حسابداری و حسابرسی جزو اموری هستند که برای سازمان‌ها و شرکت‌ها از اهمیت بالایی برخوردار هستند. هرگونه خطا و اشتباه در انجام این امور و ارائه گزارش نادرست به دلیل تبانی در حسابداری و حسابرسی نتایج فاجعه باری به همراه خواهد داشت. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک به بررسی تبانی در حسابداری و حسابرسی و نحوه جلوگیری از آن خواهیم پرداخت با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
منظور از تبانی چیست؟
تبانی توافقی غیر قانونی است که در آن دو یا چند نفر به صورت مخفیانه و با هدف کلاهبرداری و فریبکاری برای منافع مالی یا سیاسی خود برنامه ریزی می‌کنند و سعی در برهم زدن تعادل دارند. تبانی می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد و در سطوح متفاوتی رخ دهد. برای مثال کارمندان یک شرکت برای سرقت پول و محصولات شرکت با هم تبانی کنند.
همچنین ممکن است دو یا چند شرکت که با هم رقابت می‌کنند؛ تصمیم بگیرند برای کسب مزیت بیشتر با یکدیگر همکاری کنند. این تبانی می‌تواند شامل اقداماتی نظیر تثبیت قیمت، تبلیغات هماهنگ و به اشتراک گذاری اطلاعات داخلی شرکت باشد. در ادامه با نمونه هایی از تبانی آشنا خواهیم شد:
- چندین شرکت باهم توافق می‌کنند که کارمندان یکدیگر را استخدام نکنند و در نتیجه هزینه نیروی کار را پایین نگه دارند.
- چندین شرکت تولیدی باهم توافق می‌کنند که تولید خود را در بازار محدود کنند تا قیمت‌ها را بالا نگه دارند.
- چندین شرکت هواپیمایی موافقت می‌کنند که مسیرهای خود را در بازارهای یکدیگر ارائه ندهند، در نتیجه عرضه را محدود کرده و قیمت‌ها را بالا نگه می‌دارند.
- چندین بانک سرمایه گذاری تصمیم می‌گیرند برای معاملات خاصی به مشتریان اجازه شرکت در مناقصه ندهند، در نتیجه تعداد پیشنهادات را کاهش می‌دهند و قیمت‌ها را بالا نگه می‌دارند.
- در یک شرکت کارمندان اطلاعات داخلی را به افراد خارج از مجموعه یا شرکت‌های دیگر بفروشند.
- چندین شرکت با تبانی در حسابداری و حسابرسی، صورت‌های مالی خود را دستکاری کرده و گزارش‌های نادرستی به سرمایه گذاران ارائه می‌کنند.
قبل از اینکه به بررسی تبانی در حسابداری و حسابرسی بپردازیم بهتر است که ابتدا با حسابداری و حسابرسی و اهمیت آن در شرکت‌ها آشنا شویم.
آشنایی با حسابداری و حسابرسی
با گسترش و پیجیده شدن کسب و کارها، تصمیم‌گیری برای آینده مالی یک سازمان یا شرکت به تنهایی توسط مدیران آن امکان‌پذیر نیست بلکه برای این کار نیاز به مشورت با چندین حسابدار و حسابرس با تجربه وجود دارد. در اجرا و مدیریت صحیح این امور، حسابداری و حسابرسی نقش مهمی دارند.
حسابداری یک سیستم اطلاعاتی است که در آن رویدادهای مالی یک سازمان یا شرکت، شناسایی و ثبت می‌شوند. در واقع هر سازمان یا شرکت، فارغ از نوع و نحوه فعالیت، در یک دوره زمانی مشخص، معاملات و رویدادهای مالی مختلفی مانند خرید و فروش کالا و خدمات، دریافت وام و تسهیلات انجام می‌دهد. حسابداری این اطلاعات و رویدادهای مالی را به صورت منظم جمع آوری، تجزیه و تحلیل، و ثبت می‌کند و در نهایت در قالب گزارشات مالی، در اختیار استفاده کنندگان قرار می دهد.
از طرفی حسابرسی شامل بررسی گزارش‌های مالی یک شرکت توسط یک یا چند فرد مستقل از شرکت است. این گزارش مالی در برگیرنده اطلاعاتی از قبیل ترازنامه، صورت درآمد، گزارش صورت وضعیت سهامداران، صورت گردش نقدی و همچنین یادداشت‌هایی از سیاست‌های حسابداری و سایر یادداشت‌های مهم است.
حسابداری و حسابرسی هر دو برای سازمان‌ها و شرکت‌ها مهم هستند و هر دو توسط کارمندان داخلی و یا شخص ثالث مستقل به طور جداگانه انجام می‌شوند. برای همین هر گونه خطا و اشتباه در انجام این امور نتایج جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت.
تبانی در حسابداری و حسابرسی
همانطور که می‌دانیم حسابداری و حسابرسی از حرفه‌هایی هستند که نقش مهمی در شفافیت امور مالی شرکت‌ها بر عهده دارند. گاهی ممکن است حسابداران و حسابرسان به دلایل مختلف با هم تبانی کنند و اطلاعات نادرستی را در صورت‌های مالی ثبت کنند. علاوه بر این علاوه بر این برخی از شرکت‌ها با تبانی در حسابداری و حسابرسی، صورت‌های مالی خود را با عدم ثبت هزینه‌ها، تحریف دارایی‌ها و بدهی‌ها جعل می کنند. این اطلاعات نادرست باعث انحراف شرکت از مسیر اصلی خود خواهد شد. استفاده کنندگان از صورت‌های مالی زمانی می‌توانند به اطلاعات مالی گزارش شده اتکا کنند که حسابداران و حسابرسان بی طرفانه این اطلاعات را ارائه کرده باشند.
یکی از رایج‌ترین تبانی‌ها در حوزه بازار سرمایه است که در آن شرکت‌های مختلف با هم تبانی می‌کنند تا اتفاق یا خبر ناخوشایندی که ممکن است بر بازار تاثیر بگذارد به اطلاع عموم یا برخی از سرمایه گذاران نرسد. همچنین ممکن است یک شرکت زیان ده درآمد خود را بیشتر از مقدار واقعی گزارش دهد. درواقع این شرکت برای پوشاندن وضعیت بد مالی، صورت‌های مالی خود را دستکاری کرده و گزارش غیر واقعی ارائه می دهد. این مسئله در بین شرکت‌های فعال در بازار سهام نمود بیشتری دارد چرا که تأثیر پذیری قیمت سهام این شرکت‌ها از اخبار پیرامونشان است. به همین دلیل هر چند وقت یکبار اخباری مبنی بر تبانی بین حسابرسان و شرکت‌ها از گوشه و کنار بازار به گوش می‌رسد.
انواع تبانی در حسابداری و حسابرسی
تبانی در حسابداری و حسابرسی در برخی موارد شامل دستکاری عمدی برخی از صورت‌های مالی برای ایجاد نمایه ای از سلامت مالی یک شرکت برای گمراه کردن سرمایه گذاران و سهاداران است. این تبانی می‌تواند بین حسابدار، حسابرس و یا دو چند شرکت زیر مجموعه انجام شود.
علاوه بر این در برخی موارد نیز یک شرکت هزینه‌های جاری خود را خود را ثبت نمی‌کند. درواقع درآمد خالص شرکت، یک عدد غیرواقعی است و هزینه‌های آن در صورت سود و زیان کمتر اعلام می‌شود. این کار باعث می‌شود تصویر نادرستی از میزان درآمد خالص یک شرکت ارائه شود. در ادامه با برخی از مواردی که ممکن است به عنوان تبانی در حسابداری و حسابرسی شناخته شود آشنا می‌شویم:
- اشتباه در گرداوری اطلاعات و تهیه صورت‌های مالی نادرست
- براورد اشتباه و یا تفسیر نادرست حقایق حسابداری
- عدم بکارگیری استانداردهای حسابداری و حسابرسی
- دستکاری یا تغییر سوابق حسابداری
- ارائه اشتباه یا حذف عمدی رویدادها و معاملات از صورت‌های مالی
- و…
چگونه می‌توان از تبانی جلوگیری کرد؟
شرکت‌ها همواره تلاش می‌کنند که از تبانی در واحدهای مختلف خود از جمله تبانی در حسابداری و حسابرسی جلوگیری کنند. زمانی که تصمیم به تبانی گرفته می‌شود جلوگیری از تبعات آن دشوار است. به همین دلیل می‌توان با بکار گیری راهکارهایی از وقوع آن جلوگیری کرد.
افزایش حقوق حسابداران و ارائه آموزش‌های صحیح به آن‌ها، سپردن کنترل کیفیت حسابرسی شرکت‌ها به دست جامعه حسابداران رسمی، حذف مناقصه در فرآیند انتخاب حسابرس و استفاده ار نرم افزار حسابداری مطمئن از جمله راهکارهایی هستند که می‌توان به منظور از بین بردن تبانی در حسابداری و حسابرسی شرکت‌ها استفاده کرد.نرم افزار حسابداری محک با امکانات به روز خود مانع از ایجاد هر گونه تبانی در حسابداری و و حسابرسی می شود.
منبع: investopedia
