مدل 34000 منابع انسانی چیست؟

در مقاله منابع انسانی چیست؟ چه نقشی در بهره وری محیط کار دارد مقدمه ای در مورد منابع انسانی ذکر کرده و به نقش آن در بخش های مختلف شرکت پرداختیم. توضیح دادیم که واحد منابع انسانی یکی از مهمترین بخش های هر سازمان است که با تدوین و توسعه برنامه های مختلف به جذب و حفظ نیروی انسانی که مهمترین سرمایه سازمان به شمار می آید، کمک می کند. با این حال بسیاری از مدیران نسبت به این واحد و پیاده سازی نظام های توسعه بی توجه هستند. مدل 34000 منابع انسانی یکی از ابزارهای پرکاربرد و تایید شده برای آسیب شناسی و ارزیابی فرایندهای منابع انسانی است که توسط سازمان های بسیاری مورد استفاده قرار می گیرد. با استفاده از مدل 34000 می توان کارایی سیستم منابع انسانی یک شرکت را به صورت عملی ارزیابی و در صورت نیاز آن را ارتقاء داد.

فهرست مطالب

تعریف مدل 34000 منابع انسانی ( ایزو ۳۴۰۰۰ ISO استاندارد منابع انسانی)

ایزو ۳۴۰۰۰ ISO استاندارد منابع انسانی ، ابزاری برای ارزیابی و آسیب شناسی فرایندها و نتایج منابع انسانی است. در استاندارد منابع انسانی ، مدل فیلیپس (EFQM)، مدل بلوغ قابلیت های منابع انسانی (PCMM) و مدل سرمایه گذاری انسانی گنجانده شده است. استاندارد ۳۴۰۰۰ از جمله استانداردهایی است که اخیرا به منظور ارزیابی و ارتقای سیستم منابع انسانی مورد استفاده قرار گرفته است.

استاندارد منابع انسانی 5 سطح بلوغ دارد. هر سطح بلوغ یک مرحله تکاملی به شمار می رود که سطحی از قابلیت ها را برای بهبود منابع انسانی ایجاد نموده و نهادینه می کند. هر مرحله بلوغ از چندین فرایند و هر فرایند دارای چندین هدف خواهد بود که اگر برآورده شوند به توانایی آن فرایند برای اثرگذاری بر منابع انسانی منجر خواهد شد. وقتی اهداف همه فرایندها در یک سطح بلوغ برآورده شود، سازمان آن سطح بلوغ را کسب کرده و وارد سطح جدیدی از قابلیت های منابع انسانی می شود.

سطوح مدل 34000 منابع انسانی ( سطوح استاندارد 34000 منابع انسانی)

در قسمت قبل اشاره کردیم که استاندارد منابع انسانی 5 سطح بلوغ دارد که در ادامه با هر یک از این سطوح آشنا خواهید شد:

سطح پراکنده

در سطح پراکنده هیچ سیستم مدونی برای حل مشکلات وجود ندارد. در این سطح متناسب با به وجود آمدن مشکلات در سازمان راه حل ها ارائه می شود. اقدامات منابع انسانی در این مرحله پراکنده و غیر منسجم است. در سطح صفر سازمان در زمینه جذب و حفظ نیروهای بااستعداد دچار ضعف است.

سطح مقدماتی

در سطح مقدماتی یک خط مشی برای فرایندهای منابع انسانی تعیین شده است. منابع انسانی در سطح واحد دسته بندی شده و هر واحد دارای یک مدیر است. در این سطح تلاش بر این است تا مدیران قابلیت های لازم برای حل مشکلات واحد خود را کسب کنند.

سطح میانی

در سطح میانی فرایندهای منابع انسانی در سطح واحد به بلوغ رسیده و باید به تعالی برسد. در این سطح، چهارچوب کلی شایستگی های منابع انسانی مورد بررسی قرار گرفته و تایید می شود.

سطح پیشرفته

در سطح پیشرفته تلاش بر هم راستایی فرایندهای منابع انسانی با فعالیت های سازمان است. در این سطح ویژگی های ایجاد شده در سطح واحد به سطح سازمان انتقال پیدا می کند. در سطح پیشرفته چهارچوب ها و فرایندهای تعیین شده به تعالی رسیده و نتایج کار قابل پیش بینی است.

سطح بهینه

در این سطح ساختارهای سازمان شکل گرفته و فرایندهای منابع انسانی به طور کامل پیاده سازی شده اند. حال نوبت به بهینه سازی فرایندها و به حداکثر رسیدن بهره وری است. در این مرحله تمرکز سازمان بر نوآوری در سطوح فردی و گروهی است. بهبود مستمر فرایندهای منابع انسانی نتیجه قابلیت های افراد و واحدهای سازمان است.

جایزه مدل 34000 منابع انسانی

در پیاده سازی مدل 34000 منابع انسانی، با تکمیل سیر تکاملی و عبور از هر سطح بلوغ، امتیازاتی به سازمان تعلق می گیرد. رسیدن به سطح بهینه و دریافت امتیازها در فرایندها، نتایج و نگرش های منابع انسانی سازمان را به دریافت جایزه مدل 34000 منابع انسانی مفتخر می کند.

مجموع امتیازهای فرایندها و نتیجه و نگرش ها 34000 است که این مدل نام خود را از آن گرفته است. گروه نرم افزاری محک مفتخر است که توانسته سه سال پیاپی این جایزه را دریافت کند.

فلسفه مدل 34000

مدل 34000 منابع انسانی بر 5 اصل اساسی استوار است:

• کیفیت عملکرد منابع انسانی به طور مستقیم بر میزان سودآوری و درآمدزایی سازمان تاثیرگذار است. در واقع می توان از منابع انسانی به عنوان یک منبع مزیت رقابتی استفاده کرد که قابلیت های آن با اهداف سازمان هم راستا است.
• منابع انسانی یک سرمایه تجدیدپذیر است.
• عملکرد منابع انسانی قابل اندازه گیری و بهبودپذیر است. فرایند بهبود عملکرد منابع انسانی باید در قالب فعالیت های ملموس و کاربردی صورت بگیرد.
• شایستگی های منابع انسانی باید در راستای استانداردهای سازمان بوده و با توجه به این که شرایط به طور مداوم در حال تغییر است، شایستگی های منبع انسانی باید به طور مداوم مورد ارزیابی قرار بگیرد.
• سازمان مسئولیت برنامه ریزی برای توسعه منابع انسانی را بر عهده داشته و منابع انسانی باید از فرصت های موجود برای توسعه و بهبود سازمان استفاده کند.

مدل 34000 علاوه بر استانداردهای اندازه گیری و بهبود فرایندهای منابع انسانی، دستور العمل هایی برای استخدام نیروهای جدید نیز دارد. هرچند این مدل هنوز یک ایزو بین المللی نیست، ولی خانه ایزو ایران امکان صدور گواهینامه این استاندارد به صورت لوکال را دارد. این گواهینامه اکریدته نیست ولی امکان ردیابی به دفتر ایران مرکز صدور وجود دارد. بنابراین سازمان هایی که این مدل را پیاده سازی کرده اند، می توانند برای دریافت این گواهینامه درخواست بدهند.

فرایندهای منابع انسانی در استاندارد 34000

هر فرایند مجموعه‌ای از اقدامات مربوط به یکدیگر در یک زمینه مهم مدیریت منابع انسانی از قبیل جذب و استخدام یا حقوق و مزایا و … را شامل می شود. در هر سطح بلوغ، فرایندهای بهم پیوسته ای هست که شایستگی های سازمان را برای مدیریت منابع انسانی تشکیل می دهند. در بالاترین سطح بلوغ 20000 امتیاز توسط 20 فرایند کسب می‌شوند ولی کسب نمره 10001 حداقل امتیاز قابل قبول در استاندارد 34000 در بخش‌ها به شمار می رود.

نگرش های منابع انسانی شامل چند متغیر می شود؟

در این بخش توضیح خواهیم داد که نتایج و نگرش‌های منابع انسانی در استاندارد 34000 شامل 12 متغیر خواهند بود که در صورت عملکرد بهینه، فرایندهای 20 گانه منابع انسانی، وضعیت آن‌ها در سازمان بهبود قابل توجهی خواهد یافت. این 12 متغیر، بررسی کاملی از وضعیت موجود منابع انسانی ارائه خواهد داد.

این متغیرها عبارت‌اند از: رفتارهای شهروند سازمانی، رفتارهای ضد شهروندی سازمانی، هویت سازمانی، حمایت سازمانی درک شده، پیوند با شرکت، پیوند با شغل تضاد کار-خانواده، اعتیاد به کار استرس و بهداشت روانشناختی، تمایل به ترک خدمت، تعهد سازمانی و رضایت شغلی. امتیاز 12 متغیر،14000 در بالاترین سطح بلوغ است ولی کسب 7001 امتیاز حداقل شرایط قابل قبول در استاندارد 34000 در بخش نتایج و نگرش‌هاست.