محاسبه فروش خالص در حسابداری چگونه است و فرمول محاسبه فروش خالص چیست؟ فروش ناخالص و فروش خالص هر دو جزو ارقامی هستند که هم برای فروشندگان و مدیران و هم برای تحلیلگران داده‌های فروش اهمیت دارند. هر دوی این اطلاعات نگرش و دیدگاه ارزشمندی از عملکرد کلی و سلامت مالی کسب و کار ارائه می‌دهند. درک درست فروش خالص و فروش ناخالص به مدیران کمک میکند تا برای رشد بیشتر کسب و کار برنامه‌ریزی کنند و به سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد که آیا پول و سرمایه خود را در جای درست به کار می‌گیرند یا خیر. در این مطلب از گروه نرم افزار حسابداری محک قصد داریم درباره فروش ناخالص و خالص و نحوه محاسبه فروش خالص در حسابداری بیشتر صحبت کنیم.
فهرست مطالب
فروش ناخالص چیست؟
منظور از فروش ناخالص مجموع تمام فاکتورها و رسیدهای فروش است و بیانگر میزان تعدیل نشده درآمد حاصل از فروش یک کسب و کار در یک بازه زمانی مشخص است. فروش ناخالص تمام تراکنش‌های فروش را شامل می‌شود که برای کسب و کار عایدی و درآمد ایجاد می‌کنند. ضمنا هزینه‌ها و مخارج در فروش ناخالص لحاظ نمی‌شوند.
در واقع، فروش ناخالص یک سنگ محک است که یک دیدگاه کلی و پایه از میزان فروش یک کسب و کار یا شرکت ارائه میکند و به کمک آن می‌توان تاثیر هزینه‌ها و کسورات را سنجید و برای آن‌ها معیاری تعریف کرد. کاربرد اصلی محاسبه فروش ناخالص این است که به عنوان یک نقطه شروع برای محاسبه سایر اطلاعات مالی محسوب می‌شود، چراکه تمرکز فروش ناخالص فقط و فقط بر ارتباط مستقیم بین تراکنش‌های مالی و درآمد است.
فروش خالص چیست؟
فروش خالص مقدار درآمدی است که یک کسب و کار پس از حسابداری تمام کسورات، مخارج و هزینه‌های مربوطه به دست می‌آورد. از آنجایی که فروش خالص دیدگاه کامل‌تری از میزان هزینه‌ها و درآمد یک شرکت در طول فرآیند فروش ارائه می‌دهد، بنابراین برای تحلیلگران مالی از اهمیت کلیدی برخوردار است. در واقع، تحلیلگران مالی برای درک درآمد کسب و کار و سلامت مالی آن، میزان فروش خالص را در نظر می‌گیرند.
به بیان دیگر فروش خالص و یا خالص ارزش فروش، در واقع یک روش محاسباتی می باشد که شرکت ها در دوره های مالی برای بررسی سوددهی کسب و کارشان از آن بهره می برند. با شناخت روش محاسبه فروش خالص می توانید فروش خالص یا خالص ارزش فروش را برای کسب و کارها محاسبه کنید و به سوددهی بالا برسید.
میزان فروش خالص بیانگر این است که یک کسب و کار در یک برهه زمانی معین چقدر عایدی داشته است. این ارقام به سهامداران و سرمایه‌گذاران کمک میکند تا تصمیمات مالی آینده را بر مبنای میزان موفقیت یک شرکت و با توجه به میزان فروش آن اتخاذ کنند و به مدیران کمک میکند تا استراتژی‌های فروش آتی شرکت را بر مبنای اطلاعات درست و دقیق بچینند.
ضمن اینکه محاسبه فروش خالص به صاحبان کسب و کارها، سرمایه‌گذاران و کارشناسان مالی اجازه می‌دهد تا دیدگاهی جامع در خصوص تاثیر هزینه‌ها و مخارج بر درآمد کل یک کسب و کار به دست آورند.
تفاوت بین فروش ناخالص و فروش خالص
حالا که با تعریف هر دو موضوع آشنا شده اید، در این بخش قصد داریم بصورت فهرست وار تفاوت بین فروش ناخالص و فروش خالص را بیان کنیم تا راحت تر بتوانید تفاوت این دو را بررسی کنید:
- تعریف از ناخالص در مقابل فروش خالص : فروش ناخالص کل فروش بدون هیچ کسری است در حالی که فروش خالص کل فروش پس از کسر ناخالص فروش است.
- میزان: فروش ناخالص همیشه بالاتر از فروش خالص است چرا که درآمد خالص ناشی از کسرهای حاصل از فروش ناخالص می باشد.
- وابستگی: در نظر داشتن این نکته ضروری است که درآمد خالص همیشه وابسته به فروش ناخالص است.
- محاسبه ناخالص در مقابل فروش خالص: برای محاسبه فروش ناخالص ، واحدهای فروخته شده را با قیمت فروش هر واحد ضرب می کنید. برای محاسبه فروش خالص ، میزان فروش ناخالص و کسرهای کمتری (بازده ، کمک هزینه و تخفیف) را به دست می آورید.
- کم کردن هزینه: هزینه های عملیاتی از فروش ناخالص کم می شوند در صورتیکه هزینه های غیر عملیاتی از فروش خالص کم می شود.
- ارتباط: فروش خالص در تصمیم گیری نسبت به فروش ناخالص بسیار اهمیت دارد. تصویر بهتری از وضعیت مالی فعلی یک شرکت ارائه میکند.
| فروش ناخالص | فروش خالص | |
| تعریف | فروش کل بدون کسورات | فروش ناخالص منهای کسورات |
| وابستگی متقابل | وابستگی به فروش خالص ندارد | وابستگی به فروش ناخالص دارد |
| فرمول | قیمت فروش x مقدار فروش | فروش ناخالص – کسورات |
| میزان | بیشتر از فروش خالص | کمتر از فروش ناخالص |
فرمول فروش خالص در حسابداری
برای محاسبه فروش خالص در حسابداری باید هزینه‌ها و مخارج کسب و کار را از میزان فروش ناخالص کسر کرد. محاسبه فروش خالص برای تهیه صورتهای مالی بسیار اهمیت دارد. فرمول محاسبه فروش خالص به این صورت است:
فروش خالص= فروش ناخالص – مبلغ برگشتی بابت مرجوع شدن کالا – کمک هزینه‌های فروش (عِوَض فروش) – تخفیفات فروش
در ادامه هر یک از عناصر تاثیرگذار بر میزان فروش خالص را بررسی می‌کنیم:
مبلغ برگشتی بابت مرجوع شدن کالا
بسیاری از کسب و کارها سیاست‌های مشخصی برای عودت و مرجوع کردن کالا دارند تا مشتریان بتوانند در صورت عدم رضایت، کالای خریداری شده را برگشت دهند و مبلغ پرداختی را پس بگیرند. معمولا کسب و کارها تاریخ و موعد مشخصی را برای امکان مرجوع شدن کالا از سوی مشتری تعریف می‌کنند. ثبت تاریخ برگشت کالا یکی از عناصر تاثیر گذار بر محاسبه فروش خالص است و به شرکتها کمک میکند تا بتوانند در بازه‌های زمانی مشخص میزان فروش خالص خود را محاسبه کنند.
بسیاری از حسابداران یک حساب جداگانه به عنوان حساب بدهی کالاهای مرجوعی ایجاد می‌کنند و وقتی مشتری یک کالا را برگشت می‌دهد، به اعتبار حساب دارایی اضافه می‌کنند تا افزایش موجودی انبار را نشان دهند.
تخفیفات فروش
یکی از متداول‌ترین روش‌ها برای افزایش فروش درنظر گرفتن تخفیف فروش است. برای مثال، با تخفیفات فصلی و دوره‌ای روی برخی اجناس و خدمات، شرکتها سعی می‌کنند فروش و درآمد حاصل از فروش را بالاتر ببرند. یا مثلا برای اینکه مشتریان اعتباری را تشویق کنند که زودتر از موعد حساب خود را تسویه کنند، در صورت پرداخت 5 روزه یک فاکتور که موعد سررسید 30 روزه دارد، درصد کوچکی از مبلغ کل فاکتور را به عنوان تخفیف از فاکتور کسر می‌کنند.
اصولا کسب و کارها سعی می‌کنند سیاست‌های تخفیف‌گذاری را بر اساس استراتژی فروش خود تعیین کنند و این تخفیفات را در یک بازه زمانی مشخص و برای تمامی مشتریان لحاظ می‌کنند تا فرایند محاسبه فروش خالص راساده‌تر کنند و به انتظارات مشتریان ثابت سر و شکل دهند. پرداخت پیش از موعد مشتریان به امنیت مالی کسب و کارها کمک میکند، بنابراین هم کسب و کارها و هم مشتریان از تخفیفات فروش سود می‌برند.
یک حسابدار حساب تخفیفات فروش را به عنوان بدهکار به حساب درآمدها و دارایی‌های اعتباری ثبت میکند و در دفاتر حسابداری، میزان درآمد ناخالص به اندازه مبلغ تخفیف در صورت درآمدها کاهش می‌یابد.
کمک هزینه فروش یا عوض فروش
کمک هزینه فروش یا عوض فروش زمانی اتفاق می‌افتد که یک مشتری بعد از خرید کالا متوجه می‌شود که کالای خریداری شده به اشتباه برای او ارسال شده یا در حین حمل و نقل آسیب دیده و یا معیوب است. در این حالت مشتری از شرکت می‌خواهد که برای جلب رضایت او، شرکت مبلغی جزئی را به او بازپس دهد. اصولا حسابداران کمک هزینه فروش را بعد از اینکه کالایی فروخته شد و مشتری درخواست خود را اعلام کرد در دفاتر حسابداری ثبت می‌کنند.
فروش خالص و صورت سود و زیان
فروش خالص در صورت سود و زیان نشان داده می‌شود. بیشتر شرکتها به طور مستقیم مبلغ خالص فروش را گزارش کرده و جزئیات آن را در یادداشتهای صورتهای مالی ارائه می‌کنند. با این وجود، بعضی از شرکتها هم فروش ناخالص و هم فروش خالص را در صورت سود و زیان گزارش می‌نمایند. جدول زیر نمونه ای از صورت سود و زیان را نشان می‌دهد.
صورت سود و زیانفروش خالص 15000000 کسر می شود کسورات: برگشت از فروش 200000 تخفیف معیوب بودن کالا 500000 تخفیفات نقدی 600000 جمع کسورات 1300000 بهای تمام شده کالای فروش رفته 9500000 سود خالص 4150000
اولین رقم، مبلغ فروش ناخالص است و اجزای مختلف برای محاسبه فروش خالص از فروش ناخالص کسر می‌شود. سود ناخالص با استفاده از فروش خالص محاسبه می‌شود و نه مبلغ فروش ناخالص. اگر اختلاف بین فروش ناخالص و خالص بسیار زیاد باشد، می‌تواند نشان دهنده این باشد که کیفیت درآمد خوب نیست، زیرا شرکت برای ایجاد درآمد، محصولات را با تخفیف زیاد می‌فروشند.
منبع : gocardless / investopedia
