حسابرسی داخلی چیست؟ آزمون حسابرس داخلی CIA

حسابرسی داخلی یکی از ارکان مهم نظارت و کنترل در سازمان‌های امروزی است. حسابرسان داخلی با بررسی و ارزیابی فرایندها، کنترل‌ها و ریسک‌ها، نقش مهمی در حفظ دارایی‌ها، کاهش هزینه‌ها و بهبود عملکرد سازمان ایفا می‌کنند. با پیچیده‌تر شدن فعالیت‌های تجاری و گسترش فناوری‌های نوین، نیاز به حسابرسان داخلی خبره و مجرب که دارای مدرک CIA باشند روزبه‌روز در حال افزایش است. حسابرسان داخلی CIA با داشتن دانش و مهارت‌های لازم، قادرند راهکارهایی مؤثر برای مواجهه با چالش‌ها و ریسک‌های جدید ارائه دهند. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک به بررسی حسابرسی داخلی، آزمون حسابرس داخلی CIA و همچنین نکات مهم در این خصوص می‌پردازیم با ما همراه باشید.

فهرست مطالب

حسابرسی داخلی چیست؟

حسابرسی داخلی (Internal Audit) یک فرایند مستقل و منظم در یک سازمان یا شرکت است که به منظور ارزیابی و اعتبارسنجی فرایندها، سیستم‌ها، عملکردها و کنترل‌های داخلی آن سازمان انجام می‌شود. در طول این فرایند، حسابرسان داخلی نقش مهمی در ارزیابی قوانین و مقررات مالی و عملیاتی دارند و نقاط ضعف و قوت سیستم‌ها و فرایندها را شناسایی می‌کنند. این ارزیابی‌ها منجر به پیشنهاداتی می‌شود که به مدیران کمک می‌کند تا کنترل‌های داخلی را تقویت کرده و ریسک‌ها را به بهترین شکل ممکن مدیریت کنند.

برای انجام حسابرسی داخلی، تیم حسابرسی داخلی نیاز به مهارت‌های تخصصی در زمینه‌های مالی، عملیاتی، حقوقی و فناوری اطلاعات دارند. آن‌ها باید مستقل باشند و از تعارض منافع دور باشند تا بتوانند ارزیابی‌های شفاف و بی‌طرفانه ارائه دهند. حسابرسی داخلی به عنوان یک ابزار مدیریتی، در تصمیم‌گیری‌های کلان و استراتژیک سازمان تأثیرگذار است و از طریق بهبود کنترل‌ها، کاهش ریسک‌ها و افزایش کارایی به سازمان کمک می‌کند. این فرایند با مشارکت فعال هیئت مدیره سازمان، می‌تواند به بهبود عملکرد و دستیابی به اهداف سازمانی کمک کند.

حسابرس داخلی کیست؟

حسابرس داخلی (Internal Auditor) فردی است که در یک سازمان یا شرکت مشغول به کار می‌شود و مسئولیت انجام حسابرسی داخلی آن را بر عهده دارد. این شخص با تخصص در زمینه‌هایی همچون حسابرسی، مالیات، حسابداری، مدیریت ریسک و کنترل‌های داخلی به سازمان‌ها کمک می‌کند تا فرایندها، سیستم‌ها و عملکردهای داخلی را ارزیابی کرده و اطمینان حاصل کند که سازمان به بهترین نحو ممکن مدیریت می‌شود.

حسابرسان داخلی برای انجام وظایف خود از روش‌ها و فنون حسابرسی متناسب با سازمان استفاده می‌کنند و نتایج حسابرسی را در گزارش‌هایی به مدیران سازمان ارائه می‌دهند. این گزارش‌ها شامل پیشنهادهایی است که سازمان بتواند کنترل‌های داخلی را تقویت کرده و مواجه با ریسک‌ها را به بهترین شکل مدیریت کند. حسابرس داخلی باعث افزایش شفافیت، اعتماد سهام‌داران و بهبود عملکرد سازمان می‌شود.

تاریخچه حسابرسی

حسابرسی داخلی در قرن بیستم به صورت یک حرفه مستقل و سازمان یافته ظهور پیدا کرد. با رشد و توسعه شرکت‌های بزرگ در اوایل قرن بیستم، نیاز به نظارت و کنترل مستقل بر عملیات مالی و حسابداری آن‌ها احساس شد. در همین دوران، حسابرسی داخلی از یک فعالیت غیررسمی به یک واحد سازمانی مشخص تبدیل شد که وظیفه بررسی و اطمینان حاصل کردن از صحت عملیات و کنترل‌های داخلی شرکت را برعهده گرفت. تشکیل انجمن‌ها و موسسات حرفه‌ای حسابرسی داخلی، تدوین استانداردها و چارچوب‌های عملکردی و تصویب قوانینی همچون ساربینز-اکسلی، نقش حسابرسی داخلی را به عنوان یک رکن اساسی نظارت و کنترل در سازمان‌ها تثبیت کرد.

وظایف حسابرسی داخلی چیست؟

برخی از اصلی‌ترین وظایف حسابرسی داخلی شامل موارد است:

بررسی سوابق مالی: حسابرسان داخلی بررسی و تجزیه و تحلیل سوابق مالی شرکت را انجام می‌دهند تا ریسک‌های مختلف مالی، عملیاتی، حقوقی و فرهنگی که ممکن است بر روی سازمان تأثیر بگذارند. را شناسایی کنند.

تجزیه و تحلیل قوانین: حسابرسان داخلی از دانشی که در زمینه قوانین و مقررات مرتبط با صنعت موردنظر و سیاست‌های شرکت دارند، استفاده می‌کنند تا مواردی از قبیل نقض قوانین، اختلاس و سایر ریسک‌های مالی و عملیاتی را شناسایی کنند.

کشف سرقت و کلاهبرداری: حسابرسان داخلی وظیفه دارند تا تقلب و سرقتی که درون سازمان رخ‌داده باشد را کشف و شناسایی کنند. این وظیفه شامل شناسایی مواردی از قبیل سوءاستفاده از مبالغ مالی، اختلاس، کلاهبرداری و سرقت توسط کارکنان شرکت است.

ارتباط با مدیران سازمان: حسابرسان داخلی باید نتایج حاصل از حسابرسی خود را به صورت شفاهی و به صورت کتبی به مدیران و هیئت مدیره سازمان ارائه دهند.

نحوه انجام حسابرسی داخلی

حسابرسی داخلی فرایندی سیستماتیک و مستقل است که برای ارزیابی اثربخشی کنترل‌های داخلی یک سازمان انجام می‌شود. هدف از حسابرسی داخلی اطمینان حاصل کردن از این است که سیستم‌ها و کنترل‌های داخلی یک سازمان به طور مؤثری در محافظت از دارایی‌ها، کاهش ریسک‌ها و بهبود عملکرد سازمان عمل می‌کنند. نحوه انجام حسابرسی داخلی به طور کلی شامل مراحل زیر است:

1- برنامه ریزی

در این مرحله، حسابرس داخلی اهداف، دامنه و معیارهای حسابرسی را تعیین می‌کند. همچنین، حسابرس داخلی منابع و زمان موردنیاز برای انجام حسابرسی را تخمین می‌زند.

2- جمع‌آوری شواهد

حسابرس داخلی شواهدی را برای اثبات یا رد ادعاهای خود جمع‌آوری می‌کند. این شواهد می‌تواند شامل اسناد، سوابق، مصاحبه‌ها و سایر منابع باشد.

3- تجزیه و تحلیل شواهد

در مرحله تجزیه و تحلیل شواهد، حسابرس داخلی شواهد جمع‌آوری شده را تجزیه و تحلیل می‌کند تا نتیجه‌گیری‌های خود را در مورد اثربخشی کنترل‌های داخلی سازمان ارائه دهد.

4- گزارش‌دهی

حسابرس داخلی نتایج حسابرسی خود را به مدیریت سازمان گزارش می‌دهد. گزارش حسابرسی باید شامل خلاصه‌ای از یافته‌های حسابرسی، توصیه‌هایی برای بهبود و اقدامات اصلاحی باشد.

5- پیگیری

در مرحله آخر حسابرس داخلی اقدامات اصلاحی انجام شده توسط مدیریت سازمان را برای اطمینان از اثربخشی آنها ارزیابی می‌کند.

مهارت‌های کلیدی سخت برای حسابرسان داخلی

مهارت در نرم افزار حسابداری: حسابرسان داخلی باید توانایی کار با نرم افزار حسابداری شرکت را داشته باشند. نرم افزار حسابداری به عنوان یک ابزار کاربردی نقش مهمی در مدیریت امور مالی و حسابداری سازمان‌ها ایفا می‌کند.

مهارت‌های ریاضی: حسابرسان داخلی باید قادر باشند داده‌های مالی را تحلیل کرده و اطلاعات مهمی مانند ترازنامه، صورت سود و زیان و دیگر گزارش‌های مالی را به درستی تفسیر کنند و از مهارت‌های ریاضی در محاسبات مالی خود استفاده کنند.

دانش کافی در زمینه حسابداری: این متخصصان نیاز به آشنایی کامل با اصول حسابداری دارند. آنها باید بدانند که چگونه اصول پذیرفته شده حسابداری را به کار گیرند .

درک قوانین و خط مشی‌های مربوطه: درک قوانین و خط‌مشی‌های مربوط به شرکت مهم‌ترین وظیفه حسابرسان داخلی است. درک این قوانین به حسابرسان کمک می‌کند تا اطمینان حاصل کنند که گزارش‌های مالی معتبر و مطابق با قوانین و مقررات مربوطه هستند.

مهارت‌های کلیدی نرم برای حسابرسان داخلی

تفکر انتقادی:  تفکر انتقادی می‌تواند به حسابرسان کمک کند تا از دیدگاه استراتژیک و تحلیلی، روندها و موضوعات مختلف را بررسی کنند.

توجه به جزئیات: حسابرسان داخلی موفق همواره به جزئیات توجه می‌کنند. آنها بیشتر وقت خود را صرف بررسی داده‌های پیچیده می‌کنند و مسائلی را که اکثر افراد نادیده می‌گیرند، شناسایی می‌کنند.

توانایی کار مستقل: حسابرسی داخلی مسیر شغلی خوبی برای افراد با انگیزه است. حسابرسان داخلی نیاز به برقراری ارتباط با سایر اعضای تیم دارند، اما بیشتر کار خود را به تنهایی انجام می‌دهند.

ارتباطات: حسابرسان داخلی باید اطلاعات پیچیده را به صورت ساده و واضح ارائه کنند. هنگامی که آنها یافته‌های حسابرسی را ارائه می‌کنند، ممکن است مجبور شوند رویکرد ارتباطی خود را طوری تنظیم کنند که افراد با دانش حسابداری محدود نیز بتوانند نکات کلیدی را درک کنند.

آزمون حسابرس داخلی CIA

آزمون حسابرس داخلی CIA  (Certified Internal Auditor) یک مدرک حرفه‌ای در حوزه حسابرسی داخلی است که توسط مؤسسه حسابرسان داخلی IIA ایالات متحده صادر می‌شود. این مدرک بین‌المللی به افرادی اختصاص می‌یابد که توانسته‌اند در زمینه حسابرسی داخلی مهارت‌ها و دانش لازم را کسب کرده و در آزمون مربوطه با موفقیت عمل کنند.

افرادی که این مدرک را کسب می‌کنند معمولاً در بخش‌های حسابرسی سازمان‌های دولتی، مؤسسات مالی و شرکت‌های معتبر مشغول به فعالیت می‌شوند.

شرایط ثبت نام در آزمون حسابرس داخلی CIA

شرایط ثبت نام در آزمون حسابرس داخلی CIA در ایران به شرح زیر است:

• داشتن مدرک کارشناسی یا بالاتر در رشته‌های مرتبط با حسابداری، مدیریت، اقتصاد، حقوق یا سایر رشته‌های مرتبط.
• داشتن حداقل 3 سال سابقه کاری در زمینه حسابرسی داخلی یا حسابرسی مالی.
• گذراندن دوره آموزشی حسابرسی داخلی خبره (CIA) که توسط انجمن حسابرسان داخلی ایران برگزار می‌شود.

افراد واجد شرایط می‌توانند با مراجعه به سایت انجمن حسابرسان داخلی ایران نسبت به ثبت نام در آزمون اقدام نمایند.

علاوه بر شرایط عمومی ذکر شده، برخی از افراد نیز از آزمون کتبی حسابرس داخلی خبره معاف هستند. این افراد عبارتند از:

• افراد مشمول نخستین گروه حسابرسان داخلی خبره که تا حداکثر پایان سال 1392 شرایط لازم را احراز کرده و تقاضای خبرگی خود را حداکثر تا پایان سال 1394 به دبیرخانه انجمن ارائه کرده‌اند.
• افرادی که حداقل 5 سال سرپرستی، ریاست یا مدیریت واحد حسابرسی داخلی در مؤسسات، سازمان‌ها یا شرکت‌های معتبر داشته باشند.
• اعضای جامعه حسابداران رسمی ایران با داشتن حداقل سه سال سابقه در امور حسابرسی داخلی یا حداقل هفت سال سابقه مدیریت حسابرسی مستقل در مؤسسات عضو جامعه حسابداران رسمی ایران یا سازمان حسابرسی.
• افرادی که حداقل ده سال سابقه مدیریت گروه حسابرسی (مدیر فنی) در دیوان محاسبات کشور یا مدیریت بازرسی بانک‌ها، سازمان بازرسی کل کشور یا سایر دستگاه‌های نظارتی معتبر کشور داشته باشند.

افراد مشمول معافیت از آزمون کتبی، برای شرکت در آزمون مصاحبه حسابرس داخلی خبره باید درخواست خود را به دبیرخانه انجمن حسابرسان داخلی ایران ارائه نمایند.

آزمون حسابرس داخلی خبره به دو مرحله آزمون کتبی و مصاحبه تقسیم می‌شود. کسب حد نصاب 60 درصد امتیاز در آزمون کتبی، برای معرفی به آزمون مصاحبه برای تمامی شرکت‌کنندگان الزامی است. قبولی در آزمون حسابرسی داخلی خبره مستلزم کسب 60 درصد امتیاز در مصاحبه نیز می‌باشد. (انجمن حسابرسان داخلی ایران)

گواهینامه حسابرس داخلی خبره (CIA) یک گواهینامه بین‌المللی است که توسط انجمن حسابرسان داخلی (IIA) صادر می‌شود. این گواهینامه نشان دهنده مهارت و دانش بالای فرد در زمینه حسابرسی داخلی است.

هزینه حسابرس داخلی CIA

یکی از سؤالاتی که اکثر حسابرسان در مورد این آزمون می‌پرسند این است که هزینه آزمون CIA چقدر است؟ در پاسخ به این سؤال باید بگوییم که هزینه آزمون حسابرس داخلی CIA با توجه به کشوری که آزمون در آن برگزار می‌شود ممکن است متفاوت باشد؛ اما به طور کلی هزینه آزمون طبق جدول زیر است.

مزایا دریافت مدرک CIA

دریافت مدرک CIA مزایای زیادی به همراه دارد، برخی از این مزایا عبارتند از:

افزایش درآمد و فرصت‌های شغلی: حسابرسان داخلی خبره معمولاً درآمد بالاتری نسبت به حسابرسان داخلی بدون مدرک CIA دارند. علاوه بر این، حسابرسان داخلی خبره فرصت‌های شغلی بیشتری نیز دارند.

ارتقا مهارت و دانش: مدرک CIA به شما کمک می‌کند تا دانش و مهارت‌های خود را در زمینه حسابرسی داخلی بهبود ببخشید. این امر می‌تواند به شما کمک کند تا در حرفه حسابرسی داخلی پیشرفت کنید.

کسب اعتبار حرفه‌ای: مدرک CIA یک گواهینامه معتبر و شناخته شده در زمینه حسابرسی داخلی است. کسب این مدرک می‌تواند به شما کمک کند تا اعتبار حرفه‌ای خود را افزایش دهید.

آشنایی با استانداردهای روز: با شرکت در دوره‌های CIA اطلاعات جامعی درباره استانداردها و روش‌های حسابرسی مدرن کسب خواهید کرد.

همکاری با حسابرسان سایر کشورها: حسابرسانی که مدرک CIA را کسب کرده‌اند می‌توانند با دیگر حسابرسان داخلی در سراسر جهان همکاری کنند.

چشم‌انداز و بازار کار حسابرسان داخلی خبره (CIA)

چشم‌انداز و بازار کار حسابرسان داخلی خبره (CIA) در ایران و جهان بسیار مثبت و روبه‌رشد است. با توجه به پیچیدگی روزافزون فعالیت‌های تجاری و اقتصادی، نیاز سازمان‌ها به حسابرسی داخلی جهت کاهش ریسک‌های مالی و عملیاتی و بهبود فرایندها، رو به افزایش است. بر اساس گزارش انجمن حسابرسان داخلی (IIA)، تقاضا برای حسابرسان داخلی خبره در سال‌های آینده همچنان افزایش خواهد یافت.

این گزارش پیش بینی می‌کند که تقاضا برای حسابرسان داخلی خبره در ایالات متحده تا سال 2026 به میزان 10 درصد افزایش خواهد یافت. در ایران نیز تقاضا برای حسابرسان داخلی خبره در حال افزایش است. با توجه به رشد اقتصادی و افزایش تعداد شرکت‌های تجاری و صنعتی، نیاز به حسابرسان داخلی خبره در ایران نیز رو به رشد است.

حسابرسان داخلی خبره، رکن مهم نظارت و شفافیت

حسابرسی داخلی یک حرفه چالش برانگیز و پویاست که نقش مهمی در حفظ منافع سازمان‌ها ایفا می‌کند. حسابرسان داخلی خبره CIA با داشتن دیدگاهی بی‌طرفانه و مستقل، وظیفه سنگینی بر عهده دارند. آنها با اتکا به دانش تخصصی و مهارت‌های حرفه‌ای خود، به مدیران و سهام‌داران کمک می‌کنند تا از اثربخشی فرایندهای راهبردی، مدیریت ریسک و کنترل‌های داخلی سازمان مطمئن شوند.

منابع:

صفحه اصلی

Internal Auditor Career Overview