت قرعه‌کشی اهدا می‌کنند.
ب: سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار
در ایران، سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار شامل دو نوع کوتاه‌مدت و بلندمدت هستند. این سپرده‌ها برای کسانی که به دنبال کسب سود از سپرده‌گذاری خود هستند، بسیار مناسب‌اند. در این نوع حساب‌ها، بانکها به عنوان واسطه مالی، سود مشخصی را به سپرده‌گذاران پرداخت می‌کنند که این سود به دوره سپرده‌گذاری و میزان سپرده بستگی دارد.
این سیستم بانکی به منظور ارائه گزینه‌های مختلف به مشتریان و تشویق به سرمایه‌گذاری و پس‌انداز در کشور طراحی شده است.
سود سپرده بانکی چقدر است؟
بعد از این که بانک مناسب برای سرمایه‌گذاری را انتخاب کردید، می‌بایست از میان طرح‌های موجود یکی از انواع سپرده بانکی را انتخاب کنید. سپرده‌های بانکی در انواع مختلفی وجود دارند و بانکها با توجه به شرایط و ضوابط خاصی هر یک از سپرده‌ها را ارائه می‌دهند. سود سپرده بانکی برای هر یک از طرح‌ها با توجه به مدت زمان ماندگاری سپرده در بانکها به شرح زیر است:
- سپرده کوتاه‌مدت عادی (کارت‌های بانکی): 5 درصد
- سپرده کوتاه مدت ویژه سه‌ماهه: 12 درصد (بانکها معمولاً ارائه نمی‌دهند)
- سپرده کوتاه‌مدت ویژه شش‌ماهه: 17 درصد (بانکها معمولاً ارائه نمی‌دهند)
- سپرده بلندمدت با سررسید یک ساله: 20.5 درصد
- سپرده بلندمدت با سررسید دو ساله: 21.5 درصد
- سپرده بلندمدت با سررسید ۳ ساله: 22.5 درصد
با توجه به میزان سخت‌گیری بانک مرکزی در برخی از مواقع بانکها با استفاده از ترکیب طرح‌های مختلف، با هدف جذب مشتری و سرمایه بیشتر، نرخ سودهای سپرده را افزایش می‌دهند. بیشترین سود سپرده بانکی را بانکها و موسسات اعتباری که سود 23 درصدی به سپرده‌گذاران خود پرداخت می‌کنند، ارائه می‌دهند. اما حداقل موجودی سپرده‌ها در این بانکها متفاوت است. برای مثال، حداقل موجودی سپرده‌های 23 درصدی برای بانک ایران زمین 300 میلیون تومان و برای بانک‌های سامان و رفاه کارگران معادل 500 میلیون تومان است.
نرخ سود سپرده در بانک‌های مختلف
همانطور که می‌دانیم بانکها سود سپرده را با نرخ‌های متفاوتی ارائه می‌دهند. این نرخ با توجه به شرایط و ضوابط هر بانک متفاوت است. در جدول زیر نرخ سود سپرده برای هر یک از بانکها مشخص شده است:
| نام بانک | سود 1 ساله | سود 2 ساله | سود 3 ساله | حداقل موجودی (تومان) | سقف سود (یکساله) |
| تجارت | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 22.5% |
| ملی | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 25% |
| سپه | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 22.5% |
| پارسیان | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 25.5% |
| پاسارگاد | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 24% |
| صادرات | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 22.5% |
| خاورمیانه | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 25% |
| شهر | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 22.5% |
| رفاه کارگران | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 25.5% |
| سامان | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 30% |
| ایران زمین | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 22.5% |
| سرمایه | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 22.5% |
| دی | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 23% |
| صنعت و معدن | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 20.5% |
| کارآفرین | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 24% |
| کشاورزی | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 25% |
| گردشگری | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 22.5% |
| مسکن | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 28% |
| ملت | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 22.5% |
| اقتصاد نوین | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 20.5% |
| پست‌بانک | 20.5% | 21.5% | 22.5% | 1.000.000 | 20.5% |
نحوه محاسبه سود سپرده بانکی چگونه است؟
برای محاسبه سود سپرده بانکی در ابتدا می‌بایست با توجه به میزان سرمایه و مدت زمانی که قصد سرمایه‌گذاری دارید طرح سود سپرده را از بانک مدنظر انتخاب کنید. نرخ سود سپرده با توجه به نوع طرح و مدت زمان آن و همچنین نوع بانک متفاوت است. برای محاسبه سود سپرده بانکی می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد:
مدت روز * نرخ سود * مبلغ سرمایه‌گذاری تقسیم بر 365 روز سال = سود سپرده‌های بانکی
آیا به سود بانکی مالیات تعلق میگیرد؟
شاید این سوال برای شما نیز مطرح شود که آیا به سود بانکی مالیات تعلق میگیرد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که در نظام مالیاتی ایران، سود سپرده‌های بانکی عموماً از پرداخت مالیات معاف است، اما این معافیت شرایط خاصی دارد. بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم (ماده ۱۴۵)، سود حاصل از سپرده‌های بانکی نزد مؤسسات مالی مجاز، برای اشخاص حقیقی مشمول مالیات نمی‌شود. این بدان معناست که افراد عادی که در حساب‌های پس‌انداز یا سپرده‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت خود سود دریافت می‌کنند، نیازی به پرداخت مالیات سود سپرده بانکی ندارند.
اما از سال ۱۴۰۱، با تصویب قانون بودجه سالانه، یک استثنا مهم ایجاد شد. مطابق تبصره ۶ (بند ر) قانون بودجه ۱۴۰۱، اشخاص حقوقی (شرکت‌ها، مؤسسات و سازمان‌ها) دیگر از معافیت مالیات بر سود سپرده بانکی برخوردار نیستند و باید مالیات این سودها را پرداخت کنند. البته برخی نهادهای خاص مانند مؤسسات خیریه و بانک‌های دولتی ممکن است تحت شرایطی از این مالیات معاف باشند. در نتیجه، در حال حاضر فقط اشخاص حقیقی از معافیت مالیاتی سود سپرده بهره‌مند می‌شوند.
نحوه محاسبه مالیات سود سپرده بانکی
میزان مالیات سود سپرده بانکی برای اشخاص حقوقی بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم تعیین می‌شود. مطابق ماده ۱۰۵ این قانون، درآمدهای اشخاص حقوقی، از جمله سود سپرده‌های بانکی، مشمول مالیات با نرخ ۲۵ درصد هستند. این بدان معناست که اگر یک شرکت یا مؤسسه حقوقی از بانک سود سپرده دریافت کند، ۲۵ درصد مبلغ سود به عنوان مالیات کسر می‌شود. برای مثال، اگر سود سپرده یک شرکت در سال ۱۰۰ میلیون تومان باشد، مالیات متعلقه ۲۵ میلیون تومان خواهد بود.
نحوه محاسبه و پرداخت این مالیات به صورت خودکار توسط بانکها انجام میگیرد. بانکها موظفند قبل از واریز سود سپرده به حساب اشخاص حقوقی، مالیات ۲۵ درصدی را کسر و به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. بنابراین، شخص حقوقی نیازی به محاسبه جداگانه یا تسلیم اظهارنامه ندارد، مگر در موارد خاصی که معافیت مالیاتی داشته باشد. این رویه از سال ۱۴۰۱ به بعد اجرایی شده و تنها شامل سود سپرده‌های اشخاص حقوقی می‌شود، در حالی که اشخاص حقیقی همچنان از معافیت مالیاتی برخوردارند.
نحوه پرداخت مالیات سود سپرده بانکی
در حال حاضر، سامانه‌ای اختصاصی تحت عنوان «سامانه مالیات سود سپرده بانکی» از سوی سازمان امور مالیاتی کشور راه‌اندازی نشده است. با توجه به اینکه این نوع مالیات از سال ۱۴۰۱ در قانون بودجه پیش‌بینی شده، همچنان از بسترهای موجود برای انجام مراحل ثبت‌نام و اظهار مالیاتی استفاده می‌شود. اشخاص حقوقی می‌توانند از طریق سامانه مخصوص خود، یعنی سامانه اظهارنامه اشخاص حقوقی به آدرس return.tax.gov.ir، اظهارنامه مربوط به این مالیات را ثبت کنند.
در خصوص نحوه پرداخت مالیات سود سپرده بانکی نیز، با اینکه اطلاعیه رسمی و اختصاصی برای آن منتشر نشده، اما طبق روال کلی پرداخت مالیات‌ها، اشخاص حقوقی می‌توانند از طریق سامانه پرداخت قبض مالیاتی به آدرس payments.tax.gov.ir اقدام کنند. در این سامانه، با وارد کردن شناسه ۳۰ رقمی نسیم و تأیید آن، امکان مشاهده مبلغ مالیات و پرداخت اینترنتی آن از طریق درگاه بانکی فراهم است. همچنین امکان پرداخت از طریق بارکد قبض یا دیگر روش‌های معرفی‌شده در سامانه نیز وجود دارد.
سخن آخر
در این مقاله با سود سپرده بانکی، انواع آن و معافیت سود سپرده بانکی آشنا شدیم. در آخر باید به این نکته اشاره کنیم که یکی از بهترین راهکارها برای محاسبه مالیات سود سپرده، استفاده از نرم افزار حسابداری است. نرم افزارهای حسابداری با دارا بودن قابلیت‌ها و امکانات ویژه همچون محاسبه مالیات، ثبت هزینه‌ها، ارائه گزارش‌های کاربردی و غیره نقش مهمی در محاسبه امور مالی و حسابداری بر عهده دارند.
سوالات متداول در زمینه مالیات سود سپرده بانکی
سود سپرده بانکی در ایران چگونه محاسبه می‌شود؟
سود سپرده بانکی معمولاً به صورت سالانه و بر اساس نرخ اعلامی بانک محاسبه و به صورت ماهانه پرداخت می‌شود.
آیا سود سپرده‌های بانکی مشمول مالیات است؟
سود سپرده‌های بانکی اشخاص حقیقی همچنان از مالیات معاف است. اما سود سپرده‌های بانکی اشخاص حقوقی مشمول مالیات می باشد.
2 Responses
چرا از سپرده های سود اشخاص در بانکها مالیات گرفته نمی شود ؟امیدواریم در سال ۱۴۰۲ بطور مستقیم ازسود سپرده های اشخاص حقیقی مالیات کسر ومستقیما به حساب امور مالیاتی واریز گردد.
باسلام . اگر شرکتی زیان داشته باشد وسودسپرده داشته باشد مالیات سودسپرده تعلق می گیرد.