ایمیل مارکتینگ، همان‌طور که از اسمش مشخص است به بازاریابی، جذب و حفظ مشتریان با استفاده از ابزار ایمیل اشاره دارد. اما چرا ایمیل؟ با وجود شبکه‌های اجتماعی متنوع، همچنان ایمیل یکی از رسمی‌ترین و معتبرترین روش‌های برقراری ارتباط محسوب می‌شود و به‌جرئت می‌توان گفت تمام افراد حداقل یک حساب کاربری ایمیل دارند.
فهرست مطالب
علاوه بر اعتبار و فراگیری استفاده از ایمیل، ارزان‌بودن آن نسبت به سایر روش‌های تبلیغاتی باعث شده است بازاریابان توجه ویژه‌ای به ایمیل مارکتینگ داشته باشند و از مزایای آن در راستای اهداف بازاریابی و تبلیغاتی خود بهره ببرند. در این مقاله از گروه نرم‌افزار حسابداری محک سیر تا پیاز ایمیل مارکتینگ را شرح داده‌ایم تا بتوانید به‌راحتی برای کسب‌وکار خود بازاریابی ایمیلی حرفه‌ای پیاده‌سازی کنید.
ایمیل مارکتینگ چیست؟
ایمیل مارکتینگ (Email Marketing) یا بازاریابی ایمیلی به فرایند ارسال پیام به مخاطبان هدف از طریق ایمیل، باهدف جذب مشتریان جدید و حفظ مشتریان قدیمی گفته می‌شود.
در واقع ایمیل مارکتینگ یکی از کاربردی‌ترین روش‌های بازاریابی دیجیتالی است که به برقراری ارتباط عمیق و بلندمدت با مخاطبان و ارسال پیام‌های تجاری و تبلیغاتی از طریق ایمیل اشاره دارد. در این روش، کسب‌وکارها از ایمیل برای ارسال اطلاعیه‌ها، تخفیف‌ها، فاکتور خرید، تبریک تولد، محتوای آموزشی و سایر محتواهای مرتبط با محصولات و خدمات خود به مشتریان و مخاطبان هدفشان استفاده می‌کنند.
تاریخچه ایمیل مارکتینگ
در سال 1971 ری تاملینسون نماد @ را در آدرس‌های ایمیلی استفاده و نخستین پیام ایمیلی را ارسال کرد. اگر چه پیام او فقط رشته‌ای از اعداد و حروف بی‌معنا بود اما از آن پس شیوه جدیدی از ارتباطات یعنی ارتباطات ایمیلی آغاز شد. تا سال‌ها بعد فقط دانشجویان واساتید دانشگاه‌ها، شرکت‌های بزرگ و کارمندان دولتی از ایمیل استفاده می‌کردند و استفاده تجاری از ایمیل به شکل امروزی مرسوم نبود.
در سال 1978 مدیر بازاریابی شرکت Digital Equipment Corporation، گری توئرگ به‌جای ارسال ایمیل به تک تک مشتریان، برای اولین بار ایمیلی به صورت همزمان برای 400 نفر از مشتریان با هدف تجاری تبلیغاتی ارسال کرد و فروش 13 میلیون دلاری برای سازمان رقم زد. با این اتفاق گری توئرک پدر اسپم دنیا نام گرفت؛ هر چند که او خود را پدر ایمیل مارکتینگ می‌دانست زیرا معتقد بود ایمیل را برای افرادی که به محصولات و خدمات سازمان علاقه‌مند هستند ارسال کرده است.
از دهه 90 میلادی به بعد، با فراگیر شدن استفاده از اینترنت و تغییر سبک زندگی مردم، قوانین و نحوه ارسال ایمیل انبوه با اهداف تجاری تبلیغاتی دائماً در حال تغییر و بهبود بوده است. اکنون بازاریابان دریافته‌اند که با شخصی سازی محتواها بر اساس نیاز و علاقه مخاطبان هدف، به کارگیری سرویس‌های ایمیلی حرفه‌ای و استفاده از سیستم‌های اتوماسیون بازاریابی ایمیلی می‌توانند هزینه‌های بازاریابی حضوری و تلفنی خود را کاهش داده و از مزیت‌های بیشمار ایمیل مارکتینگ بهره مند شوند.
اهمیت و کاربرد ایمیل مارکتینگ
در عصر دیجیتالی حال حاضر، ایمیل مارکتینگ یکی از مؤثرترین و ارزان‌ترین روش‌های تبلیغاتی محسوب می‌شود. تقریباً تمامی کسب‌وکارها در کنار سایر روش‌های بازاریابی و تبلیغاتی خود، بازاریابی ایمیلی را نیز در دستور کار خود قرار می‌دهند.
ایمیل مارکتینگ کاربرد گسترده‌ای دارد که در ادامه به برخی از رایج‌ترین انواع آن خواهیم پرداخت. البته توجه داشته باشید که شما باید متناسب با اهداف کسب‌وکار خود به طراحی و اجرای بازاریابی ایمیلی مبادرت کنید؛ چرا که ممکن است موردی برای کسب‌وکار شما بسیار بازدهی داشته باشد، اما مورد دیگری اصلاً کارایی نداشته باشد.
ایمیل‌های خوش‌آمدگویی: در این نوع ایمیل شما از مشتریان جدید استقبال کرده و از اینکه محصول یا خدمات شما را انتخاب کرده‌اند سپاسگزاری می‌کنید. همچنین می‌توانید آن‌ها را به دیدن سایت، شبکه اجتماعی یا سایر محصولات خود دعوت کنید.
ایمیل‌های اطلاع‌رسانی و خبرنامه‌ای: با استفاده از این نوع ایمیل می‌توانید محصولات یا خدمات جدید، رویدادها، تخفیفات یا پیشنهادهای ویژه خود را به گوش مشتریانتان برسانید. از طرفی می‌توانید باهدف حفظ ارتباط با مشتریان، اطلاعات تخصصی و مفیدی را در قالب مقاله، ویدئو، اینفوگرافیک و غیره تهیه کرده و به‌صورت منظم با آن‌ها به اشتراک بگذارید.
ایمیل‌های پس از خرید: تحقیقات ثابت کرده است، ارسال جزئیات خرید، فاکتور و لینک مطالب مفید در مورد نحوه نگه‌داری و استفاده از محصول برای مشتریان بعد از خرید، بسیار خوشایند و کاربردی است. پس ایمیلی با این مضمون طراحی و بعد از خرید برای مشتریان خود ارسال کنید. همچنین در این نوع ایمیل می‌توانید محصولات مرتبط یا مشابه خرید فعلی را نیز برای مشتریانتان ارسال کنید.
ایمیل‌های بازخورد و نظرسنجی: این نوع ایمیل در جمع‌آوری بازخورد، نظرات و درک بهتر نیاز و سلایق مشتریان نقش مهمی ایفا می‌کند. شما می‌توانید از این نوع ایمیل برای ارتقا و تطبیق ویژگی‌های محصولات و خدمات خود با خواسته مشتریانتان استفاده کنید.
ایمیل‌های مناسبتی: این نوع ایمیل‌ها برای عرض تبریک و ارسال پیام در مناسبت‌های خاص مانند تبریک تولد مشتری، سالروز تأسیس شرکت، جشنواره‌ها و غیره استفاده می‌شوند. چنین ایمیل‌هایی سبب افزایش صمیمیت و ارتباط شما با مشتریانتان می‌شود.
مزایا و معایب ایمیل مارکتینگ
شما می‌توانید در هر مرحله از استراتژی بازاریابی خود از افزایش آگاهی از برند گرفته تا وفادارسازی مشتریان از ایمیل استفاده کنید و از مزایای بیشمار آن بهره ببرید. البته ناگفته نماند که ایمیل مارکتینگ نیز مانند سایر روش‌های تبلیغاتی خالی از نقص و کاستی نیست که اطلاع از آن‌ها می‌تواند به شما در تدوین استراتژی دقیق‌تر و حرفه‌ای‌تر کمک شایانی کند. در ادامه تعدادی از مزایا و معایب ایمیل مارکتینگ را نام برده‌ایم تا با آگاهی بیشتری در این مسیر قدم بگذارید.
برخی از مزایای ایمیل مارکتینگ:
راحتی و دسترسی گسترده: ایمیل یکی از محبوب‌ترین روش‌های ارتباطی است و تقریباً تمام افراد به ایمیل دسترسی دارند. با استفاده از ایمیل می‌توانید به سادگی و بدون هیچ واسطه‌ای با طیف وسیعی از مشتریان خود ارتباط برقرار کرده و ایمیل‌های شخصی‌سازی شده مناسب آن‌ها تهیه کنید.
متمرکز بر جامعه هدف: با تحلیل اطلاعات مشتریان، می‌توانید جامعه هدف کسب‌وکار خود را به طور دقیق شناسایی کرده و بر اساس نیاز و علاقه‌مندی دسته‌بندی کنید، سپس برای هر دسته به تهیه محتوای مناسب بپردازید. بدین صورت قادر خواهید بود پیام‌های خود را به‌صورت هدفمند برای گروه‌های خاصی از مخاطبانتان که به آن‌ها نیاز یا علاقه دارند ارسال کنید. این امر باعث عدم هدررفت وقت و هزینه و از طرفی افزایش نرخ بازدهی و پاسخگویی به پیام‌های شما می‌شود.
مقرون‌به‌صرفه: ایمیل مارکتینگ هزینه کمتری نسبت به روش‌های بازاریابی سنتی مانند تبلیغ در تلویزیون، رادیو و تبلیغات چاپی دارد؛ زیرا نیازی به پرداخت برای برگه‌های تبلیغاتی یا فضای تبلیغاتی در رسانه‌ها نخواهید داشت. همچنین، با استفاده از ایمیل مارکتینگ، می‌توانید پیام‌های خود را بر اساس تعداد مشتریان سفارشی کرده و هزینه‌های ارسال را کاهش دهید.
بازگشت سرمایه چشمگیر: به بیانی ساده، بازگشت سرمایه در ایمیل مارکتینگ نشان می‌دهد سرمایه‌ای که در ارسال ایمیل‌های تبلیغاتی هزینه کرده‌اید، به چه اندازه به شما بازگشت داده می‌شود. این بازگشت می‌تواند به‌صورت درآمد مستقیم از فروش، افزایش درآمد، رشد پایگاه مشتریان، افزایش شناخت برند و موارد دیگر نمایان شود که در ایمیل مارکتینگ نرخ بازگشت سرمایه نسبت به سایر روش‌ها بسیار بالاتر است.
برخی از معایب ایمیل مارکتینگ:
اسپم شدن ایمیل: یکی از معایب اصلی ایمیل مارکتینگ، احتمال بالای اسپم شدن ایمیل‌های ارسالی است؛ اما اگر به قوانین حفظ حریم شخصی افراد و خلق رضایت مشتریان پایبند باشید می‌توانید به‌راحتی از این مشکل اجتناب کنید. به‌عنوان‌مثال لیست مخاطبان خود را همواره به‌روزرسانی کنید، در همه ایمیل‌های خود گزینه‌ای به‌عنوان لغو عضویت قرار دهید و از ارسال محتواهای بی‌کیفیت خودداری کنید.
عدم قابلیت تعامل فوری: یکی دیگر از محدودیت‌های ایمیل مارکتینگ، عدم دسترسی و تعامل فوری و بلافاصله با مشتریان است. زمانی که شما ایمیلی برای مشتریان خود ارسال می‌کنید؛ اگر در میان انبوه ایمیل‌ها و پیام‌های تبلیغاتی، پیام شما به‌اندازه کافی برای مشتریان مفید و جذاب باشد، ممکن است آن‌ها برای پاسخ‌دهی و برقراری ارتباط با شما اقدام کنند. این امر می‌تواند باعث تأخیر در ارتباط شما و مشتریانتان بشود.
نرخ بازدهی پایین: باتوجه‌به حجم زیاد ایمیل‌های تبلیغاتی که مشتریان دریافت می‌کنند، احتمال نادیده‌گرفتن و عدم توجه به پیام‌های ایمیلی که ارسال می‌کنید بسیار زیاد است. برخی از افراد ممکن است ایمیل‌های تبلیغاتی را بدون اینکه آن‌ها را باز کنند یا بخوانند حذف کنند. این موضوع نه‌تنها منجر به هدررفتن زمان، انرژی و هزینه شما در ارسال ایمیل‌ها می‌شود، بلکه از طرفی بازدهی و نتیجه مدنظر خود را نیز به دست نیاورده‌اید.
مراحل انجام ایمیل مارکتینگ
تمام نکات و موارد فوق را باهدف افزایش دانش و توانایی شما در طراحی و راه‌اندازی بازاریابی ایمیلی موفق، یعنی برای رسیدن به این بخش از مقاله بیان کردیم. در این بخش چگونگی پیاده‌سازی عملی ایمیل مارکتینگ را در چهار مرحله به تفسیر توضیح داده‌ایم.
تعیین هدف و استراتژی: مگر می‌شود بدون اینکه مقصد خود را مشخص کنید، بدون اینکه نقشه‌ای در دست داشته باشید، قدم در راه گذاشته و گنج موفقیت را به دست بیاورید؟! پس قدم اول این است که بر اساس اهداف و سیاست‌های کاری‌تان، استراتژی خود را تعیین کنید.
همان‌طور که قبلاً اشاره کردیم ایمیل مارکتینگ کاربرد گسترده‌ای دارد و در هر مرحله از استراتژی بازاریابی قابل‌اجرا می‌باشد؛ به‌عنوان‌مثال می‌توانید برای افزایش فروش، افزایش ترافیک وب‌سایت، افزایش آگاهی مشتریان از برند یا محصولاتتان یا هر هدف دیگری از ایمیل استفاده کنید.
جمع‌آوری لیست ایمیل: از خرید لیست یا بانک‌های ایمیل خودداری کنید چرا که نتیجه‌ای جز اسپم شدن یا در بهترین حالت نادیده‌گرفته‌شدن نخواهد داشت. به‌جای آن، تمرکز خود را بر جمع‌آوری لیست ایمیل افرادی که واقعاً به محتوا و محصولات شما علاقه‌مند هستند قرار دهید. می‌توانید به کمک فرم‌هایی جذاب یا سیستم CRM، اطلاعات مشتریان خود را جمع‌آوری کرده و ایمیل‌های شخصی‌سازی‌شده طراحی و ارسال کنید.
از طرفی در هر ایمیل، امکان لغو عضویت و اشتراک‌گذاری قرار دهید و اطلاعات شخصی مخاطبانتان را به‌هیچ‌وجه به افراد یا سازمان دیگری واگذار نکنید. رعایت چنین نکاتی باعث افزایش اعتماد و رضایت مشتریان و بازدهی و سود بیشتر شما خواهد شد.
طراحی ایمیل: طراحی ایمیل حرفه‌ای و جذاب می‌تواند تأثیر بسزایی در موفقیت ایمیل مارکتینگ شما داشته باشد. از قالب‌های حرفه‌ای و قابل پاسخگویی (responsive)، تصاویر و ویدئو، عناوین جذاب و محتوای کاربردی استفاده کنید.
محتوای ایمیل شما باید شامل اطلاعات مفید، مرتبط و جذاب درباره موضوعاتی که مخاطبانتان به آن‌ها علاقه‌مند هستند، تخفیف‌ها و پیشنهادهای ویژه باشد تا مشتریان به باز کردن و پاسخ‌دهی ترغیب شوند. همچنین با استفاده از نام مخاطب در ایمیل و اطلاعاتی که درباره مشتریانتان دارید، محتوای ایمیل را به طور خاص برای آن‌ها سفارشی کنید. زمان ارسال ایمیل نیز بسیار مهم است؛ با آزمون‌وخطا و کمی ریزبینی، می‌توانید بهترین زمان ارسال ایمیل را کشف کنید و سریع‌تر پاسخ مدنظرتان را دریافت کنید.
تست و بهینه‌سازی: پس از ارسال ایمیل همواره بازدهی و عملکرد ایمیل‌های ارسالی خود را بررسی کنید و با تغییر عناوین، محتوا، زمان‌بندی ارسال و عناصر دیگر، اصلاحات لازم را انجام دهید تا نتایج بهتری به دست آورید. در ایمیل‌های خود، از طریق سؤالات، نظرسنجی‌ها و نظرات به سؤالات و ابهامات مشتریانتان پاسخ دهید و آن‌ها را به مشارکت و ارتباط بیشتر ترغیب کنید.
سخن پایانی
در این مقاله ابتدا به بیان مفهوم ایمیل مارکتینگ پرداختیم، سپس مختصری در مورد تاریخچه و ارسال اولین ایمیل تجاری توضیح دادیم. پس از آن، با بیان کاربرد، مزایا و معایب بازاریابی ایمیلی شما را از پستی بلندی‌های این مسیر آگاه ساختیم. در ادامه مطلب با بیان مراحل راه‌اندازی و نکات مهم بازاریابی ایمیلی موفق با شما در طراحی و پیاده‌سازی کمپین ایمیل مارکتینگ مناسب کسب‌وکارتان همراه بودیم.
همان‌طور که در متن اشاره کردیم ایمیل مارکتینگ یکی از روش‌های بازاریابی مستقیم و دیجیتالی محسوب می‌شود؛ در این روش شما بدون هیچ واسطه‌ای با مشتریان خود ارتباط برقرار می‌کنید، پس همواره به یاد داشته باشید که تدوین استراتژی حرفه‌ای، اجرای کمپین در زمان مناسب و ارائه محتوا باکیفیت در موفقیت یا شکست شما بسیار تأثیرگذار است.
منبع:
