حرکت کالاها از سمت تولیدکنندگان به مشتریان شامل چندین فعالیت می‌شود. این فعالیت‌ها از وظایف بازاریابی شناخته‌شده‌اند. وظایف بازاریابی همه فعالیت‌های ضروری برای تعیین نیازها و خواسته‌های مشتریان را پوشش داده و کالاها و خدماتی که این نیازها را برآورده می‌کنند را فراهم می‌سازد. در بیشتر بنگاه‌های اقتصادی معمولاً فعالیتی برای سازمان دادن به دپارتمان بازاریابی برای کنترل مدیریت بازاریابی و برآوردن نیازهای مشتری وجود دارد، به همین دلیل غالباً گفته می‌شود بازاریابی با مشتریان آغاز می‌شود و به مشتری خاتمه می‌یابد. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک به بررسی وظایف بازاریابی می پردازیم با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
فایل صوتی مقاله را در زیر میتوانید گوش کنید.
مشکلات تعیین وظایف بازاریابی
برخی دشواری‌هایی در تعیین کارکردهای بازاریابی عبارت‌اند از:
- ازآنجایی‌که فرایند بازاریابی با مشتری آغاز می‌شود و به او خاتمه می‌یابد وظیفه تعیین و تقسیم‌بندی کارکردهای بازاریابی پیچیده‌تر است.
- هیچ معیاری پذیرفته‌شده‌ای برای سنجش اینکه چه کارکردی مهم‌تر از دیگر کارکردها است برای بازاریابی وجود ندارد.
- اگرچه برخی کارکردها به‌طور مستقیم با آوردن کالاها به بازار مرتبط نیستند بازاریابی نمی‌تواند بدون آن‌ها عملیاتی شود. به‌عنوان‌مثال نگهداشت حساب‌ها وظیفه مستقیم بازاریابی نیست، اما یک بازاریاب نمی‌تواند بدون آن کار خود را پیش ببرد.
وظایف بازاریابی توسط چه کسی انجام می‌شود؟
وظایف بازاریابی توسط واسطه‌های انجام می‌شود که کانال‌های توزیع را تشکیل می‌دهند. این واسطه‌ها ممکن است افراد، شرکت‌ها یا کارخانه‌ها باشند؛ اما تولیدکنندگان و حتی مصرف‌کنندگان تحت شرایط خاصی می‌توانند وظایف بازاریابی را انجام دهند.
طبقه‌بندی وظایف بازاریابی
بسیاری از متخصصان بازاریابی تقسیم‌بندی خود را از وظایف بازاریابی ارائه داده‌اند. آن‌ها از ۵ تا ۱۵۰ کارکرد را بخش‌بندی کرده‌اند. این نکته نشان می‌دهد که هیچ اجماعی در خصوص تقسیم‌بندی وظایف بازاریابی وجود ندارد. تقسیم‌بندی شناخته‌شده و استانداردی توسط پروفسور توسلی و همکارش درآمده است که به شرح زیر است:
وظایف مبادله
خرید و جمع‌آوری: خرید یکی از مهم‌ترین وظایف بازاریابی است. این کارکرد به فرایند کسب کالاها در مکان مناسب و در زمان مناسب و به‌اندازه و کیفیت مناسب و از منبع صحیح تأمین‌کننده کالا اطلاق می‌شود. جمع‌آوری تنها بعدازاینکه کالاها خریداری شد آغاز می‌شود. این به معنای جمع‌آوری کالاهای خریداری‌شده از منابع مختلف و در یک نقطه مشترک است.
فروش: قلب فعالیت بازاریابی فروش است. فروش فرایندی است که مالکیت از دارنده کالاها به خریدار به ازای مبادله پول منتقل می‌شود. لذا فروش همه تلاش‌های صورت گرفته برای متقاعد کردن مشتریان به خرید یک کالا یا خدمت است.
وظایف تأمین فیزیکی
حمل‌ونقل: مهم‌ترین وظیفه بازاریابی حمل‌ونقل است. بازارها ازلحاظ مکانی دور از مراکز تولید است. این کارکرد به جابه‌جایی کالاها از نقاط تولید به نقاط مصرف‌کننده اشاره دارد. حمل‌ونقل نقش منحصربه‌فردی در توسعه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی یک کشور ایفا می‌کند. چراکه تحرک و پویایی نیروی کار و سرمایه را افزایش داده، به بازار وسعت بخشیده و به تخصص گرایی و تقسیم‌کار منجر می‌شود و قیمت‌ها را تثبیت می‌کند.
انبار و ذخیره‌سازی: کالاها با پیش‌بینی مقدار تقاضا تولید می‌شود. برای فعال اقتصادی ضروری است که کالاها را به‌صورت مناسبی تا زمان فروش آن‌ها انبار نماید. انبار فرایند نگهداری کالاها است. از زمانی که آن‌ها تولید می‌شود تا زمانی که برای مصرف موردنیاز باشد. ذخیره کالاها در انبارها این روزها بسیار رایج شده است. از این نوع وظایف ذخیره‌سازی بازاریابی می‌تواند از طریق ایجاد انبارهایی مؤثر باشد.
وظایف پشتیبانی
وظایف پشتیبانی بازاریابی عبارت‌اند از: تأمین بودجه، ریسک‌پذیری، استانداردسازی و رتبه‌بندی، اطلاعات بازار
تأمین بودجه
اهمیت تأمین مالی در اقتصاد امروز امری مهم و ضروری است. اگرچه تأمین مالی به‌عنوان یک کارکرد جانبی بازاریابی در نظر گرفته می‌شود، تأمین مالی به تأمین پول درزمانی که موردنیاز است اطلاق می‌شود. همه برنامه‌های یک فعال اقتصاد برای تبدیل آن‌ها به واقعیت نیازمند پول کافی است. لذا بدون دسترسی به بودجه کافی به‌سختی می‌توان بازاریابی انجام داد. پول یا اعتبار روغنی است که کار ماشین بازاریابی را روان می‌کند چراکه وظایف بازاریابی مدرن منابع بسیاری را می‌طلبد.
ریسک‌پذیری
ریسک یک وجه اجتناب‌ناپذیر در هر فعالیت تجاری است. اگرچه کسب‌وکار برای کسب سود به راه می‌افتد، اما احتمال شکست علی‌رغم بهترین تلاش‌های فعال اقتصادی وجود دارد. پذیرفتن خطر و ریسک یکی دیگر از کارکردهای مهم پشتیبانی بازاریابی است. شرکت بازاریابی با ریسک‌های بی‌شماری از قبیل دزدی، سرقت، بدهی‌های زیاد و یا تغییرات در رفتار خرید یا کاهش قیمت، رقابت، کیفیت پایین و کنترل‌های دولت روبه‌رو می‌شود. می‌توان از برخی از این ریسک‌ها اجتناب نمود و برخی دیگر را به شرکت‌های بیمه منتقل کرد؛ اما ریسک‌های مرتبط با تغییرات در قیمت‌ها را نمی‌توان حذف یا کاهش داد.
استانداردسازی و رتبه‌بندی
برخی از مشکلات عمده بازاریابی را می‌توان با کمک استانداردسازی و رتبه‌بندی حل نمود. فرآیند ایجاد استانداردهایی برای تولید محصولات را استانداردسازی گویند. استاندارد ویژگی فیزیکی ثابت است که به گروهی از محصولات وحدت می‌بخشد. این ویژگی‌ها بر اساس رنگ و کیفیت و ویژگی‌های عمومی یا اختصاصی محصولات تعیین می‌شود. رتبه‌بندی بخشی از استانداردسازی است. به ترتیب قرار دادن کالاها بر اساس نمره رتبه یا کلاس مطابق باکیفیت و اندازه آن‌ها رتبه‌بندی گویند. رتبه‌بندی هنگامی آغاز می‌شود که استانداردسازی خاتمه یافته باشد. رتبه‌بندی به مقایسه کیفیت و قیمت کالاهای مختلف به‌خصوص محصولات کشاورزی یا مواد خام کمک می‌کند.
اطلاعات بازار
اطلاعات بازار جز مهم ترین وظایف بازاریابی است. هر اطلاعاتی که برای بهبود بازار موردنیاز باشد اطلاعات بازار نامیده می‌شود. اطلاعات نیازمند یک بازاریاب خواهد بود. در بازاریابی بازاریاب با مسائل بسیاری روبه‌رو می‌شود؛ و از وظایف بازاریاب این است که مشکلات را تنها با تفسیر درست به داده‌های موجود حل کند. یک بازاریاب می‌تواند سلیقه‌ها و ترجیحات مشتریان را با کمک اطلاعات بازاریابی آنالیز و از آن‌ها آگاه شود این مسئله راه را برای پژوهش بازاریابی که شاخه مستقلی از بازاریابی است هموار می‌کند.
