تعریف حسابداری
به طور خلاصه می توان حسابداری را به صورت فرایند اندازه گیری، ثبت و پردازش اطلاعات مالی تعریف کرد. البته تعریف حسابداری فراتر از این است ولی ما به همین توضیح مختصر بسنده می کنیم. اطلاعات جمع شده توسط حسابداری به مدیران، سرمایه گذاران و مشتریان کمک می کند با آگاهی بیشتری تصمیم گیری کنند. به وجود آمدن انواع حسابداری و تعریف زیرشاخه های مختلف آن راهکاری برای پاسخگویی به نیازهای روزافزون کسب و کارها بود. با پیشرفت صنعت و تکنولوژی روش های حسابداری نیز به مرور دچار تغییرات مختلفی شد. پیچیدگی کسب و کارها و فرایندهای اقتصادی جامعه امروز به روش های نوین و شاخه های حسابداری نیازمند است تا بتواند جوابگوی انتظارات ذی نفعان باشد.
فهرست مطالب
انواع حسابداری را می توان به شیوه های مختلفی تعیین کرد اما به طور کلی حسابداری به چهار شاخه کلی تقسیم می شود. این چهارشاخه طوری طراحی شده اند تا هر کدام پاسخگوی نیازهای یک قسمت از فضای کسب و کار باشند. البته اصول و اساس حسابداری در تمامی این زیرشاخه ها یکسان است، اما در جزییاتی مانند نحوه انجام محاسبات مالی با یکدیگر تفاوت دارند.
انواع حسابداری بر اساس کاربرد
حسابداری صنعتی
نیاز به تعیین بهای تمام شده در واحدهای صنعتی دلیل به وجود آمدن این زیرشاخه حسابداری است. پس از انقلاب صنعتی و مکانیزه شدن خطوط تولید، حسابداری صنعتی به عنوان یکی از انواع حسابداری تعریف شد. به مرور و با پیشرفت ابزارها و روش های تولید، تکنیک های حسابداری صنعتی بهبود پیدا کرده اند تا جایی که امروز پیچیده ترین و گسترده ترین واحدهای صنعتی می توانند در به شیوه های مختلف بهای تمام شده کالاهای خود را حساب کرده و گزارشات مالی جامع جهت ارائه به سازامان های دولتی، سرمایه گذاران و شریکان تهیه کنند.
در تعیین بهای تمام شده کالا باید تمام هزینه هایی که برای تولید کالا صرف می شوند مانند هزینه مستقیم کالا، هزینه های سربار (منبع انرژی، سوخت مصرف شده و…) و هزینه دستمزد (حقوق کارگران و کارکنان) اهمیت دارد که با جای گذاری عددهای به دست آمده در فرمول های از پیش تعیین شده، مقدار بهای تمام شده به دست می آید. در واقع یکی از وظایف اصلی حسابدار صنعتی تعیین عوامل موثر بر تولید محصول و محاسبه هزینه های آنها است.
حسابداری بازرگانی
در زیرشاخه های انواع حسابداری، حسابداری بازرگانی و مالی نزدیکترین تعریف را به تصور عموم از کلمه حسابداری دارد. در حسابداری بازرگانی آگاهی از نحوه ثبت و پیگری مکاتبات اداری و اسناد، تنظیم گزارش های مختلف مالی، تسلط به قوانین مالیاتی و بیمه، آشنایی با قوانین بورس و معاملات اوراق بهاردار و تسلط به قوانین بازرگانی کشور و تمام کشورهای مشتری از اهمیت بالایی برخوردارند. یک حسابدار بازرگانی هم زمان با بخش های مختلف شرکت و سازمان های دولتی گوناگون سر و کار دارد و از این رو باید ضمن آشنایی و تسلط به موارد یادشده، اشراف خوبی نسبت به روال های اداری نیز داشته باشد.
حسابداری دولتی
حسابداری دولتی از انواع حسابداری هست که تمرکز خود را بر تهیه، تجزیه و تحلیل، ثبت و طبقه بندی اطلاعات مالی مربوط به سازمان های دولتی گذاشته است. حسابداری دولتی از بسیاری جهات به حسابداری بازرگانی شباهت دارد. تفاوت این دو در موضوعاتی مانند نشان دادن حساب مازاد به جای حساب سرمایه، تقدم قانون بر اصول پذیرفته شده حسابداری در جهت مدیریت صحیح بودجه های دولتی و برخی تعریف عمومی است. حسابداری در فعالیت های انتفاعی و غیر انتفاعی سازمان دولتی کمی متفاوت اما اصول حسابدای در هر دو یکسان است.
حسابداری مدیریت
برای رسیدگی به امور مالی مربوط به حوزه مدیریت حسابداری مدیریت به عنوان یکی از زیرشاخه های حسابداری تعریف شده است. حسابداری مدیریت بر روی احتساب هزینه های مالی تولید یا واگذاری خدمات و کالاها متمرکز است. برای مثال یک حسابدار مدیریت در یک شرکت تولید صندلی باید هزینه درست کردن یا خرید پیچ های به کار رفته در صندلی را محاسبه کرده و گزینه ای که در درازمدت یا کوتاه مدت (بسته به سیاست های شرکت) مقرون به صرفه تر است را پیشنهاد بدهد.
نتیجه گیری
سرفصل های ذکر شده که به عنوان انواع حسابداری معرفی شده اند، زیرشاخه های اصلی علم حسابداری به شمار می روند. سایر مواردی که از آنها به عنوان انواع حسابداری یاد می شود، به نوعی جزء یکی از زیرشاخه های ذکرشده قرار می گیرند. برای مثال حسابداری فروشگاهی زیرمجموعه ای از حسابداری بازرگانی و حسابداری تولیدی زیرمجموعه ای از حسابداری صنعتی است.
تعریف انواع حسابداری به سادگی ممکن نیست چراکه تعریف افراد مختلف از انواع حسابداری متفاوت است. اما دسته بندی ذکرشده در این مقاله به صورت استاندارد انجام شده و می توان دیگر زیرشاخه های حسابداری را در یکی از این دسته ها جای داد. اما باید توجه داشت که دسته بندی ذکر شده در حال حاضر دارای اعتبار است و در صورت بروز تغییرات گسترده در فضای کسب و کارها و لزوم تغییر در شیوه های حسابداری، این دسته بندی نیز دچار تحول خواهد شد.
نرم افزار حسابداری محک با علم به این موضوع توسعه داده شده و تمرکز بر این بوده تا در عین فراهم آوردن امکانات مورد نیاز تمام واحدهای صنفی و اقتصادی، کاربران را از لزوم تسلط بر اصول حسابداری بی نیاز کند. رابط کاربری ساده محک به شما این امکان را می دهد تا تمام عملیات های مالی مورد نیاز واحد اقتصادی را به سادگی انجام داده و کسب و کار خودتان را مدیریت کنید.
