بیمه مسئولیت مدنی در کشور ما شاید به اندازه سایر بیمه‌ها شناخته شده نباشد، اما در عمل یکی از کاربردی‌ترین انواع بیمه‌ها به شمار می‌رود. داشتن این بیمه برای بسیاری از افراد نه تنها مفید، بلکه در برخی مشاغل و موقعیت‌ها حتی الزامی و قانونی است. این بیمه زیر مجموعه‌ای از بیمه‌های مسئولیت عمومی است و نقش مهمی در حفظ امنیت مالی افراد در مواجهه با اتفاقات پیش بینی نشده دارد. در ادامه این مقاله از سایت نرم افزار حسابداری محک، به طور کامل به تعریف، پوشش‌ها و سایر موارد مربوط به بیمه مسئولیت مدنی پرداخته می‌شود. اگر می‌خواهید با این بیمه کاربردی بیشتر آشنا شوید، تا پایان همراه ما باشید.
فهرست مطالب
بیمه مسئولیت مدنی، مسئولیت‌هایی را که شما در برابر دیگران دارید را پوشش می‌دهد. یعنی اگر به طور ناخواسته باعث آسیب یا خسارت به فرد دیگری شوید، به جای اینکه خودتان هزینه جبران آن را پرداخت کنید، شرکت بیمه این خسارت‌ها را تقبل می‌کند. با خرید این بیمه، در واقع خیال خودتان را از بابت جبران خسارت‌های احتمالی راحت می‌کنید؛ چون شرکت بیمه‌گر، وظیفه پرداخت خسارات وارد شده به اشخاص ثالث را بر عهده می‌گیرد.
بیمه مسئولیت مدنی چیست؟
بیمه مسئولیت مدنی، تعهد کارفرما در برابر حوادث مالی و جانی که ممکن است حین کار برای کارکنان رخ دهد، می‌باشد. طبق قوانین جاری کشور کلیه کارفرمایان در برابر ضررهای که به کارمندانشان وارد می‌شود مسئول هستند. در قانون کار، حفظ سلامت کارکنان و پیشگیری از وقوع بیماری و یا حوادث احتمالی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. به همین منظور بیمه مسئولیت مدنی برای صیانت از نیروی انسانی کشور روی کار آمده است.
منظور از مسئولیت مدنی چیست؟
در جامعه امروزی ایران، هر فرد حقوقی یا حقیقی، باید برای هر کاری که انجام می‌دهد پاسخگو باشد. در واقع هر فردی باید خود را در برابر خسارتی که به دیگران می‌زند، مسئول بداند و طبق یک تعهد تنظیم شده بر اساس قانون، به دنبال جبران خسارت وارده باشد. به این تعهد با هدف جبران خسارت “مسئولیت” می‌گویند، حال این خسارت وارد شده می‌تواند عمدی و غیر عمدی باشد.
طبق قوانین، اگر خسارت وارده از روی عمد باشد به آن مسئولیت کیفری و اگر خسارت وارده بدون قصد و غرض و غیر عمد باشد به آن مسئولیت مدنی گفته می‌شود. به عنوان مثال، در یک شرکت بازرگانی بین کارفرما و کارمند اختلاف نظر و درگیری پیش می‌آید. اگر کارفرما نتواند خود را کنترل کرده و باعث آسیب به کارمند و گاهی مرگ وی شود، از نظر کیفری مسئول می‌شود. اما در صورتی که هنگام درگیری سر کارمند به صورت اتفاقی و به دلیل عدم رعایت نکات فنی با میز برخورد کند و منجر به فوت شود، کارفرما از نظر مدنی مسئول می‌شود. نکته قابل توجه آن است که سازمان تأمین اجتماعی فقط جرائم مدنی را تحت پوشش خود قرار می‌دهد و برای جرائم کیفری پوشش بیمه‌ای وجود ندارد. به این ترتیب به تعهدی که فرد کارفرما در برابر خسارت وارده به شخص ثالثی دارد، مسئولیت مدنی می‌گویند.
انواع بیمه‌های مسئولیت مدنی
بیمه‌های مسئولیت مدنی متفاوتی طراحی شده‌اند که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:
1. بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان:
این بیمه نامه مسئولیت مدنی بیمه‌گزار را در مقابل کارکنان تحت پوشش بیمه قرار می‌دهد. به عبارتی چنانچه هنگام انجام کار، در اثر حادثه خسارت بدنی به کارکنان شاغل بیمه‌گزار وارد شود، بیمه‌گزار باید خسارت وارده را جبران کند. منظور از جبران خسارت بدنی، شامل پرداخت هزینههای پزشکی و غرامت نقص عضو و فوت کارکنان می‌باشد. بیمه مسئولیت مدنی در قبال کارکنان به چهار دسته زیر تقسیم می‌شود:
- پبیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان ویژه فعالیت‌های ساختمانی
- بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان پروژه‌های عمرانی
- بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان صنعتی، تولیدی و خدماتی
- کلوزها (پوشش‌های اضافی) بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان (ساختمانی/عمرانی/صنعتی، خدماتی و تجاری)
کارفرمایان گرامی می‌توانند ارسال لیست بیمه کارمندان خود را بصورت اینترنتی انجام دهند.
مدارک موردنیاز جهت پرداخت خسارت بیمه مسئولیت مدنی کارفرما در قبال کارکنان چیست؟
کارفرما موظف است مدارک زیر را برای پرداخت خسارت جمع آوری کند:
- فرم اعلام حادثه (تحویل ظرف حداکثر 5 روز پس از وقوع حادثه)
- تصویر مدارک شناسائی فرد آسیب دید.
- تصویر قرارداد کاری مابین فرد آسیب دیده و بیمه گذار (کارفرما) جهت اثبات رابطه کاری بین کارفرما و کارگر.
- تصویر لیست تأمین اجتماعی
- تصویر (جواز ساخت) برای کارفرما ساختمانی
- تصویر برابر با اصل مدارک درمانی
- اصل صورت‌حساب‌های بیمارستانی
2. بیمه مسئولیت مدنی عمومی:
بیمه مسئولیت مدنی عمومی خود به انواع زیر تقسیم می شود:
- بیمه مسئولیت مدنی ناشی از اجرای عملیات ساختمانی (ثالث ساختمانی): در این بیمه نامه، کارفرما در برابر اشخاص ثالث مسئولیت مدنی دارد. بدین معنی که چنانچه در جریان عملیات ساختمانی شامل تخریب، خاک‌برداری، گودبرداری، پی کنی، و مراحل احداث بنای جدید، خسارات جانی و مالی به اشخاص ثالث (کارگران) وارد شود، بیمه گر (کارفرما) با رعایت شرایط بیمه نامه باید خسارت وارده را جبران کند. لازم به ذکر است که کلیه صاحب‌کاران و عوامل اجرایی عملیات ساختمانی به این بیمه نامه نیاز دارند.
- بیمه مسئولیت مدنی ناشی از آتش‌سوزی: این بیمه نامه، کلیه زیانهای ناشی از خطراتی همچون آتش‌سوزی، انفجار، ترکیدگی لوله‌های آب و ضایعات آب وارد به اشخاص ثالث را جبران خواهد کرد. همه اشخاص به این بیمه نامه نیاز دارند. این بیمه نامه خطراتی همچون فوت، نقص عضو، هزینههای پزشکی و خسارات مالی را نیز تحت پوشش قرار می‌دهد.
- بیمه مسئولیت جامع شهری (ویژه شهرداری‌ها و دهیاری‌ها): خسارات ناشی از عوامل زیر که شهرداری مسئول جبران آن شناخته شود در تعهد بیمه گر می‌باشد:
- حوادث ناشی از سقوط درختان بر روی وسائط نقلیه، منازل، اماکن و افراد عبوری در صورتی که شهرداری مسئول باشد.
- حوادث ناشی از سقوط افراد، وسائط نقلیه در گودال، کانال و تراشه‌های حفاری شده که توسط شهرداری صورت گرفته باشد.
- حوادث مربوط به برق گرفتگی افراد از پایه‌های روشنایی (پارک‌ها).
- خسارات ناشی از آب افتادگی در منازل و واحدهای تجاری در صورتی که شهرداری مقصر باشد.
- خسارات ناشی از مسمومیت افراد در اثر سم‌پاشی توسط شهرداری.
- خسارات جانی و مالی ناشی از عدم ریزش شن و نمک در معابر و پل‌ها هنگام بارش برف.
- اتفاقات ناشی از طعمه گذاری و معدوم نمودن حیوانات موذی و ولگرد.
- خسارات ناشی از رفع سد معبر.
- خسارات ناشی از جلوگیری تخلیه ضایعات ساختمانی در مکان‌های غیر مجاز.
- خسارات وارده به پارک‌ها یا اماکن مجاور پروژه در دست احداث شهرداری در هنگام انجام عملیات عمرانی.
- خسارات ناشی از عدم رفع خطر از دیوارها و طاق‌های قدیمی ساختمان‌ها.
- خسارات ناشی از سقوط اجسام از ارتفاعات و پشت بام‌های ساختمان‌های شهرداری بر روی اشخاص ثالث.
- خسارات ناشی از سقوط تابلوهای نصب شده توسط شهرداری.
- بیمه مسئولیت شهر بازی: مدیر شهربازی مسئولیت مشکلات احتمالی که هنگام استفاده از دستگاه‌ها برای استفاده‌کنندگان رخ می‌دهد را بر عهده دارد. بیمه‌نامه مسئولیت مدیر شهربازی در مقابل استفاده‌کنندگان از دستگاه‌ها به منظور جبران خسارات ناشی از خطرات استفاده از دستگاه‌های شهربازی صادر می‌گردد. همچنین بیمه مسئولیت حرفه‌ای شهربازی خساراتی همچون فوت، نقص عضو و خسارت مالی را تحت پوشش خود قرار می‌دهد. مدیران شهربازی‌ها در قبال استفاده کنندگان از دستگاه‌های شهربازی به این بیمه نامه نیاز پیدا می‌کنند.
- بیمه مسئولیت مدنی شرکت‌های نصب، نگهداری و سرویس آسانسور در قبال استفاده‌کنندگان: بیمه آسانسور ابزاری است که برای کاهش زیانهای مالی و جانی ناشی از حوادث آسانسور از آن استفاده می‌شود. بیمه آسانسور در واقع یک بیمه مسئولیت مدنی است که در اثر حوادث ناشی از آسانسور بیمه گذار یا خریدار بیمه (مالک، مدیر ساختمان، شرکت‌های سرویس و نگهداری آسانسور) از آن استفاده می‌شود.
3. بیمه مسئولیت حرفه‌ای:
بیمه مسئولیت حرفه ای به خود به انواع زیر تقسیم می شود:
- بیمه مسئولیت حرفه‌ای مهندسین ناظر، طراح: چنانچه در نتیجه سهل انگاری یا قصور، خطا، غفلت یا اشتباه حرفه‌ای بیمه‌گزار در محل ملک مورد محاسبه، طراحی و نظارت خسارت بدنی و مالی به مالک، اشخاص ثالث، کارگران پروژه و کارفرما وارد آید و بیمه‌گزار مسئول جبران آن شناخته شود.
- بیمه مسئولیت حرفه‌ای پزشکان: به منظور تأمین بیمه‌ای جامعه پزشکی کشور، بیمه نامه مسئولیت حرفه‌ای پزشکان از سال 1365 و برای نخستین بار توسط شرکت سهامی بیمه ارائه شده است. این بیمه، مسئولیت حرفه‌ای پزشکان و پیراپزشکان را در قبال بیمارانی که به علت خطا، غفلت و یا کوتاهی پزشکان و پیراپزشکان در انجام امور پزشکی دچار صدمه جسمانی، روانی یا فوت شوند را تحت پوشش قرار می‌دهد. بر اساس قانون بیمه، حق بیمه این بیمه نامه با توجه به نوع شغل و ضریب بروز صدمه تعیین می‌گردد.
- بیمه مسئولیت حرفه‌ای پیراپزشکان: مزیت این بیمه نامه که توسط شرکت سهامی بیمه ارائه می‌شود، در این است که این شرکت مبلغ خسارت را پس از احراز مسئولیت بیمه‌گذار قبل از صدور رأی در مراجع قضایی پرداخت و موضوع دعوای خسارت را به صورت مسالمت‌آمیز حل و فصل می‌کند. با توجه به ضرورت تأمین حرفه‌ای پرستاران، بهیاران، تکنسین‌های بیهوشی و اتاق عمل، تکنسین‌های رادیولوژی، سی‌تی‌اسکن وM.R.I و نیز کارشناسان و تکنسین‌های آزمایشگاه، این بیمه‌نامه به منظور جبران خسارات ناشی از مسئولیت پیرا پزشکان صادر می‌گردد.
- بیمه مسئولیت مدنی مدیران فنی بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها و کلینیک‌ها: موضوع بیمه نامه مسئولیت مدنی مسئول فنی بیمارستان عبارت است از جبران خسارت‌های بدنی وارد به بیماران و سایر اشخاص ثالث در محدوده بیمارستان ناشی از مسئولیت وی مطابق با شرح وظایف مصوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌باشد.
- بیمه مسئولیت حرفه‌ای وکلای دادگستری: این بیمه‌نامه به منظور پوشش مسئولیت خسارات ناشی از مسئولیت وکلای دادگستری در قبال اشخاص ثالث صادر می‌گردد. همچنین کلیه وکلای دادگستری در قبال افراد ثالث به این بیمه نامه نیاز دارند.
4. بیمه مسئولیت فنی مدیران:
بیمه مسئولیت فنی مدیران خود به انواع زیر تقسیم می شود:
- بیمه مسئولیت مدیران مهد کودک: مدیران مهدکودک‌ها در برابر مشکلات احتمالی کودکان در مهدکودک مسئولیت دارند. برای پوشش خسارات ناشی از خطرات احتمالی در مهدکودک‌ها، بیمه‌نامه مسئولیت مدنی مدیران مهدکودک‌ها صادر می‌گردد. کلیه مدیران مهدهای کودک به این بیمه نامه احتیاج دارند. این بیمه نامه خطراتی همچون فوت، نقص عضو و خسارت مالی را تحت پوشش قرار می‌دهد.
- بیمه مسئولیت مدیران مجموعه‌های ورزشی: این بیمه نامه مناسب‌ترین راه برای جبران حوادث پیش‌بینی‌نشده برای کلیه مراجعین به مجموعه‌های ورزشی، دست‌اندرکاران و صاحبان این مجموعه‌‌ها می‌باشد. صاحبان اماکن ورزشی همچون استخرها، سالن‌های ورزشی و بدنسازی ضمن رعایت اصول ایمنی و حفاظتی، گاهی با حوادثی که منجر به نقص عضو و فوت و هزینههای پزشکی مراجعین می‌شود، مواجه می‌شوند. از این جهت تهیه بیمه‌نامه مسئولیت مدنی مجموعه‌های ورزشی برای ایشان ضروری می‌باشد.
- بیمه مسئولیت مدیران واحدهای اقامتی: بر اساس این طرح بیمه‌ای، خسارات جانی و مالی مسافرین در اثر حوادث در طول مدت اقامت در هتل یا مسافرخانه بیمه می‌گردد. در ضمن چنانچه واحد اقامتی دارای امکاناتی نظیر استخر، مجموعه ورزشی، پارکینگ و غیره باشد خسارات مالی و جانی وارد به استفاده کنندگان جبران می‌گردد.
- بیمه مسئولیت مدیران تورهای سیاحتی و زیارتی
- بیمه مسئولیت مدنی مدیر یا هیئت‌مدیره ساختمان
5. بیمه مسئولیت تولیدکنندگان کالا:
موضوع این بیمه نامه، بیمه کیفیت محصول و خسارت وارده ناشی از استفاده محصول که در نتیجه عدم ایمنی و وجود عیب و نقص در کالای تولید و عرضه شده به وقوع پیوسته باشد، بنا به درخواست بیمه‌گزار می‌باشد. رشته بیمه مسئولیت تولیدکنندگان کالا مشتمل بر 3 زیررشته عملکرد عایق رطوبتی، تولیدکنندگان و شرکت‌های گازی است. همچنین کلیه تولید کنندگان کالا (جهت مصرف کنندگان کالا و افراد ثالث) به این بیمه نامه نیاز دارند.
6. بیمه مسئولیت قراردادی
- بیمه مسئولیت متصدیان حمل و نقل داخلی
- بیمه مسئولیت متصدیان شرکت‌های بین‌المللی کالا از طریق جاده(CMR)
بیمه مسئولیت مدنی چه حوادثی را پوشش می‌دهد؟
حوادث تحت پوشش بیمه مسئولیت مدنی شامل موارد زیر هستند:
- حوادث منجر به نقص عضو
- حوادث منجر به فوت
- حوادث منجر به خسارت‌های پزشکی
در ادامه، هر کدام از این موارد را به صورت جداگانه بررسی می‌کنیم:
غرامت فوت
اگر فرد بیمه‌گذار به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم باعث فوت شخصی شود، شرکت بیمه‌گر موظف است غرامت فوت را به وراث قانونی یا افراد ذی‌نفع فرد فوت شده پرداخت کند.
غرامت نقص عضو
در صورتی که حادثه‌ای به دلیل قصور یا خطای بیمه‌گذار رخ دهد و منجر به نقص عضو یا از کار افتادگی کامل و دائمی شخص ثالث شود، شرکت بیمه خسارت وارده را مطابق با مفاد قرارداد جبران خواهد کرد.
هزینههای پزشکی
اگر بر اثر اقدام یا سهل انگاری بیمه‌گذار، شخصی آسیب ببیند و نیاز به درمان پزشکی پیدا کند، هزینههای درمانی، بستری، جراحی یا دارویی توسط شرکت بیمه پرداخت می‌شود.
این پوشش‌ها در کنار هم باعث می‌شوند تا در شرایط بحرانی، فشار مالی کمتری بر دوش شما باشد و بتوانید مسئولیت‌های احتمالی خود را با آرامش بیشتری مدیریت کنید.
خرید بیمه مسئولیت مدنی
برای خرید بیمه مسئولیت مدنی، می‌توانید به شرکت‌های مختلف بیمه‌ای مراجعه کنید. شرکت‌هایی مانند بیمه ایران، بیمه پاسارگاد، بیمه سامان و… این نوع بیمه را ارائه می‌دهند. شما می‌توانید با توجه به شرایط و نیاز خود، از هر کدام از این شرکت‌ها بیمه نامه مسئولیت مدنی تهیه کنید.
پیشنهاد می‌شود پیش از خرید، حتماً از چند شرکت مختلف استعلام بگیرید. مقایسه سقف پوشش‌ها، حق بیمه و شرایط پرداخت خسارت، به شما کمک می‌کند انتخابی آگاهانه‌تر و مناسب‌تر داشته باشید.
استعلام بیمه مسئولیت مدنی
برای استعلام بیمه مسئولیت مدنی دو روش اصلی وجود دارد:
1. استعلام حضوری
در این روش می‌توانید به یکی از نمایندگی‌های رسمی شرکت بیمه مورد نظر مراجعه کنید. با ارائه اطلاعاتی مانند کد ملی، شماره بیمه‌نامه یا سایر مشخصات بیمه‌ای، کارشناس مربوطه وضعیت و جزئیات بیمه‌نامه شما را بررسی کرده و اطلاعات مورد نیاز را در اختیارتان قرار می‌دهد.
2. استعلام آنلاین از طریق سامانه بیمه مرکزی
اگر ترجیح می‌دهید بدون مراجعه حضوری، اطلاعات بیمه‌ای خود را دریافت کنید، می‌توانید وارد سامانه سنهاب بیمه مرکزی شوید. در این سامانه کافی است کد یکتا، شماره بیمه‌نامه یا کد ملی خود را وارد کنید تا سوابق بیمه مسئولیت شما نمایش داده شود. این روش سریع، آسان و در هر زمان قابل دسترسی است.
جمع بندی
پذیرفتن مسئولیت در برابر دیگران همواره یکی از دغدغه‌های ذهنی افراد مسئول و فعال در جامعه است. به همین دلیل، برای جبران خسارات و ریسک‌های احتمالی، انواع مختلفی از بیمه‌های مسئولیت مدنی طراحی شده است. با استفاده از پوشش‌های متنوع در بیمه‌های مسئولیت مدنی، می‌توان با اطمینان خاطر بیشتری به فعالیت‌های شغلی و اجتماعی ادامه داد. این بیمه‌ها به عنوان یک پشتوانه مالی، کمک می‌کنند تا در صورت وقوع حوادث پیش بینی نشده، خسارت‌های واردشده به دیگران جبران شود و فرد بیمه‌گذار با بحران‌های مالی مواجه نشود.
در انتها امیدواریم که این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد. در صورت بروز هر سوالی آن را در بخش دیدگاه‌ها با ما به اشتراک بگذارید.
