عیدی یا پاداش پایان سال، مبلغی است که کارفرمایان موظف هستند به کارگران و کارمندان خود در پایان هر سال پرداخت کنند. این مبلغ به عنوان یک حق قانونی برای کارکنان در نظر گرفته می‌شود و میزان آن بر اساس قوانین کار و دستورالعمل‌های وزارت کار تعیین می‌گردد. در سال 1404 نیز مانند سال‌های گذشته، محاسبه و پرداخت عیدی بر اساس قوانین جاری انجام خواهد شد. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک، به بررسی نحوه محاسبه عیدی سال 1404، زمان احتمالی واریز آن و نکات مهم مربوط به این موضوع می‌پردازیم.
فهرست مطالب
مبلغ عیدی کارگران در سال 1404 چقدر خواهد بود؟
تاکنون شورای عالی کار مبلغ دقیق عیدی سال 1404 را اعلام نکرده است. معمولاً این تصمیم در ماه‌های پایانی سال جاری (1403) گرفته می‌شود و پس از آن، حداقل و حداکثر مبلغ عیدی کارگران مشخص خواهد شد. تا آن زمان، نمی‌توان رقم دقیقی را پیش‌بینی کرد، اما انتظار می‌رود با توجه به شرایط اقتصادی و افزایش دستمزدها، تغییراتی در میزان عیدی نسبت به سال قبل ایجاد شود.
همچنین، حداقل دستمزد سال 1404 هنوز تعیین نشده است. این رقم معمولاً بر اساس نرخ تورم، رشد اقتصادی و سایر عوامل مرتبط محاسبه می‌شود و پس از تصویب شورای عالی کار، مبنای محاسبه عیدی و پاداش کارگران قرار میگیرد. تا زمانی که این تصمیمات نهایی نشود، نمی‌توان درباره جزئیات عیدی سال 1404 اظهارنظر قطعی کرد.
فرمول محاسبه عیدی و پاداش کارگران برای سال 1404 چگونه است؟
فرمول محاسبه عیدی سال 1404 برای کارگران بر اساس مدت زمان کارکرد آنها تعیین می‌شود. طبق قانون کار، هیچ کارگری نباید کمتر از حداقل حقوق اداره کار دریافت کند، بنابراین عیدی نیز نمی‌تواند از دوبرابر حداقل حقوق کمتر باشد. برای کارگرانی که یک سال کامل در یک مجموعه مشغول به کار بوده‌اند، عیدی معادل ۶۰ روز مزد ثابت روزانه محاسبه می‌شود. به عبارت دیگر، فرمول محاسبه عیدی برای این دسته از کارگران به این صورت است:
مزد روزانه × ۶۰ روز = عیدی کارگر
این مبلغ به عنوان پاداش پایان سال به کارگران پرداخت می‌شود.
اما برای کارگرانی که کمتر از یک سال سابقه کار دارند، عیدی به نسبت مدت زمان کارکرد آنها محاسبه می‌شود. در این حالت، مزد روزانه کارگر معادل یک سی‌ام (۱/۳۰) حقوق و مزایای ماهانه در نظر گرفته می‌شود. سپس با استفاده از فرمول:
(۳۶۵/۶۰) * (مزد روزانه* تعداد روزهای کارکرد) = عیدی
عیدی کارگر محاسبه می‌گردد. این فرمول نشان می‌دهد که علاوه بر مزد روزانه، تعداد روزهای کارکرد نیز در تعیین میزان عیدی نقش دارد. به این ترتیب، کارگری که مدت زمان کمتری در یک مجموعه کار کرده باشد، عیدی کمتری نسبت به کارگری با سابقه کار بیشتر دریافت خواهد کرد.
زمان واریز عیدی سال 1404
زمان واریز عیدی سال 1404 معمولاً در پایان سال شمسی و همزمان با تعطیلات نوروزی است. بر اساس قوانین کار، کارفرمایان موظف هستند عیدی کارگران را حداکثر تا پایان اسفند ماه واریز کنند. این زمان ممکن است بسته به سیاست‌های داخلی شرکت‌ها و سازمان‌ها کمی متفاوت باشد، اما به طور کلی، پرداخت عیدی باید قبل از شروع سال جدید انجام شود. تاخیر در پرداخت عیدی ممکن است منجر به جریمه کارفرما شود. کارگران می‌توانند در صورت عدم پرداخت به موقع عیدی، به وزارت کار یا مراجع قضایی شکایت کنند.
آیا به عیدی مالیات و بیمه تعلق میگیرد؟
در پاسخ به این سوال که آیا به عیدی مالیات و بیمه تعلق میگیرد، باید گفت که عیدی کارگران از نظر مالیاتی و بیمه‌ای شرایط خاصی دارد. بر اساس قوانین موجود، عیدی از پرداخت حق بیمه معاف است، اما مشمول مالیات می‌شود. این بدان معناست که کارفرما موظف نیست حق بیمه سهم کارفرما و کارگر را برای مبلغ عیدی پرداخت کند، اما باید مالیات متعلقه را به دولت بپردازد. مبلغ عیدی سالانه نیز دارای معافیت مالیاتی معادل یک دوازدهم معافیت مالیاتی سالانه است، که به نوعی از بار مالیاتی کارگران می‌کاهد.
از سوی دیگر، میزان عیدی پرداختی به کارگران بستگی به مدت کارکرد و نوع قرارداد آنها دارد. کارگرانی که کمتر از یک سال در یک کارگاه مشغول به کار بوده‌اند، عیدی آنها بر اساس ۶۰ روز مزد روزانه و به نسبت ایام کارکرد محاسبه می‌شود. همچنین، کارگران فصلی، ساعتی و پاره‌وقت نیز مشمول دریافت عیدی هستند، اما میزان آن بر اساس قوانین خاصی تعیین می‌شود. در کل، عیدی به عنوان یک مزایای پایان سال، برای کارگران در نظر گرفته شده است، اما باید توجه داشت که این مبلغ مشمول مالیات خواهد بود.
محاسبه مالیات عیدی 1404
در سال ۱۴۰۴ هنوز حداقل حقوق معاف از مالیات توسط سازمان امور مالیاتی اعلام نشده است. این رقم معمولاً در ماه‌های پایانی سال مشخص می‌شود و تا آن زمان نمی‌توان به طور دقیق گفت که چه میزان از عیدی و سنوات مشمول مالیات خواهد بود. با این حال، اگر به سال ۱۴۰۳ نگاهی بیندازیم، حداقل حقوق معاف از مالیات ۱۲ میلیون تومان بود. یعنی اگر عیدی کارگران کمتر یا مساوی این مبلغ بود، از پرداخت مالیات معاف می‌شدند، اما اگر بیشتر از این مقدار دریافت می‌کردند، مازاد آن مشمول ۱۰ درصد مالیات می‌شد. فرمول آن به صورت زیر است:
مبلغ مشمول مالیات عیدی= ( ۱۲،۰۰۰،۰۰۰- مبلغ عیدی ۱۴۰۳) مالیات عیدی ۱۴۰۳= ( ۱۰٪ * مبلغ مشمول مالیات عیدی)
در واقع ابتدا مبلغی که بیش از ۱۲ میلیون تومان بود، به عنوان مبلغ مشمول مالیات در نظر گرفته می‌شد و سپس ۱۰ درصد از آن کسر می‌گردید. البته کارگران می‌توانستند از اعتبار معافیت مالیاتی خود نیز استفاده کنند. اگر در طول سال از این اعتبار به طور کامل استفاده نکرده بودند، می‌توانستند باقی‌مانده آن را برای کاهش مالیات عیدی به کار بگیرند. این موضوع به آنها کمک می‌کرد تا بخشی از هزینه‌های مالیاتی خود را کاهش دهند. در سال ۱۴۰۴ نیز احتمالاً رویه‌های مشابهی دنبال خواهد شد، اما باید منتظر اعلام رسمی سازمان امور مالیاتی بود.
محاسبه عیدی سال کبیسه
در سال کبیسه، محاسبه عیدی کارگران و کارمندان با توجه به تعداد روزهای بیشتر سال (۳۶۶ روز) انجام می‌شود. فرمول محاسبه عیدی در سال کبیسه به این صورت است که ابتدا حقوق پایه و مزایای مستمر فرد را جمع می‌زنند، سپس این مبلغ را در تعداد روزهای کارکرد ضرب کرده و حاصل را بر ۳۶۶ تقسیم می‌کنند. در نهایت، این عدد در ۲ ضرب می‌شود تا مبلغ نهایی عیدی به دست آید. این فرمول به دلیل افزایش یک روز در سال کبیسه، کمی با سال‌های عادی متفاوت است و باعث می‌شود محاسبات دقیق‌تر و متناسب با تعداد روزهای سال انجام شود.
۳۶۶/ ۲* کارکرد *( مزایای مستمر+ حقوق پایه) = فرمول محاسبه عیدی در سال کبیسه
محاسبه مالیات در سال کبیسه
در سال کبیسه، علاوه بر تغییر در محاسبه عیدی، نحوه محاسبه معافیت مالیاتی نیز متفاوت است. از آنجا که سال کبیسه ۳۶۶ روز دارد، معافیت مالیاتی به نسبت روزهای اضافه محاسبه می‌شود. به این صورت که معافیت مالیاتی سالانه در ۳۶۶ ضرب شده و سپس نتیجه بر ۳۶۵ تقسیم می‌شود.
۳۶۵/ ۳۶۶* معافیت مالیاتی = فرمول محاسبه معافیت مالیاتی سال کبیسه
سخن آخر
عیدی یا پاداش پایان سال، یکی از حقوق مسلم کارگران و کارمندان در ایران است که بر اساس قوانین کار محاسبه و پرداخت می‌شود. در سال 1404 نیز مانند سال‌های گذشته، میزان عیدی بر اساس دستمزد پایه و مدت کارکرد کارگران تعیین خواهد شد. کارفرمایان موظف هستند عیدی کارگران را حداکثر تا پایان اسفند ماه واریز کنند و در صورت تاخیر در پرداخت، ممکن است مشمول جریمه شوند. با توجه به اهمیت این موضوع، آگاهی از قوانین و نحوه محاسبه عیدی می‌تواند به کارگران و کارمندان کمک کند تا از حقوق خود به طور کامل بهره‌مند شوند.
سوالات متداول
آیا کارگران موقت نیز مشمول دریافت عیدی هستند؟
بله، کارگران موقت نیز مشمول دریافت عیدی هستند، اما میزان عیدی آنها به نسبت مدت کارکردشان محاسبه می‌شود.
آیا عیدی مشمول مالیات است؟
عیدی تا سقف مشخصی معاف از مالیات است. مبلغ بالاتر از این سقف، مشمول مالیات خواهد بود.
اگر کارفرما عیدی را پرداخت نکند، چه باید کرد؟
در صورت عدم پرداخت عیدی، کارگران می‌توانند به وزارت کار یا مراجع قضایی شکایت کنند.
