اسناد تجاری: برات چیست؟

نرم افزار حسابداری محک: بسیاری از تاجران  ترجیح می‌دهند پرداخت‌های خود را از طریق برات انجام دهند وعمده‌ترین دلیل استفاده از آن، مزایای استفاده از این سند تجاری است. کسی که براتی دریافت می‌کند مورد حمایت قانون است. در قانون تجارت، برای برات مزایایی در نظر گرفته شده که باعث شده است کسانی که با این مزایا آشنا هستند، به استفاده از این سند تجاری گرایش پیدا کنند. در تمام خرید و فروش‌ها و معاملات، امکان پرداخت به صورت نقد وجود ندارد و تاجرانی که اقدام به معاملات سنگین با ارقام بزرگ می‌کنند قادر به پرداخت به صورت نقدی نیستند. علاوه بر این، دلایل دیگری نیز وجود دارد که تاجران را از پرداخت به صورت نقدی بر حذر می‌دارد؛ بنابراین افراد در مواردی به جای پرداخت وجه نقد از دیگر روش‌های پرداخت استفاده می‌کنند که برات یکی از آنها است که با حمایت قانونگذار، به یک سند تجاری ویژه تبدیل شده است. او از امتیازاتی برخوردار است که دیگران محروم از آن هستند؛ اما برای استفاده از مزایای برات، باید هوشیار بود و برخی نکات را در نظر داشت.

فهرست مطالب

معاملات برواتی، اعم از اینکه بین تاجر یا غیر تاجر باشد، عمل تجارتی محسوب می‌شوند.

دستور می­دهد که مبلغ معینی را در زمان مشخص در وجه یا به حواله کرد شخص ثالث پرداخت کند.دستوردهنده را برات‌کش،برات‌دهنده یا صادرکننده برات می­نامند. کسی که به او دستور داده شده است،برات‌گیر یا محال‌علیه، و شخص ثالث دارنده برات نامیده می شود.این سند از مهم­ترین اسناد تجاری بوده و در معاملات بین­المللی  و داخلی از روش‌های مهم پرداخت و کسب اعتبار به شما می­رود.

شرایطی که باید در شکل ظاهری برات به هنگام صدور رعایت شود عبارتند از:

• امضا یا مهر برات‌دهنده
• قید کلمه (برات)
• تاریخ تحریر
• نام برات‌گیر
• مبلغ برات
• تاریخ پرداخت
• مکان پرداخت
• نام دارنده(یعنی شخصی که برات در وجه او باید پرداخت شود)
• شماره نسخه(در صورتی که برات در نسخ متعدد صادر شود)

علاوه بر شرایط ظاهری الزامی،برات می­تواند مندرجات دیگری نیز داشته باشد که مندرجات اختیاری خوانده می‌شود و ذکر نکردن آنها به اعتبار برات لطمه­ای نمی­زند. مثلا  علت صدور برات، شرط اخذ قبولی در مدت معین، قید کردن نام برات‌گیر دوم که در صورت عدم پرداخت برات توسط برات‌گیر،دارنده به وی مراجعه کند،تعیین ضامن برات و..

قبول برات یعنی برات‌گیر با امضای برات تعهد می‌کند که در مهلت سر رسید،وجه برات را بپردازد.قبولی برات باید کتبی باشد و با قید تاریخ در خود برات نوشته و امضا یا مهر شود. قبولی ممکن است تنها نسبت به بخشی از وجه برات  صورت گیرد و دراین صورت دارنده باید نسبت به بقیه وجه آن اعتراض  (واخواست) کند.قانون تجارت ایران، تکالیف دارنده برات  را تحصیل قبولی و مطالبه وجه  و واخواست،و حقوق او را از مسئولیت مبرا می‌سازد که با رعایت این شرایط قانونی صورت می گیرد:

1.پرداخت  به دارنده قانونی،

2.توقیف نبودن وجه برات،

3.پرداخت سر وعده

4.رعایت مقررات مربوط به فقدان نسخه برات

در صورتی که نسخه برات مفقود یا سرقت شود یکی از ویژگی های مهم برات مسئولیت تضامنی امضاکنندگان آن است. بدان معنا که هر یک از امضاکنندگان نسبت به کل وجه برات مدیون و متعد به پرداخت آن هستند. درباره ضمانت باید افزود اگر شخص ثالث با قید عبارت یا به صورت سفید برات را امضا کند در واقع پرداخت وجه آن را ضمانت نموده است.