کسب و کارهای متأثر از کرونا که مشمول دریافت بیمه بیکاری هستند

طبق گفته‌های مدیر کل حمایت از مشاغل، بیمه بیکاری صرفاً به افراد مشمول قانون کار، تأمین اجتماعی و بیمه‌ی بیکاری تعلق می‌گیرد. از این‌رو سایر بیمه شدگان از جمله مشاغل آزاد، بیمه‌های خاص و … مشمول این قانون نخواهند شد. چه کسانی مشمول دریافت این بیمه هستند و میزان بیمه بیکاری سال 99 چقدر است؟ کسب و کارهای آسیب دیده و متأثر از بحران کرونا در چه شرایطی می‌توانند اقدام به ثبت نام برای دریافت این بیمه بکنند؟ از طریق چه سامانه‌ای می‌توانیم برای ثبت نام اینترنتی اقدام کنیم؟ برای دریافت پاسخ این سوالات تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

فهرست مطالب

بیکار از منظر قانون کیست و چه نهادی مرجع تشخیص بیکاری در کشور است؟

چه کسانی مشمول دریافت بیمه‌ی بیکاری هستند؟ برای پاسخ به این سوال، ابتدا باید تعریف قانون از فرد بیکار را بدانید. از منظر قانون در کشور، شخص بیکار به این‌صورت تعریف می‌شود:

● فرد بیمه‌ای شده که بدون اراده و میل شخصی خود از کار بیکار شده و آماده کار می‌باشد.
به عنوان مثال چنانچه کارگری به دلایلی نظیر عدم نیاز کارفرما و یا عدم تفاهم میان آن‌ها از کار اخراج شود، شخص مذکور مشمول به دریافت مقرری بیمه‌ی بیکاری خواهد شد.

● بیکاری در نتیجه بروز حوادث غیرمترقبه مانند: آتش‌ سوزی، سیل و زلزله نیز مشمول این تعریف می‌شوند.
● کارگرانی که قرارداد کار موقت و یا کار دائم دارند و مدت قراردادشان به پایان می‌رسد، اگر موفق به اشتغال مجدد نگردند مشمول بیمه بیکاری خواهند بود.

طبق تعاریف ذکر شده در قسمت قبل، افراد زیر از منظر قانون بیکار نبوده و مشمول دریافت بیمه آن نیز نخواهند بود:

1. افرادی که استعفا می‌دهند
2. قرارداد آن‌ها در موعد مقرر خاتمه می‌یابد
3. با اراده و رضایت شخصی خود شغلشان را ترک می‌کنند.
   برای این 3 حالت ذکر شده عنوان “بیکار” وجاهت قانونی ندارد؛ اما چه نهادی در کشور مسئول تشخیص بیکاری می‌باشد؟ بر اساس آیین نامه اجرایی قانون بیمه‌ی بیکاری، تشخیص بیکاری و تاریخ وقوع آن بر عهده اداره کار و امور اجتماعی می‌باشد.

چه کسانی مشمول دریافت بیمه و ثبت نام بیمه بیکاری هستند؟

بعد از تعریف شخص بیکار طبق بندهای مندرج در قانون، باید بدانید که چه کسانی شرایط برخورداری از این بیمه را دارا هستند. شخص بیکار بیمه شده تنها در صورت احراز شرایط زیر، مشمول دریافت این بیمه خواهد بود:

● شخص بیکار شده باید ظرف 30 روز از تاریخ بیکاری خود، با اعلام به واحد کار و امور اجتماعی آمادگی خود را جهت اشتغال مجدد به کار ارائه کند.
● طبق موضوع ماده 148 قانون کار، کارگران تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی باید قبل از بیکار شدن حداقل سابقه 6 ماه پرداخت حق بیمه را داشته باشند.
● در صورتی که کارگر بیکار شده در زمان دریافت بیمه‌ی بیکاری مشغول به کار دیگری شود که میزان حقوق و مزایای آن از مقرری بیمه‌ی بیکاری تخصیص یافته کمتر باشد، همچنان تحت پوشش بیمه‌ی بیکاری باقی می‌ماند.
● اگر قرارداد بیمه شده از نوع کار موقت و یا کار معین باشد، در صورتی مشمول مقرری بیمه می‌شود که شخص سابقه حداقلی یک سال کار در آخرین کارگاه به انضمام پرداخت حق بیمه را داشته باشد.

سامانه بیمه بیکاری

به منظور جلوگیری از مراجعه حضوری و ازدحام ارباب رجوع در محل ادارات کار، سامانه‌ای در وزرات تعاون، کار و رفاه اجتماعی با نشانی bimebikari.mcls.gov.ir طراحی شده است تا افرادی که مشمول دریافت این بیمه هستند به راحتی بتوانند در این سامانه ثبت نام کنند. همان‌طور که کمی پیش اشاره کردیم، افراد مکلف هستند تا ظرف 30 روز مراتب بیکاری خود را به ادارات تعاون و رفاه اجتماعی اعلام کنند.

ثبت نام بیمه بیکاری تأمین اجتماعی

یکی از خدماتی که سازمان تأمین اجتماعی به بیمه شدگان این سازمان ارائه می‌دهد، پرداخت بیمه‌ی بیکاری به اشخاصی است که بدون میل و اراده خود بیکار شده‌اند. مدت دریافت مقرری این بیمه جزو سوابق پرداخت حق بیمه، بیمه شده از نظر بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت محسوب خواهد شد. لازم به قید است که تمامی مشمولین قانون تأمین اجتماعی که تابع قوانین کار هستند، تحت شمول مقررات بیمه‌ی بیکاری قرار دارند و فقط بازنشستگان و از کارافتادگان کلی، صاحبان مشاغل آزاد و اتباع خارجی از شمول این قانون مستثنی هستند.

بیمه بیکاری کرونا؛ فعالیت‌های متأثر از کرونا در چه صورتی مشمول دریافت این بیمه هستند؟

طیق شیوه نامه‌ای که در تاریخ 11/1/1399 به امضای مشترک معاون روابط کار وزارت تعاون، مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی و وزرات کار و رفاه اجتماعی رسید، فعالیت و زیر بخش‌های اقتصادی که متأثر از ویروس کرونا بوده‌اند و کارگران آن‌ها در صورتی که مشمول قانون کار و بیمه‌ی بیکاری باشند، می‌توانند برای مدت 3 ماه از مزایای بیمه‌ی بیکاری طبق ظوابط بهره‌مند شوند. 10 رسته فعالیت مشمول دریافت مقرری بیمه‌ی بیکاری ناشی از بحران کرونا هستند که این فعالیت‌ها عبارتنداز:

● مراکز تولید و توزیع غذاهای آماده اعم از رستوران‌ها، تالارهای پذیرایی، طباخی‌ها، قهوه‌خانه‌ها، اغذیه فروشی‌ها و موارد مشابه
● مراکز مربوط به گردشگری شامل: مجتمع‌های جهانگردی، هتل‌ها، مهمان‌پذیرها و …
● حمل و نقل عمومی مسافر دورن شهری و برون شهری، دفاتر خدمات مسافرتی
● تولید و توزیع پوشاک، تولید و توزیع کیف و کفش
● مراکز فرهنگی و آموزشی
● مراکز توزیع آجیل، خشکبار، قنادی و بستنی و آبمیوه

لازم توجه است که بدانید این مقرری بیکاری تنها به افرادی تعلق می‌گیرد که مشمول قانون کار، قانون بیمه‌ی بیکاری و قانون تأمین اجتماعی هستند. لذا سایر بیمه شدگان از جمله بیمه‌های مشاغل آزاد، بیمه کارگران ساختمانی، بیمه‌های خاص، رانندگان حمل و نقل شهری و … که از شمول قوانین ذکر شده مستثنی هستند را شامل نمی‌شود.

سامانه ثبت نام بیمه بیکاری کرونا

متقاضیان دریافت بیمه‌ی بیکاری ناشی از بحران کرونا نیز می‌توانند به صورت اینترنتی از طریق سامانه bimebikari.mcls.gov.ir ثبت نام کنند؛ پس از مراجعه حضوری به دفاتر کار و ادارات پرهیز کنید. توجه داشته باشید که بیمه‌ی بیکاری ناشی از کرونا تنها به کارگران مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی که در این بحران به صورت غیرارادی و موقت از کار بیکار شده‌اند پرداخت می‌شود. مسعود بابایی، مسئول روابط عمومی وزرات تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تأکید کرد که افراد دارای شرایط استفاده از مقرری این بیمه باید سه شرط مشمول قانون کار، مشمول قانون بیمه‌ی بیکاری و مشمول تأمین اجتماعی را دارا باشند.

گروه های زیر مشمول مقررات بیمه بیکاری نمی گردند:

1-بازنشستگان و از کارافتادگان کلی

2-صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه شدگان اختیاری

3-اتباع خارجی

سخن آخر

ثبت نام متقاضیان در سامانه bimebikari.mcls.gov.ir برای دریافت بیمه بیکاری و همچنین بیکاری ناشی از کرونا صورت می‌پذیرد و فهرست آنان برای صحت سنجی به سازمان تأمین اجتماعی ارسال می‌شود. سپس برای افرادی که مشمول استفاده از این بیمه هستند، مبلغ تعیین شده واریز می‌شود و افرادی که فاقد شرایط قانونی هستند، پیامک جداگانه‌ای مبنی بر عدم احراز شرایط دریافت می‌کنند.