چک تضمینی یا چک تضمین شده یکی از انواع چک با اعتبار بالا است که به عنوان پول نقد نیز شناخته می شود.چک تضمینی در بین مردم محبوبیت و کاربرد بالایی دارد و اغلب به دلیل شباهت نام آن با چک‌های دیگر اشتباه گرفته می‌شود. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک به تفاوت میان انواع چک‌ها، قوانین چک تضمینی، نحوه دریافت و مجازات عدم پرداخت آن اشاره خواهیم کرد.
فهرست مطالب
چک تضمینی چیست؟
چک تضمینی یا چک تضمین شده یکی از انواع چک است که به درخواست صاحب حساب و به وسیله بانک صادر می شود .این چک در وجه بانک صادر کننده چک یا شعبات آن نوشته می شود، از همین رو به آن چک بانکی نیز می گویند .
برای درخواست چک تضمینی نیازی به دست چک ندارید و می توانید پس از باز کردن حسابی در بانک ، به آن رجوع کرده و نسبت به پر کردن فرم های مربوطه اقدام کنید . پس از پرکردن فرم مربوطه، چک تضمینی با مقرر شدن مبلغ پرداخت توسط بانک صادر می‌شود.
این چک با ضمانت اعتبار توسط بانک صادرکننده، در وجه حامل و به‌صورت رمزدار صادر می‌شود. پس از صدور چک تضمینی، مبلغ از حساب درخواست‌کننده چک ، کم شده و تا زمان درخواست پرداخت ، نزد بانک نگهداری می‌شود. این موضوع باعث شده تا این نوع چک از اعتبار بالایی برخوردار باشد.
تفاوت چک تضمین و چک تضمین شده در چیست؟
آیا برای شما هم پیش آمده که دو اصطلاح چک تضمینی (چک تضمین شده) با چک تضمین (چک ضمانت) را با یکدیگر اشتباه بگیرید؟
ماهیت چک تضمین و چک تضمین شده کاملا با یکدیگر متفاوت اند. همانطور که گفتیم ،به چک معتبری که مبلغ آن پس از صدور از حساب مشتری کسر می گردد ، چک تضمینی می گویند.
اما چک تضمین یا ضمانت چکی است که بابت تعهد یا ضمانتی در قبال انجام وظیفه‌ای صادر می‌شود .این چک در صورت تخلف و عدم انجام وظیفه قابلیت وصول دارد. برای مثال چک حسن انجام کار یک نمونه از چک ضمانت است.
انواع چک کدام‌اند؟
برخی از مهم‌ترین انواع چک عبارت‌اند از:
- چک عادی
- چک تأیید شده
- چک تضمین شده یا بانکی
- چک تضمین شده یا بین‌بانکی
- چک مسافرتی
- چک سفید امضا
- چک مدت‌دار
در مقاله راس گیری چک به صورت مفصل به توضیح هر کدام از این انواع چک پرداخته ایم.
کاربرد چک تضمینی چیست؟
چک تضمینی چه زمانی صادر می شود؟ صدور چک تضمینی در شرایط زیر امکان پذیر است :
- واریز به‌حساب‌های قرض‌الحسنه جاری، پس‌انداز و کوتاه‌مدت
- واریز تعهدات و دین‌ها
- واریز به‌حساب دولتی
- صدور حواله به شهرستان
- پرداخت نقدی به اشخاص
تفاوت بین چک تضمین شده رمزدار و چک رمزدار بین‌بانکی در چیست؟
این دو اصطلاح به دلیل وجود کلمه رمزدار ، سهوا به جای یکدیگر به کار برده می شوند. این دو نوع چک کاملاً با هم متفاوت هستند. در ادامه به بررسی چک رمزدار یا چک بین بانکی و تفاوت آن با چک تضمین شده می‌پردازیم.
چک رمزدار بین‌بانکی از برخی جهات با چک تضمین شده شباهت دارد. برای مثال هر کدام از این چک ها نیاز به دسته‌چک ندارند و چون مورد تضمین بانک هستند، به‌عنوان پول نقد تلقی می‌شوند. چک رمزدار از آن جهت متفاوت است که برای انتقال وجه بین بانک‌ها مورداستفاده قرار می گیرد و باید در وجه شخص گیرنده نوشته شود. در حالی‌که چک تضمینی می‌تواند در وجه حامل هم نوشته شود.
برای دریافت چک رمزدار بین‌بانکی، مراجعه به شعبه بانکی درج شده در چک الزامی است. همچنین امکان نقد کردن چک تضمین در شعبات دیگر نیز وجود دارد. از دیگر تفاوت های این دو چک می توان به این مورد اشاره کرد که در چک رمزدار بین‌بانکی شماره‌حساب و کد شعبه بانکی که شخص گیرنده چک (ذی‌نفع) در آن بانک حساب دارد، باید در چک مشخص گردد.
از قوانین کلی چک تضمینی چه میدانید؟
برای وصول راحت و آسان چک تضمین شده، رعایت موارد زیر الزامی است:
1- فرد درخواست‌کننده چک یا فردی که چک را پشت نویسی کرده است، قابلیت جلوگیری از طی شدن فرآیند پرداخت وجه را ندارد و حتی فوت و ورشکستگی شخص صادرکننده نیز وصول چک را متوقف نمی‌کند. البته این چک در موارد خاص حقوقی قابلیت لغو شدن دارد.
2- هر چک تضمین شده نیاز به مهر شدن از جانب صاحب امضا و شعبه بانک صادرکننده را دارد .اگر این موضوع در زمان صادر شدن چک رعایت نشود، آن چک دیگر قابلیت وصول ندارد و فاقد اعتبار است. همچنین این چک در کنار مهر ، به رمز و شماره امضا نیز نیاز دارد.
3- نوشتن مبلغ در چک تضمینی با چک‌های عادی تفاوت دارد. در این نوع چک مبلغ به‌صورت دستی وارد نشده و توسط بانک، به‌صورت سیستمی و ماشینی در محل مناسب آن جای‌گذاری می‌شود.
4- همانطور که گفته شد چک تضمینی که توسط بانک صادر می‌شود، قابلیت وصول از آن بانک و شعبات آن بانک را دارد و پرداخت در زمان مراجعه صورت می‌گیرد. اما در صورت ارسال درخواست وصول به سایر بانک‌ها، یک روز کاری پس از ارسال درخواست طول می کشد تا پرداخت وجه نقد صورت گیرد.
قوانین صدور چک تضمینی در سال 1401
شرایط صدور و استفاده از چک‌های تضمین شده در بخشنامه جدید بانک مرکزی باهدف جلوگیری از استفاده نادرست از این نوع چک‌ها، احراز هویت دقیق اشخاص و جلوگیری از پول‌شویی اعلام شده است. این شرایط عبارت‌اند از:
1- فرم درخواست چک باید توسط فرد متقاضی و در حضور متصدی بانک پر شده و موارد زیر در آن کنترل شود:
1-1 تکمیل مشخصات فرد حقیقی یا حقوقی اعم از نام و نام خانوادگی شخص حقیقی و نام شخص حقوقی+شماره ملی یا شماره فراگیر اتباع خارجی؛
1-2 کنترل شماره سریال و مبلغ چک؛
1-3 نوشتن علت درخواست چک توسط درخواست‌کننده؛
1-4 مشخصات فرد گیرنده (ذی‌نفع) همانند مشخصات فرد متقاضی در بند 1-1 تکمیل شود.
2- صدور چک تضمینی صرفاً باید در وجه گیرنده‌ای صادر شود که توسط متقاضی در فرم درخواست درج گردیده است.
3- مشخصات ذی‌نفع باید بر اساس مواردی که در فرم تکمیل شده، روی برگ چک تضمین شده نیز درج شود.
4- چک تضمین شده، صرفاً در وجه گیرنده‌ای که مشخصاتش روی برگ چک نوشته شده باشد، توسط بانک وصول می‌شود.
5- پشت‌نویسی و انتقال به‌غیر در چک تضمین شده، اعتباری نداشته و قابل انجام نمی‌باشد.
6- چک تضمینی با درخواست متقاضی، وکیل یا نماینده قانونی او بدون نیاز به پشت‌نویسی گیرنده قابلیت ابطال دارد.
7- مشخصات نمایندگانی که از طرف گیرنده برای وصول چک تضمین شده اقدام می‌کنند، باید به طور کامل ثبت شود.
8- حسن اجرای این مفاد بر عهده اعضای هیئت‌مدیره و هیئت عامل بانک‌ها بوده و در صورت عدم اجرای صحیح این مفاد یا تخلف در آن، با کارمند یا مسئول خاطی برخورد می‌شود.
مراحل دریافت چک تضمینی چیست؟
برای دریافت چک تضمینی باید مراحل زیر را طی کنید:
- درخواست فرم صدور چک رمزدار شهری (396) و تکمیل آن
- دریافت رسیدی مبنی بر دریافت یا برداشت مبلغ برابر با چک تضمینی
- امضای فرم مخصوص چک
- پرفراژ سند مخصوص حسابداری و تأییدیه دریافت وجه
پس از تکمیل این مدارک و امضای ته سوش چک، چک تضمین شده آماده و به شما تحویل داده خواهد شد.
مجازات دستور عدم پرداخت چک تضمینی چیست؟
اگر دستور عدم پرداخت چک تضمین شده از طرف متقاضی چک صادر شود، دارنده چک می‌تواند از این دستور شکایت کند. درصورتی‌که دلیل عدم پرداخت اثبات نشود، متقاضی علاوه بر مجازات مربوطه در ماده 7 قوانین چک، موظف است که تمامی خساراتی که دارنده چک در آن زمان متحمل شده است را پرداخت کند.
زمانی که دستور عدم پرداخت از طرف متقاضی داده شود، موجودی چک که توسط بانک نگهداری شده مسدود خواهد شد .اگر تا یک هفته، شخص دستور دهنده گواهی شکایت خود را که از دادگاه دریافت کند و به بانک ارائه ندهد، بانک می‌تواند پس از این مدت وجه چک را به دارنده چک پرداخت کند.
از اقامه دعوا چه میدانید؟
دعوا در اصطلاحات حقوقی به معنی ادعایی می‌باشد که فردی مورد دعوا قرار گرفته مجبور به دفاع از خود شده باشد .این دفاع در محضر حاکم و با قوانین مربوطه انجام می‌شود.
مکان اقامه دعوای حقوقی در محل اقامت متقاضی (صادرکننده چک) می‌باشد. اگر این مکان تهران باشد و چک مربوطه در شهرستان دیگری باشد، محل اقامه دعوای چک، تهران است. اما اگر طرفین در یک محل دیگر قرارداد بسته باشند یا محل بانک صادرکننده چک با مکان اقامت متقاضی (صادرکننده چک) متفاوت باشد، می‌توان در یکی از این محل‌ها علاوه بر محل اقامت متقاضی، اقامه طرح دعوا را انجام داد.
چک تضمینی؛ شیوه‌ای راحت و مورد اعتماد برای معامله!
تا اینجا با مفهوم چک تضمینی، نحوه دریافت آن و قوانین مربوط به آن آشنا شدیم و طرز صحیح استفاده از آن را فرا گرفتیم. حال چه روش بهتری برای مدیریت بهتر انواع چک های مربوط به کسب و کارتان وجود دارد؟
یک نرم افزار حسابداری نرم افزاری است که قدرتمند، حرفه‌ای و دقیق باشد که برای مدیریت هرچه بهتر امور مالی و حسابداری کسب‌وکارهای متوسط و بزرگ طراحی شده باشد. یک حسابدار می‌تواند با خرید افزونه حقوق و دستمزد و اتصال آن به نرم افزار حسابداری، عدالت را در یک سیستم مالی برقرار کند و روند فعالیت سازمان را بهبود ببخشد.
یکی از امکانات پایه‌ای نرم افزار محک که بر روی تمامی سطوح نرم افزاری وجود دارد چاپ چک می‌باشد که شما به‌راحتی می‌توانید در هنگام پرداخت چک در نرم افزار اطلاعات موردنیاز را روی چک پرداختی چاپ نماید. این ترفند نحوه‌ی تنظیمات مربوط به چاپ چک را به شما آموزش می‌دهد.
همچنین شما می‌توانید با آموزش مراحل ابطال چک پرداختی در نرم افزار حسابداری محک و آموزش‌های دیگر آن، با امکانات کامل نرم افزار حسابداری محک آشنا شده و در صورت نیاز به مشاوره با کارشناسان تماس گرفته و دموی رایگان آن را بر روی سیستم خود مشاهده کنید.
