حسابداری تلفیقی چیست؟ | حسابداری تلفیقی چه اهمیتی دارد؟

حسابداری تلفیقی یکی از تکنیک‌های مهم در حسابداری سازمان‌ها و شرکت‌ها می‌باشد که به عنوان یکی از مباحث مهم حسابداری در ترکیب اطلاعات و عملکرد مالی شرکت اصلی و واحد‌های تجاری زیر مجموعه نقش مهمی دارد. صورت‌های مالی تلفیقی به وسیله روش‌های حسابداری تلفیقی تهیه می‌شوند. با جمع‌آوری صورت‌حساب‌های مالی از واحد‌های تجاری زیرمجموعه، صورت‌های مالی تلفیقی تهیه می‌شوند.

فهرست مطالب

در واقع در صورت‌های مالی تلفیقی، دارایی‌ها و بدهی‌ها، درآمدها و هزینه‌های آن‌ها با یکدیگر تلفیق می‌شوند. حسابداری تلفیقی اطلاعاتی از قبیل وضعیت عملکرد مالی شرکت و واحد‌های تابعه آن، برای اعضای سازمان و سرمایه گذران فراهم می‌کند به عبارتی استفاده از حسابداری تلفیقی به منظور ترکیب و تلفیق اطلاعات و صورت‌های مالی شرکت اصلی و واحد‌های تجاری زیر مجموعه بسیار ضروری و با اهمیت است.

هدف ما در این مقاله از وب‌سایت محک بررسی و پاسخ به این سوالات است: حسابداری تلفیقی چیست؟ اهداف حسابداری تلفیقی چیست؟ صورت‌های مالی تلفیقی چیست؟ نحوه تهیه صورت‌های مالی تلفیقی به چه صورت است؟ با ادامه این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک با ما همراه باشید تا با حسابداری تلفیقی و مفاهیم مربوط به آن بیشتر آشنا شویم.

واحد تجاری فرعی چیست؟

واحد‌های تجاری فرعی، شرکت‌های کوچکی هستند که زیر مجموعه یک شرکت بزرگ می‌باشند. بسیاری از شرکت‌های بزرگ از طریق شرکت‌های زیر مجموعه فعالیت‌های اقتصادی زیادی را در بخش‌های مختلف به منظور کسب سود انجام می‌دهند. در واقع این شرکت‌های زیر مجموعه نقش بازوی کمکی را برای بسیاری سازمان‌ها و شرکت‌ها دارند. همچنین بسیاری از امور مالی از قبیل تهیه صورت‌های مالی زیر نظر شرکت اصلی انجام می‌شود. علاوه بر این بسیاری از سیاست‌های مالی و اهداف شرکت اصلی از طریق واحد‌های تجاری زیر مجموعه انجام می‌شود.

تلفیق در حسابداری به چه معنا است؟

تلفیق یعنی چه؟ تلفیق در امور مالی کسب و کارها، به فرایند ترکیب و ادغام تعدادی از شرکت‌های کوچک، در قالب تأسیس یک شرکت بزرگ، گفته می‌شود. به عبارتی تلفیق ترکیب دارایی‌ها، بدهی‌ها و سایر امور مالی دو یا چند شرکت در یک شرکت بزرگ است. در چارچوب حسابداری مالی، اصطلاح تلفیقی اغلب به تلفیق صورت‌های مالی اشاره دارد که در آن کلیه شرکت‌های تابعه زیر نظر یک شرکت مادر گزارش ارائه می‌دهند.

حال که با معنی تلفیق در حسابداری آشنا شدید، باید بدانید که در حوزه مالیات، به تلفیق و ترکیب تعدادی از شرکت‌ها و اشخاص حقوقی وابسته به آن، در قالب یک شرکت یکپارچه اشاره دارد که با هدف سازماندهی و مدیریت امور مالیاتی انجام می‌گیرد. به طور کلی تلفیق، تکنیک یا عملی در حوزه کسب ‌وکار می‌باشد که از لحاظ حقوقی، دو یا چند سازمان یا شرکت را به واحد سرپرستی جدید متصل می‌کند. پس از تلفیق، سازمان‌ها و شرکت‌های قبل توسط یک نهاد جدید، جایگزین می‌شوند.

صورت های مالی تلفیقی چیست؟

در پاسخ به این سوال که صورت مالی تلفیقی چیست باید گفت همه سازمان‌ها و شرکت‌ها صورت‌های مالی خودشان را دارند، یعنی هم شرکت مادر و هم شرکت‌های تابعه هر کدام امور حسابداری به خصوص خودشان را دارند. حسابدار هر کدام از این سازمان‌ها و شرکت‌ها به صورت جداگانه صورت‌های مالی شرکت را تهیه و تنظیم می‌کند. درواقع صورت‌های مالی تلفیقی ترکیب اطلاعات مالی این شرکت‌ها با شرکت مادر است. به همین دلیل است که در گزارشات مالی با اصطلاحات مختلفی برخورد می‌کنیم.

در صورت‌های مالی تلفیقی، دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت‌ها، همچنین درآمدها و هزینه‌های آن‌ها با یکدیگر تلفیق می‌شوند. برای نمونه می‌توان گفت وجه نقدی که در ترازنامه تلفیقی شرکت‌ها گزارش می‌شود حاصل جمع وجه نقد همه شرکت‌های تابعه و شرکت اصلی می‌باشد. به عبارتی بدهی شرکت‌های تابعه و شرکت مادر با یکدیگر جمع می‌شوند و برای نشان دادن نتایج عملیات شخصیت تلفیق، درآمدها و هزینه‌های جاری شرکت‌های گروه نیز با هم جمع می‌شود و به هنگام خواندن صورت‌های مالی تلفیقی، باید به این نکته توجه داشت که شرکت‌های تابعه و شرکت مادر روی هم یک شخصیت اقتصادی واحد دارند به طور کلی شرکت‌های تابعه و شرکت مادر به عنوان یک شخصیت اقتصادی واحد عمل می‌کنند.

شرکت مادر علاوه بر صورت‌های مالی خود، می‌بایست صورت‌های مالی تلفیقی را نیز تهیه کند. صورت‌های مالی تلفیقی که شرکت مادر تهیه می‌کند با صورت‌های مالی دیگر همراه می‌شود و وضعیت مالی کل و نتایج عملیاتی همه شرکت‌های گروه را به عنوان یک شخصیت اقتصادی واحد نشان می‌دهد.گزارش تلفیقی چیست ؟ این گزارش همان صورت مالی تلفیقی است.

حسابداری تلفیقی چیست؟

امروزه در فضای پر رقابت کسب و کار‌ها، اهداف مختلفی چون مدیریت توانمند‌تر، افزایش اثر بخشی، هماهنگی در فرآیند تولید، کاهش هزینه‌ها، دسترسی سریع به منابع مالی، کاهش ریسک، کسب مزیت‌های رقابتی، ورود به بازارهای پرسود و همچنین بهره مندی از مزایای قانونی و مالیاتی، باعث بالا رفتن ادغام و تلفیق واحدهای تجاری اعم از سازمان‌ها و شرکت‌ها دارای زیر مجموعه شده است. زمانی که این واحدهای شرکت‌ها با هم تلفیق می‌شوند، این تلفیق باعث به وجود آمدن روابط اصلی و فرعی در شرکت می‌شود، در این صورت شرکت اصلی یا شرکت مادر باید علاوه بر تهیه صورت‌های مالی خود، صورت‌های مالی تلفیقی شرکت‌های تابعه را نیز تهیه کند.

در این صورت اطلاعات واضح و روشنی از منابع شرکت مادر به دست خواهد آمد. به فرایند تهیه و تنظیم این صورت‌های مالی تلفیقی، حسابداری تلفیقی گفته می‌شود. امروزه یکی از تکنیک‌هایی که در حسابداری سازمان‌ها و شرکت‌ها استفاده می‌شود، حسابداری تلفیقی می‌باشد که به عنوان یکی از مباحث مهم حسابداری به معنی ترکیب نتایج و اطلاعات مالی دو یا چند شرکت تابعه در نتایج مالی شرکت مادر است. در واقع این روش زمانی استفاده می‌شود که شرکت مادر بیشتر از ۵۰ درصد سهام شرکت‌های تابعه را در اختیار داشته باشد.

به طور کلی حسابداری تلفیقی فرآیند تنظیم و ترکیب اطلاعات مالی برای شرکت مادر و شرکت تابعه آن به منظور تهیه صورت‌های مالی تلفیقی است که اطلاعات مالی گروه را به عنوان یک واحد اقتصادی واحد ارائه می‌دهد. به عبارت دیگر، صورت‌های مالی تلفیقی، صورت‌های مالی اشخاص حقوقی جداگانه‌‌ای را که توسط یک شرکت مادر کنترل می‌شوند، در کل گروه شرکت‌ها به صورت یکجا در می‌آورند. در حسابداری تلفیقی، با اطلاعات حاصل از یک شرکت مادر و شرکت‌های تابعه به نحوی رفتار می‌شود که گویا یک شرکت واحد است.

گروه استاندارد حسابداری مالی، گزارش صورت‌های مالی حاصل از حسابداری تلفیقی را به عنوان گزارش یک نهاد با شرکت مادر و شرکت‌های زیر مجموعه تعریف می‌کند. در حسابداری تلفیقی شرکت‌های خصوصی الزامات بسیار کمی برای ارائه گزارش صورت‌های مالی وجود دارد. اما شرکت‌های دولتی باید گزارش مالی را مطابق با اصول حسابداری تلفیقی که توسط هیئت مدیره استاندارد حسابداری مالی پذیرفته شده ارائه دهند.

اهمیت حسابداری تلفیقی

امروزه با توجه به پیشرفت و توسعه کسب و کار‌ها حسابداری تلفیقی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار شده است. افرادی که از صورت‌های مالی شرکت‌های مادر استفاده می‌کنند، برای تصمیم‌گیری‌های مهم اقتصادی، به اطلاعاتی درباره وضعیت مالی شرکت، عملکرد مالی و جریانهای نقدی گروه نیاز دارند. این نیاز از طریق تهیه صورت‌های مالی تلفیقی برآورده می‌شود.

این صور‌ت‌های مالی تلفیقی اطلاعات مالی مربوط به گروه را به صورت یک شخصیت اقتصادی منفرد و بدون توجه به حد و حدود قانونی شخصیت‌های حقوقی ارائه می‌دهد. معمولا افرادی که از این صورت‌های مالی تلفیقی استفاده می‌کنند، سرمایه‌گذاران شرکت مادر هستند، زیرا آنان به واسطه سرمایه گذاری در شرکت مادر از شرکت‌های زیر مجموعه و تابعه آن نیز منافعی به‌ دست می‌آورند. به طور کلی برای یک سرمایه گذار یا تحلیلگر جمع آوری و مطالعه تمام گزارش‌های حسابداری شرکت مادر و بسیاری از شرکت‌های تابعه به منظور آگاهی از سلامت مالی شرکت دشوار است به همین جهت شرکت مادر می‌بایست گزارش‌ها و صورت‌های مالی خود را به صورت تلفیقی ارائه دهد. درواقع بدون حسابداری تلفیقی، روند ارزیابی و بررسی دقیق یک شرکت به منظور سرمایه گذاری یا تأمین مالی بسیار پیچیده و طولانی است و ممکن است اطلاعات دارایی‌ها یا بدهی‌های مهم را از دست بدهد. در حقیقت، بسیاری از استدلال‌هایی که بین مدیران شرکت و بخش‌های حسابداری و حسابرسی رخ می‌دهد، شامل چگونگی و نحوه تلفیق گزارش‌های مالی برای ارائه تصویر دقیقی از سلامت مالی شرکت است.

به طور کلی هدف از حسابداری تلفیقی، جمع‌آوری اطلاعات درباره وضعیت کلی و عملکرد مالی شرکت مادر و شرکت‌های تابعه آن برای اعضای سازمان و سرمایه گذران است، زیرا هنگامی که شرکت‌های تابعه، زیرمجموعه شرکت مادر هستند، صورت‌های مالی شرکت مادر به تنهایی نمی‌تواند تصویر کاملی از فعالیت‌های اقتصادی و مالی کل شرکت نشان دهد. به همین منظور استفاده از حسابداری و حسابرسی شرکت های تلفیقی به منظور ترکیب و تلفیق اطلاعات و صورت‌های مالی شرکت مادر و شرکت‌های تابعه بسیار ضروری و با اهمیت است. همچنین امور مالی در سازمان‌ها و شرکت‌های تجاری و بزرگ برای تصمیم‌گیری‌های مهم اقتصادی و برنامه‌ریزی به اطلاعات کامل و جامعی از وضعیت مالی کل شرکت و جریان نقدینگی آن نیاز دارد که این نیازها با استفاده از حسابداری تلفیقی و تهیه صورت‌های مالی تلفیقی رفع می‌شود.

مزایای حسابداری تلفیقی چیست؟

براساس استانداردهای حسابداری همه سازمان ها و شرکت های تجاری که دارای دو یا چند زیر مجموعه  هستند می بایست صورت‌های مالی تلفیقی خود را ارائه دهند. ارائه صورت های مالی تلفیقی به وسیله حسابداری تلفیقی مزایای زیادی دارد که برخی از مهمترین آن عبارت است از:

• هزینه‌های ثابت و فعالیت‌های اضافی که در شرکت ها وجود دارد حذف می شود.
• هماهنگی بین بخش های تولید و سایر بخش ها ایجاد می شود.
• هزینه های مالی کاهش می یابد در نتیجه بهره وری بالایی در شرکت ایجاد می شود.
• امتیاز های قانونی و مالیاتی زیادی نصیب شرکت می شود.
• سرعت دستیابی به منابع مالی افزایش می یابد و مدیریت بهتری در شرکت ایجاد می شود.

نحوه تهیه صورت مالی تلفیقی

هنگامی که شرکت‌های تابعه تحت کنترل شرکت مادر قرار می‌گیرند، صورت‌های مالی شرکت مادر به تنهایی تصویر کاملی از وضعیت مالی، عملکرد مالی و جریان‌های نقدینگی کل نشان نمی‌دهد. به همین منظور می‌بایست سرمایه گذاران و استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی برای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی به اطلاعاتی درباره وضعیت و عملکرد مالی گروه نیاز دارند.

این نیاز از طریق تهیه صورت‌های مالی تلفیقی تأمین می‌شود. یک شرکت مادر و شرکتهای تابعه از قوانین حسابداری برای تهیه صورتهای مالی استفاده می‌کنند. صورت‌های مالی تلفیقی به عنوان صورت‌های مالی ترکیبی یک شرکت مادر و شرکت‌های تابعه با استفاده از روش‌های حسابداری تلفیقی تهیه می‌شوند. به عبارت دیگر با استفاده از حسابداری تلفیقی، اطلاعات مالی چند شرکت که زیر مجموعه یک شرکت بزرگ هستند با هم تلفیق می‌شوند و از آن‌ها برای اهداف مختلف استفاده می‌شود. به طور کلی به منظور تهیه صورت‌های مالی تلفیقی از کاربرگ‌هایی استفاده می‌شود. که در آن اطلاعات مختلف طبق صورت‌های مالی جداگانه شرکت مادر و شرکت‌های تابعه درج می‌شود.

در کاربرگ‌های تلفیقی دو ستون به تعدیلات تلفیقی اختصاص داده می‌شود. این ستون‌ها اطلاعات صورت‌های مالی شرکت مادر و شرکت‌های تابعه را تعدیل می‌کنند و نتیجه آنها به ستون آخر کاربرگ منتقل می‌شود. علاوه بر این‌ها با استفاده از نرم‌افزار حسابداری به راحتی می‌توان صورت‌های مالی تلفیقی شرکت مادر و زیر مجموعه‌های آن را بدست آورد.

ویژگی‌ها و وظایف حسابداری تلفیقی

براساس استاندارد حسابداری شماره ۱۸، همه شرکت‌های تجاری اصلی به جز شرکت‌هایی که بیش از ۹۰ درصد سهام آن‌ها به شکل مستقیم یا غیرمستقیم به مالکیت شرکت دیگری در آمده است، می‌بایست صورت‌های مالی تلفیقی را به همراه صورت‌های مالی شرکت اصلی ارائه دهند شرکت‌های تجاری اصلی، واحد‌های تجاری می‌باشند که دارای دو یا چند شرکت زیر مجموعه هستند.

یکی از الزامات مهم استاندارد حسابداری شماره ۱۸ لزوم همراهی صورت‌های مالی مجزا برای هر شرکت با صورت‌های مالی تلفیقی می‌باشد. همچنین براساس استاندارد شماره ۱۸، جهت جلوگیری از گمراه شدن سرمایه گذاران و استفاده‌کنندگان، صورت‌های مالی شرکت اصلی (مادر) نیز می‌بایست همراه با صورت‌های مالی تلفیقی آورده شود. در کشور آمریکا صورت‌های مالی جداگانه واحد تجاری اصلی در استانداردهای حسابداری جایی ندارد اما در استانداردهای بین‌المللی که دارای ضوابط تعیین شده‌‌ای می‌باشد این گونه نمی‌باشد. و بر این اساس در آمریکا، همه واحدهای تجاری اصلی ملزم به تهیه صورت‌های مالی تلفیقی هستند که از این نظر با استاندارد شماره ۱۸ و استانداردهای بین‌المللی تفاوت دارند.

رویکردهای حسابداری تلفیقی

برای تهیه صورت‌های مالی تلفیقی می‌بایست به کمک رویکرد‌های حسابداری تلفیقی اطلاعات معاملات و دیگر رویدادهای مالی تحت شرایط یکسان بررسی شود. اگر رویکرد‌های حسابداری تلفیقی به کار رفته در یکی از شرکت‌های تابعه با رویکرد مورد استفاده در تهیه صورت‌های مالی تلفیقی جهت انجام معاملات و دیگر رویداد‌ها متفاوت باشد در این صورت صورت‌های مالی شرکت مزبور می‌بایست متناسب با صورت‌های مالی تلفیقی تعدیل شود.

اگر امکان تعدیل در ان وجود نداشته باشد باید تمام اطلاعات و مواردی که در صورت‌های مالی تلفیقی دارای رویکرد متفاوتی بود ذکر گردد. رویکرد‌های حسابداری تلفیقی در ایران هماهنگی‌های زیادی با استادارد‌های حسابداری بین المللی دارد.

بر اساس FRS 6، اصول و رویکردهای حسابداری تلفیقی تنها در صورتی برای یک شرکت ادغامی اعمال می‌شود که این ترکیب دارای تمام شرایط زیر باشد:

• هیچ یک از طرفین به عنوان خریدار یا هدف منظور نمی‌شوند.
• همه طرفین در فرآیند انتخاب مدیریت دخیل هستند و تصمیمات بر اساس اجماع به جای اشاره به حق رای آن‌ها مورد توافق قرار می‌گیرد.
• طرفین ترکیب تجاری دارای اندازه نسبتاً مساوی هستند.
• کلیه سهامداران واحدهای تجاری تلفیقی باید حقوق و منافع کاملی را در عملکرد واحد تجاری تلفیقی کسب کنند.

تاریخ‌ها و دوره‌های حسابداری

یکی از موارد مهمی که باید در حسابداری تلفیقی و در تهیه صورت‌های مالی تلفیقی شرکت مادر و زیر مجموعه‌های آن توجه شود همزمانی و مشابهت دوره‌های زمانی تهیه آنهاست. صورت‌های مالی تلفیقی که در بازه مشابهی تهیه می‌شوند از ارزش و اعتبار بیشتری نسبت به صورت‌های مالی تلفیقی که در بازه‌های زمانی متفاوت تهیه می‌شوند برخوردار‌ اند زیرا امکان مقایسه و بررسی صورت‌های مالی به راحتی فراهم می‌شود.

براساس استاندارد شماره ۱۸، در صورتی که تاریخ‌ گزارش صورت‌های مالی تلفیقی شرکت اصلی و شرکت‌های زیر مجموعه یکسان نباشد، شرکت‌های زیر مجموعه باید اقدام به تهیه صورت‌های مالی مطابق با تاریخ تهیه صورت‌های مالی شرکت اصلی کند. در صورتی که این امکان وجود نداشته باشد، از صورت‌های مالی شرکت‌های زیر مجموعه در پایان سال مالی استفاده خواهد شد. در این خصوص، استانداردهای حسابداری ایران و حسابداری بین‌المللی دارای رویکرد‌های یکسانی هستند.

نرم افزار حسابداری تلفیقی صورت های مالی

در سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ، فرآیند‌های تلفیق صورت‌های مالی به طور معمول توسط بخش حسابداری و به وسیله حسابداران انجام می‌شود و در نهایت به تایید مدیریت می‌رسد. در گذشته تلفیق اطلاعات و صورت‌های مالی شرکت‌های اصلی و زیر مجموعه‌های آن به صورت دستی انجام می‌شد اما امروزه با رشد و توسعه دانش برنامه‌نویسی، نرم‌افزار‌های حسابداری طراحی شده‌‌اند که فرایند تهیه این صورت‌های مالی را به راحتی امکان پذیر کرده‌اند.

نرم‌ افزار حسابداری با هدف تسهیل در تهیه صورت‌های مالی تلفیقی، ایجاد شفافیت در گزارش‌ها و کنترل صورت‌های مالی طراحی و توسعه داده شده‌اند. امروزه نرم‌افزار‌های حسابداری زیادی قادر به انجام این کار‌ها هستند اما هر کدام مزایا و معایب و همچنین محدودیت‌هایی در تهیه صورت‌های مالی دارند. یکی از از نرم‌افزار‌های حسابداری که با استفاده از دانش متخصصان حرفه‌‌ای طراحی شده است نرم‌افزار حسابداری محک است. نرم افزار حسابداری محک از بهترین نرم افزار‌های حسابداری می‌باشد که در بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ به منظور کنترل و مدیریت امور مالی و حسابداری و همچنین تهیه صورت‌های مالی استفاده می‌شود. این نرم افزار با ارائه امکانات فوق العاده توانسته دغدغه بسیاری از مدیران سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ را رفع کند.

حسابداری تلفیقی به زبان ساده

امروزه بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ به دلیل انگیزه‌هایی چون حذف هزینه‌های اضافی، هماهنگی بین بخش‌های مختلف، افزایش بهره‌ وری، دستیابی سریع به منابع مالی، ورود به بازارهای جدید و همچنین بهره‌مندی از مزایای قانونی و مالیاتی اقدام به تلفیق و ادغام واحد های تجاری زیر مجموعه می‌کنند و با استفاده از حسابداری تلفیقی اطلاعات، گزارش‌ها و همچنین صورت‌های مالی تلفیقی خود و واحد‌های تجاری زیر مجموعه را تهیه و به منظور اهداف مختلف استفاده می‌کنند. تهیه صورت‌های مالی تلفیقی به منظور فراهم کردن اطلاعاتی در رابطه با وضعیت و عملکرد مالی شرکت اصلی و واحدهای تجاری فرعی آن انجام می‌گیرد.

منبع: accountingtools