صفر تا صد راه اندازی انتشارات

راه اندازی انتشارات از جمله حیطه‌های فعالیتی صنعت نشر است که بستر مناسبی را جهت ارائه آثار نویسندگان و پدیدآورندگان آثار علمی و فرهنگی به جامعه فراهم می‌کند. امروزه صنعت نشر از جمله بخش‌های پر اهمیت است که در رشد و اعتلای فرهنگی هر جامعه نقش مهمی دارد. با توجه به اهمیتی که این حوزه در جامعه دارد افراد زیادی جهت فعالیت در آن اقدام به راه اندازی انتشارات می‌کنند.

فهرست مطالب

جهت راه اندازی انتشارات ناشر می‌بایست در چارچوب قوانین خاصی فعالیت کند و همچنین شرایط ویژه‌ای را محرز کند. در ادامه این مقاله به بررسی صفر تا صد راه اندازی و تاسیس انتشارات خواهیم پرداخت.

انتشارات چیست ؟

کار انتشارات چیست؟ انتشارات یک مجموعه‌ای فرهنگی است که اجازه انتشار و نشر انواع کتاب را دارد. درواقع انتشارات مؤسسه یا مجموعه‌ای می‌باشد که آثار نویسندگان اعم از کتاب و… را منتشر می‌سازد. از طرفی خدماتی که انتشارات ارائه می‌دهد تنها منحصر به چاپ کتاب نیست بلکه یک انتشارات در مراحل مختلف چاپ کتاب تا فروش آن در کنار نویسنده حضور دارد و از او پشتیبانی می‌کند. در گذشته نویسندگان و مؤلفان، می‌توانستند بدون نیاز به انتشارا، کتاب به ثبت رسانده و منتشر کنند اما با اجرای قوانین جدید از سوی وزارت ارشاد نویسندگان به منظور ثبت و انتشار کتاب می‌بایست از طریق انتشارت اقدام کنند. به طور کلی برای انتشارات دو تعریف عمومی و تخصصی وجود دارد که عبارت‌اند از:

تعریف عمومی انتشارات: بر اساس این تعریف هر فردی که مطلبی را تولید و تکثیر کند به نوعی کار نشر را انجام داده است.

تعریف تخصصی انتشارات: بر اساس این تعریف انتشارات نوعی تجارت یا کسب و کار می‌باشد که در چارچوب اصول و قوانین خاصی به کار چاپ و انتشار کتاب می‌پردازد.

در دهه اخیر با توجه به رشد حوزه کتاب و اهمیت فرهنگ کاب خوانی افراد زیادی اقدام به راه اندازی انتشارات کرده‌اند. راه اندازی انتشارات از جمله کسب و کارهای فرهنگی در جامعه است که به رشد و اعتلای علمی و رشد فرهنگی جامعه کمک زیادی می‌کند در این قسمت از مقاله با تعریف انتشارات چیست؟ و کار انتشارات آشنا شدیم در ادامه با تعاریف و اصطلاحات مهم انتشارات و همچنین نحوه راه اندازی انتشارات آشنا خواهیم شد.

ناشر کیست؟

ناشر یک فرد، گروه یا مؤسسه‌ای است که با دارا بودن امکانات تخصصی و در چارچوب اصول و قواعد وزارت ارشاد نسبت به چاپ و توزیع کتاب اقدام می‌کند. درواقع می‌توان گفت که ناشر با اخذ مجوزهای لازم برای راه اندازی انتشارات وظیفه نظارت و اجرا مراحل چاپ و توزیع کتاب را بر عهده می‌گیرد به نحوی که تمامی مراحل لازم برای چاپ کتاب مانند صفحه آرایی، حروفچینی، چاپ، صحافی، پخش و فروش توسط ناشر یا زیر نظر او انجام می‌شود.

هدف یک ناشر از راه اندازی انتشارات، علاوه بر کسب درآمد و رسیدن به جایگاه مطلوب، جذب نویسندگان حرفه‌ای و چاپ کتاب‌های پرفروش در حوزه‌های مختلف است. ناشران توانایی چاپ هر نوع کتابی را دارند. زیرا که نحوه چاپ کتاب‌های مختلف تفاوتی زیادی باهم ندارد. اما از طرفی اکثر ناشران بر روی یک حوزه کاری تمرکز کرده و در آن مشغول به فعالیت می‌شوند. برای مثال ناشری که در زمینه چپ و توزیع کتاب‌های دانشگاهی فعالیت می‌کند از فعالیت در سایر زمینه‌ها پرهیز می‌کند زیرا او سعی می‌کند در آن حوزه ارزش و اعتباری برای خود کسب کند. علاوه بر این ناشرانی نیز وجود دارد که هم زمان در چندین حوزه تخصصی در حال فعالیت هستند.

تفاوت ناشر با انتشارات چیست؟

برای پاسخ به این سوال باید گفت: ناشر به فردی اطلاق می شود که کار نشر آثار (شعر، متن، رمان و …) نوشته شده توسط نویسندگان را بر عهده می گیرد. اما انتشارات در حقیقت موسسه یا سازمانی است که توسط ناشر مدیریت شده و در این سازمان یا موسسه است که کار تولید کتاب و یا مجله و غیره و فروش آن انجانم می پذیرد. این مطلب که بیان شد از دیدگاه تخصصی این قضیه است، اما در اذهان عمومی هردوی این دو نام یک پیام را می رساند.

البته امروزه با گسترده تر شدن اینترنت و حضور پررنگ تر آن در زندگی مردم، انتشارات علاوه بر نشر کاغذی کتاب اقدام به نشر الکترونیک کتاب نیز می کند، اما باید توجه داشت که انتشارات را نباید با تولید کنندگان محتوا در اینترنت اشتباه گرفت.

به طور معمول می توان نام و اسامی ناشران و انتشاراتی ها را از خانه کتاب به نشانی https://www.ketab.ir/ استعلام گرفت و به دست آورد. البته گاهی ناشران تازه کار و یا انتشاراتی های تازه تاسیس شده ممکن است در جستجوی خانه کتاب نمایش داده نشوند، و این بدان معنی نیست که آن انتشارات دارای مجوز نبوده و مجاز به کار نیست.

انواع ناشر

همان طور که در بخش قبل گفته شد ناشر فردی است که با دارا بودن امکانات خاص به چاپ و توزیع کتاب می‌پردازد. بر همین اساس ناشران کتاب بسته به میزان سرمایه، هدف و نوع کتاب‌هایی که چاپ و توزیع می‌کنند به چند دسته تقسیم می‌شوند:

1- ناشران عمومی و تخصصی: ناشران عمومی، ناشرانی هستند که بدون توجه به نوع مخاطبان در اکثر حوزه‌ها فعالیت می‌کنند، اما در مقابل ناشران تخصصی به صورت ویژه تنها در یک حوزه به فعالیت مشغول هستند.

2- ناشران مبتکر و منتظر: ناشران مبتکر افرادی هستند که با طرح و پیشنهاد ویژه به سراغ پدیدآورندگان اثر می‌روند. اما ناشران منتظر از بین آثاری که توسط پدید آورندگان مختلف به آنها ارائه شده است یک اثر را انتخاب می‌کنند.

3- ناشران انتفاعی و غیر انتفاعی: ناشران انتفاعی، ناشرانی هستند که وابسته به سازمان خاصی هستند اما ناشران غیر انتفاعی به هیچ سازمان یا نهادی وابسته نیستند و هدفشان کسب سود است.

4- ناشران دولتی: ناشرانی هستند که بیش از ۵۰ درصد سرمایه آنها از طریق دولت تأمین می‌شود.

5- ناشرانی که در حوزه متون درسی و دانشگاهی فعالیت می‌کنند.

6- ناشران همکار: با سرمایه‌گذاری و همکاری چندین ناشر و پدیدآورنده فعالیت می‌کنند.

مدیر انتشارات کیست و چه وظایفی دارد؟

مدیر انتشارات درواقع همان ناشر است که در یک انتشارات مهم‌ترین مسئولیت را دارد و وظیفه او اداره و مدیریت بخش‌های مختلف انتشارات و همچنین تصمیم‌گیری درمورد امور مهم است. هنگام راه اندازی انتشارات مدیر عامل (مدیر انتشارات) از میان اعضای هیئت مدیره انتخاب می‌شود. به طور کلی مدیر انتشارات شخصی دقیق است که نسبت به شرایط فرهنگی جامعه آشنایی کامل داشته و توانایی سازماندهی و نظارت بر تمامی فرایندهای تهیه و چاپ کتاب را دارد. از مهم‌ترین وظایفی که یک مدیر انتشارات بر عهده دارد می‌توان موارد زیر را نام برد:

• ارتباط و تعامل با نویسندگان و مترجمان کتاب
• بررسی و نیازسنجی وضعیت فرهنگی جامعه و موضوعات ترند روز
• نظارت بر مراحل مختلف چاپ کتاب اعم از ویراستاری، نمونه خوانی و…
• عقد قرار داد با نویسندگان و سایر ناشران
• ارزیابی و بررسی آثار نویسندگان و مترجمان
• دریافت مجوز نشر برای راه اندازی انتشارات و چاپ کتاب
• برنامه‌ریزی‌های لازم برای مراحل مختلف چاپ کتاب
• نظارت بر نحوه توزیع و فروش کتاب

نشر چیست ؟

نشر فرایندی است که در آن نوشته‌ها و پیشنهادهای نویسندگان به آثار چاپی همچون کتاب و مجله تبدیل شده و در میان جامعه پخش و توزیع می‌شود. نشر دربرگیرنده فرایندهای مدیریت، تهیه و تولید محصولات آموزشی، علمی و… است. در واقع می‌توان گفت که نشر عمل چاپ کتاب یا هر نوع منبع اطلاعی برای انتقال فرهنگ و عقاید است. نشر به نوعی تعامل بین پدیدآورنده و خواننده است.

پدید آورنده یک اثر که ممکن است نویسنده، مترجم و… باشد برای ارائه اثر خود به خواننده می‌بایست آن را ابتدا جهت چاپ، تکثیر و توزیع به یک فرد یا مجموعه‌ای بسپارد. از طرفی خواننده اثر نیز باید برای به دست آوردن آن به پدید به ناشر مراجعه کند. نشر تابع اصول و قواعد خاصی است که می‌بایست هنگام راه اندازی انتشارات به آن توجه ویژه‌ای شود.

نشر شامل مراحل مختلفی است که پذیرش اثر از نویسنده اولین مرحله آن است. پس از پذیرش اثر و عقد قرار داد با نویسنده، اثر به مرحله آماده سازی می‌رود و پس از طی کردن ویرایش و نسخه پردازی اثر طراحی و تولید می‌شود در مراحل بعدی صفحه آرایی، طراحی جلد و… آغاز می‌شود. در نهایت پس از چاپ کتاب بازاریابی و توزیع آن آغاز می‌شود. نشر در رشد و اعتلای فرهنگی جامعه نقش مهم دارد و از این رو به عنوان یکی از بخش‌های مهم فرهنگی کشور شناخته می‌شود.

انتشارات مشهور جهان کدام اند؟

صنعت چاپ کتاب و آثار علمی از جمله بخش‌های مهم هر جامعه است که تأثیر بسیار زیادی در رشد و اعتلای فرهنگی مردم و جامعه دارد. همان‌طور که گفتیم انتشارات مجموعه‌های فرهنگی هستند که در چارچوب قوانین خاصی اجازه چاپ و توزیع کتاب را دارند. امروزه انتشاراتی درجهان وجود دارد که قدمتشان به بیش از ۵۰ سال می‌رسد و با گذشت زمان رشد و توسعه بیشتری پیدا می‌کنند. برخی از مهم‌ترین و مشهورترین انتشارات جهان عبارت‌اند از:

انتشارات پیرسون: این انتشارات یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های انتشاراتی و چندملیتی جهان به شمار می‌آید که در زمینه نشر و توزیع انواع روزنامه، کتاب، مجله و همچنین مدیریت مراکز آموزشی فعالیت می‌کند. انتشارات پیرسون توسط ساموئل پیرسون در سال ۱۸۴۴ تأسیس شد. این شرکت در حال حاضر به بیش از ۵۰ کشور خدمات آموزشی ارائه می‌دهد. انتشارات پیرسون مالک ۱۰۰ درصد از مجله فایننشال تایمز، ۵۰ درصد از بی اسکای بی، ۴۷ درصد از گروه پنگوئن و ۵۰ درصد از گروه اکونومیست می‌باشد. دفتر مرکزی انتشارات پیرسون در شهر لندن قرار دارد و سهام آن نیز در بورس نیویورک و لندن معامله می‌شود.

انتشارات رندوم هاوس: رندوم هاوس نیز از جمله بزرگ‌ترین گروه‌های انتشاراتی جهان به شمار می‌آید. این انتشارات توسط بنت کرف و دونالد کلاپفر در سال ۱۹۲۷ تأسیس شد. آنها بعد از خرید کتابخانه نیویورک، اقدام به راه اندازی انتشارات رندوم هاوس کرده و هدف خود را از این کار انتشار کتاب‌ها متنوع در کنار کار کتابخانه عنوان کردند. اولین مجوز چاپ رمان «اولیس» در سال ۱۹۳۴ برای این نشر صادر شد. درواقع رمان اولیس، منجر به راه اندازی انتشارات رندوم هاوس شد. امروزه انتشارات رندوم هاوس جزو انتشارات توانمند جهان در زمینه چاپ و توزیع انواع کتاب محسوب می‌شود.

انتشارات رویترز: تامسون رویترز، یک شرکت چند ملیتی است که در سال ۲۰۰۸ توسط تامسون کورپوریشن راه اندازی شد. این انتشارات در سال ۲۰۱۰ از طرف اینتربرند، به عنوان یکی از باارزش‌ترین و مهم‌ترین برندهای در کانادا شناخته شد. در حال حاضر کمپانی وودبریج با در اختیار داشتن ۵۳ درصد از سهام انتشارات رویترز، مالک اصلی آن به شمار می‌آید. دفتر مرکزی انتشارات تامسون رویترز در منهتن در ایالات متحده قرار گرفته و به بیش از ۶۰ هزار نفر در این مجموعه فعالیت می‌کنند.

تحصیلات لازم برای راه اندازی انتشارات

حداقل مدرک تحصیلی مورد نیاز جهت راه اندازی انتشارات و شروع کار انتشارات، مدرک تحصیلی کارشناسی است که می‌بایست به تأیید مراجع ذی‌ربط برسد. علاوه بر مدرک تحصیلی ناشر می‌بایست شرایط دیگری را نیز داشته باشد. گذراندن آموزش‌های عمومی و تخصصی جهت آشنایی با روند کاری انتشارات از این قبیل شرایط می‌باشد. این توانایی‌ها از طریق تجربه و کار با سایر ناشران و یا از طریق گذراندن دوره‌های آموزشی اتحادیه ناشران به دست می‌آید.

نحوه تشکیل پرونده جهت اخذ پروانه انتشارات

• برای اخذ پروانه جهت تاسیس انتشارات متقاضیان حقیقی و حقوقی می‌بایست به اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان محل زندگی خود مراجعه کرده و اقدام به تشکیل پرونده کنند.
• پس از مراجعه به اداره فرهنگ و ارشاد، پرونده متقاضی توسط این اداره جهت طرح در هیئت رسیدگی به صدور پروانه انتشارات ارسال می­شود.
• پس از تصویب پرونده در هیئت رسیدگی به صدور پروانه، مراتب جهت تعیین نام انتشارات توسط متقاضی به اداره کل استان اعلام می­شود.
• پس از تأیید نام پروانه نشر کتاب صادر شده و جهت تحویل به متقاضی راه اندازی انتشارات به اداره کل استان ارسال می­شود.

شرایط لازم برای تاسیس انتشارات

کار در انتشارات چگونه است؟ و چه شرایطی دارد؟ برای راه اندازی و شروع کار در انتشارات می بایست شرایط زیر احرازشود:

• فرد می‌بایست تابعیت جمهوری اسلامی ایران را داشته باشد.
• عدم سوء پیشینة کیفری به تأیید مراجع ذی­ربط
• برخورداری از حسن شهرت و عدم ورشکستگی
• دارا بودن حداقل ۲۵ سال سن برای افراد متأهل و حداقل ۲۷ سال برای افراد مجرد
• دارا بودن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم
• دارا بودن امکانات مناسب جهت راه اندازی انتشارات به تشخیص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
• دارا بودن مدرک کارشناسی به تشخیص مراجع ذی­ربط
• احراز صلاحیت علمی و تخصصی

مدارک مورد نیاز جهت راه اندازی انتشارات

1. کپی از تمامی صفحات شناسنامه

2. کپی از کارت پایان خدمت

3. کپی از کارت شناسایی ملی

4. کپی از مدرک تحصیلی

5. ۶ قطعه عکس 4×3 پشت‌نویسی‌شده

6. گواهی عدم سوء پیشینه کیفری

7. تکمیل فرم اطلاعات متقاضی راه اندازی انتشارات

8. تأییدیه صلاحیت علمی و تخصصی

9. کپی اساسنامه برای مراکز حقوقی

10. کپی آگهی‌های روزنامه رسمی برای مراکز حقوقی

اقدامات لازم پس از اخذ پروانه نشر

• طراحی سربرگ انتشارات جهت مکاتبات اداری با درج نشانی، کد پستی و شماره تماس معتبر انتشارات
• تهیه مهر همراه با لوگو انتشارات
• نصب تابلو معرفی در سر درب انتشارات
• اعلام تغییر محل انتشارات به ادارات مربوطه در اسرع وقت
• مراجعه به خانه کتاب ایران جهت دریافت شماره شابک (ISBN)
• مراجعه به کتابخانه ملی جهت دریافت فیپا (برگ فهرست­نویسی پیش انتشار)

آینده شغلی و درآمد راه اندازی انتشارات

همان طور که می‌دانیم حوزه نشر از جمله بخش‌های مهم هر جامعه است که روزبه‌روز توجه ویژه‌ای به آن می‌شود. از این رو افراد زیادی با توجه به علاقه‌ای که به این حوزه دارند به راه اندازی انتشارات اقدام می‌کنند. با توجه به پایین بودن میزان مطالعه در صورتی که ناشران بتوانند بسترهای مناسب جهت رشد در این حوزه را شناسایی کنند و در آن فعالیت کنند به موفقیت‌های خوبی دست خواهند یافت. میزان درآمد در هر شغلی بستگی به عوامل مختلف از جمله میان سرمایه گذاری و تلاش هر فرد دارد. در زمینه راه اندازی انتشارات نیز میزان درآمد ارتباط مستقیمی با تلاش و پشتکار فرد و همچنین حیطه فعالیت ناشر دارد.

در ضمن به یاد داشته باشید که برای مدیریت امور مالی و حسابداری کسب و کار انتشاراتی خود نیاز به ابزار نرم افزارهای حسابداری مناسب دارید. نرم افزار حسابداری انتشارات محک با امکانات ویژه ای که برای صنف انتشارات و فروشگاه‌های کتاب فراهم کرده است، راهکارهای بسیار خوبی برای افزایش دقت و سرعت در بخش فروش و حسابداری کسب و کار شما ارائه می‌دهد.

سخن پایانی

امروزه صنعت نشر از جمله بخش‌های مهم هر جامعه است که تأثیر بسیار زیادی در رشد و اعتلای فرهنگی آن دارد. از این رو این حوزه اهمیت زیادی در همه کشورها دارد و از حمایت‌های ویژه دولتی و خصوصی بهره‌مند است. در کشور ما نیز توجه زیادی به این حوزه می‌شود و افراد زیادی هستند که برای فعالیت در این حوزه اقدام به راه اندازی انتشارات می‌کنند. انتشارات یک مجموعه‌ای فرهنگی است که بستری را فراهم می‌کند تا آثار پدیدآورندگان از قبیل کتاب، مجله و… به جامعه تزریق شود. امروزه انتشارات معروف و بزرگی در جهان وجود دارد که در حوزه نشر فعالیت می‌کنند. با توجه به اهمیتی که این حوزه دارد ناشرانی که قصد راه اندازی انتشارات را دارند می‌بایست شرایط ویژه‌ای از قبیل دارا بودن مدرک تحصیلی، گذراندن دوره‌های آموزشی، اخذ مجوزهای لازم و … را داشته باشند.