با افزایش جمعیت و تقاضای رو به رشد برای محصولات تازه و نیز افزایش صادرات و واردات، راه اندازی سردخانه به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل در زنجیره تأمین و نگهداری از محصولات غذایی و دارویی، اهمیت بسزایی پیدا کرده است. راه اندازی سردخانه، یک فرایند پیچیده است که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اجرای مؤثر دارد. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک به بررسی مراحل راه اندازی سرخانه و نکات مهم آن می‌پردازیم با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
سردخانه چیست؟
سردخانه، یا انبار سرد، مکانی برای نگهداری مواد غذایی یا سایر محصولات در دماهای پایین است هدف اصلی از راه اندازی سردخانه، حفظ کیفیت و ایمنی مواد غذایی و دیگر محصولات در مقابل فساد، تخریب و رشد میکروب‌ها و همچنین امکان توزیع و صادرات آنها به نقاط دیگر است. سرد خانه‌ها دارای یک سیستم سرمایشی هستند که دما را به مقادیر موردنظر کاهش می‌دهد. این سیستم معمولاً شامل یک واحد خنک‌کننده، کمپرسور، مبدل حرارتی، فن‌های خنک‌کننده و سیستم کنترل هوشمند برای حفظ دما در بازه مطلوب است.
امروزه سردخانه‌ها به منظور نگهداری مواد غذایی تازه، میوه و سبزیجات، گوشت و ماهی، لبنیات و آبمیوه‌ها، به کار می‌روند. همچنین برخی صنایع مانند صنعت داروسازی، صنایع شیمیایی و… نیز از سردخانه‌ها برای نگهداری مواد شیمیایی و محصولات خود استفاده می‌کنند. رنج دمایی سر خانه‌ها معمولا بین -18 درجه سانتیگراد تا 4 درجه سانتیگراد قرار دارد. این دما به توجه به نوع مواد غذایی تعیین می‌شود.
نحوه کار سردخانه چگونه است؟
همانطور که پیش‌تر گفتیم سردخانه‌ها محیط‌هایی هستند که به منظور نگهداری از مواد غذایی در دمای پایین طراحی شده‌اند. فرایند کار سردخانه بر اساس سیستم تهویه مطبوع و یخچالی است. در این فرایند، هوای گرم از داخل سردخانه خارج شده و با هوای سرد جایگزین می‌شود. سیستم تهویه مطبوع در سردخانه شامل یک یا چند یخچال، فن‌ها، کمپرسورها و مبدل‌های حرارتی است که به منظور جابه‌جایی و تنظیم دما استفاده می‌شوند. این فرایند به طور مداوم ادامه می‌یابد تا دمای محیط را در محدوده موردنیاز نگه دارد.
انواع سرد خانه بر اساس رنج دمایی
سردخانه‌ها بر اساس دما و کاربرد به دو دسته تقسیم می‌شوند: سردخانه‌های بالای صفر و سردخانه‌های زیر صفر.
سردخانه‌های بالای صفر
این نوع سردخانه‌ها در دماهای بالاتر از صفر درجه سانتیگراد (معمولاً در دماهای مثبت) کار می‌کنند. سردخانه‌های بالای صفر معمولاً برای نگهداری مواد غذایی و دیگر محصولاتی که نیاز به دمای خنک‌تر از دماهای اتاق دارند؛ مانند مواد غذایی روزمره، سبزیجات، میوه‌ها، نوشیدنی‌ها و محصولات لبنی مناسب هستند. همچنین در رستوران‌ها، هتل‌ها، فروشگاه‌ها و سایر مکان‌های تجاری نیز برای نگهداری مواد غذایی تازه و سرد مانند گوشت، ماهی و محصولات لبنی از این نوع سردخانه استفاده می‌شود.
سردخانه‌های زیر صفر
دمای داخلی این نوع سردخانه‌ها را به زیر صفر درجه سانتیگراد تنظیم می‌کنند. سردخانه‌های زیر صفر برای نگهداری محصولاتی که نیاز به دمای بسیار پایین دارند؛ مانند مواد غذایی فریز شده، مواد شیمیایی و داروها استفاده می‌شوند. سردخانه‌های زیر صفر معمولاً دارای سیستم‌های خنک‌کننده پیچیده‌ای، مانند کمپرسورهای خاص و سیستم‌های تبدیل حرارت هستند تا دمای پایدار و مناسب را در داخل حفظ کنند.
مراحل راه اندازی سردخانه
در ادامه به بررسی مراحل راه اندازی سردخانه می‌پردازیم.
مرحله یک: طرح توجیهی سردخانه
طرح توجیهی سردخانه سندی است که به منظور ارائه و توجیه اقتصادی و فنی پروژه سردخانه ارائه می‌شود. این طرح، شامل اطلاعات و جزئیات مربوط به پروژه، نیازها و ظرفیت سردخانه، اهداف، تجهیزات، سیستم‌های موردنیاز، بررسی بازار، مشتریان هدف، نقشه مالی، برنامه بهره‌برداری و سایر جوانب مرتبط با سردخانه است. طرح توجیهی سردخانه با هدف دریافت مجوز و اطلاع‌رسانی به مؤسسات مالی و بانک‌ها، سازمان‌های ذی‌ربط و سایر نهادها تدوین می‌شود.
اولین مرحله در راه اندازی و تأسیس سردخانه تدوین طرح توجیهی سردخانه است. اگر قصد جدی برای راه‌اندازی سردخانه را دارید، ابتدا باید مجوزهای موردنیاز را از مرجع مربوطه دریافت کنید. یکی از الزامات دریافت مجوز راه اندازی سردخانه ارائه طرح توجیهی است. سرمایه‌گذاران فقط پس از دریافت مجوز می‌توانند کسب و کار خود را راه اندازی کنند. مجوز یا پروانه کسب سردخانه سندی است که به شما اجازه فعالیت تجاری و بهره‌برداری از سردخانه را می‌دهد.
هزینه‌های راه اندازی سردخانه
در راه اندازی یک سردخانه، می‌بایست با توجه به اندازه، مکان، نوع محصولات و تکنولوژی مورد استفاده، هزینه‌های مختلفی را در نظر گرفت. در زیر به برخی از این هزینه‌ها اشاره می‌کنیم:
- هزینه‌های سرمایه‌گذاری اولیه: این هزینه‌ها شامل خرید یا اجاره زمین، ساخت یا تجهیز ساختمان، خرید تجهیزات سردخانه (مانند سیستم‌های خنک‌کننده، رگال‌ها، سیستم‌های کنترل دما و رطوبت) و نصب آنها می‌شود.
- هزینه‌های عملیاتی: این هزینه‌ها شامل هزینه‌های نگهداری و تعمیرات، هزینه‌های برق (که می‌تواند بخش قابل توجهی از هزینه‌ها را تشکیل دهد به دلیل نیاز به خنک‌کنندگی مداوم)، هزینه‌های کارکنان و هزینه‌های بیمه می‌شود.
- هزینه‌های مجوز و مقررات: بسته به مکان و نوع محصولاتی که قرار است نگهداری شوند، ممکن است نیاز به مجوزهای خاصی داشته باشید. اخذ این مجوزها ممکن است هزینه‌هایی داشته باشند.
- هزینه‌های بازاریابی و فروش: برای جذب مشتریان و اجاره فضای سردخانه، باید هزینه‌هایی را به منظور بازاریابی و فروش در نظر گرفت.
باید به این نکته توجه داشته باشید که ممکن است در راه اندازی سردخانه با هزینه‌های دیگری نیز مواجه شوید. برای برآورد دقیق‌تر هزینه‌ها، بهتر است با یک مشاور کسب و کار یا یک شرکت فعال در این زمینه مشورت کنید.
مرحله دو: تأمین سرمایه لازم برای راه اندازی سردخانه
دومین مرحله در راه اندازی سردخانه، تأمین سرمایه برای شروع کار است. برای تأمین این سرمایه راه‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید بسته به نیاز و شرایط خود از آنها استفاده کنید. استفاده از سرمایه شخصی، دریافت تسهیلات بانکی، جذب سرمایه گذار و… برخی از راه‌های تأمین سرمایه جهت راه اندازی سردخانه هستند. در مقاله مهم‌ترین روش‌های تامین سرمایه به بررسی کامل هر یک از این راه‌ها پرداخته‌ایم. در نهایت، قبل از انتخاب هر روشی برای تأمین سرمایه، بهتر است که طرح کسب و کار خود را به طور کامل بررسی کنید و با توجه به برآوردهای مالی که انجام داده‌اید، بهترین روش را برای تأمین سرمایه انتخاب کنید.
مرحله سه: انتخاب مکان مناسب برای راه اندازی سردخانه
مکان احداث سردخانه باید بر اساس چندین عامل مهم انتخاب شود. برخی از ویژگی‌هایی که در این مورد باید مد نظر قرار گیرند عبارتند از:
- دسترسی به منابع آب و برق کافی و پایدار
- فاصله کافی از مراکز تولید و مصرف
- دسترسی به جاده‌ها و راه‌های ارتباطی مناسب برای حمل و نقل کالاها
- تأمین امنیت فیزیکی و امنیت غذایی برای کالاهای موجود در سردخانه
- دسترسی به خدمات پشتیبانی مانند خدمات نگهداری و تعمیرات
لازم به ذکر است که شرایط مکان احداث سردخانه ممکن است بر اساس نیازهای خاصی مانند نوع محصولاتی که در آن نگهداری می‌شوند و آب و هوای منطقه، تغییر کند.
مرحله چهار: دریافت مجوز راه اندازی سردخانه
یکی از مهم‌ترین مراحل در راه اندازی سردخانه دریافت مجوز یا پروانه کسب از ارگان مربوطه است. نگهداری انواع میوه، سبزیجات، گوشت و فراورده‌های لبنی در حجم زیاد و در سردخانه‌های بزرگ نیاز به دریافت مجوز دارند. ارگان صادر کننده مجوز سردخانه جهاد کشاورزی است از این رو افرادی که قصد راه اندازی و تأسیس سردخانه را دارند می‌بایست جهت دریافت مجوز به این ارگان مراجعه کنند. البته باید به این نکته اشاره کنیم که سرخانه‌های کوچک و متوسط که از آنها برای نگهداری مواد غذایی در در مغازه‌ها، رستوران‌ها و هتل‌ها استفاده می‌شوند نیازی به دریافت مجوز ندارند.
مدارک لازم برای دریافت مجوز سردخانه
برخی از مدارک و شرایط لازم جهت راه اندازی سردخانه عبارتند از:
- کپی شناسنامه و کارت ملی
- پایان خدمت یا معافیت دائم
- سند مالکیت یا اجاره نامه مکان سردخانه
- در دست داشتن طرح توجیهی مناسب و معتبر
- گواهی عدم بدهی
- تاییدیه کارگروه اشتغال
- احداث واحد صنعتی بر اساس استانداردهای روز
مزایا و معایب راه اندازی سردخانه:
راه اندازی هر کسب و کاری با مزایا و معایبی همراه است. راه اندازی سردخانه نیز از این قاعده مستثنی نیست. در ادامه به بررسی مزایا و معایب راه اندازی سرد خانه می‌پردازیم.
مزایا
- افزایش عمر محصول: سردخانه این امکان را فراهم می‌کند تا بتوانیم محصولات را در دما پایین و مناسب نگهداری کنیم، این امر می‌تواند باعث افزایش عمر محصول و جلوگیری از فساد و خراب شدن آنها شود.
- حفظ کیفیت: سردخانه‌ها از روند فساد و ایجاد تغییر در کیفیت محصولات به دلیل شرایط نگهداری نامناسب جلوگیری می‌کنند.
- امکان تأمین مداوم: سردخانه‌ها به تجار و تولیدکنندگان این امکان را می‌دهند که محصولات خود را برای مدت طولانی نگهداری کنند و در زمان مناسب به فروش برسانند.
معایب:
- هزینه راه اندازی بالا: راه اندازی و بهره‌برداری از سردخانه‌ها نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه قابل توجهی دارد.
- مصرف انرژی: سردخانه‌ها برای حفظ دمای پایین نیاز به مصرف انرژی بالایی دارند، مصرف انرژی ممکن است باعث افزایش هزینه‌های عملیاتی شود.
- نیاز به نگهداری و سرویس: سردخانه‌ها نیاز به نگهداری و سرویس منظم دارند تا عملکرد صحیح و بهینه‌ای در مدت زمان طولانی داشته باشند.
مدیریت هزینه‌های سردخانه با نرم افزار حسابداری
در این مقاله به بررسی مراحل راه اندازی سردخانه پرداختیم. سردخانه مکانی است که از آن برای نگهداری مواد غذایی در دماهای پایین استفاده می‌شود. سرد خانه‌ها بر اساس دما، کاربرد و ساختار به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. برای راه اندازی سردخانه باید به نکات مهمی از قبیل تأمین سرمایه، بازاریابی، سرویس دوره‌ای تجهیزات، استفاده از نرم افزارهای مدیریت مالی و… توجه کرد و متناسب با بودجه و هدف خود اقدام به شروع کار کرد. استفاده از نرم افزار حسابداری محک یکی از راهکار عالی برای مدیریت امور مالی و حسابداری در سردخانه است. نرم افزار حسابداری سردخانه محک با دارابودن امکانات و قابلیت‌های پیشرفته تمام نیازهای حسابداری این کسب و کار را پوشش می‌دهد.
