درک صحیح اصطلاحات مالیاتی، برای فعالیت قانونی و موفق در فضای اقتصادی کشور ضروری است. شناخت دقیق‌تر مفاهیم و تعاریف مالیاتی، به حسابداران، مدیران مالی، کارفرمایان و اشخاص حقیقی برای پیشگیری از جرایم مالیاتی و استفاده از فرصت‌های قانونی کمک می‌کند. در ادامه این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک به بیان تعاریف و مفاهیم پرکاربردترین اصطلاحات مالیاتی برای تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی می‌پردازیم تا با آگاهی بیشتری برای انجام تکالیف مالیاتی، پیشگیری از جرائم و بهره‌مندی از فرصت‌های قانونی خود اقدام کنید. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
PDF اصطلاحات مالیاتی
در صورت تمایل، می‌توانید با کلیک بر روی لینک زیر، فایل PDF مهم‌ترین اصطلاحات مالیاتی را دریافت نمایید.
مالیاتهای مستقیم
مالیات مستقیم به عنوان یک اصطلاح مالیاتی پرکاربرد، در دسته بدهی‌های قانونی قرار می‌گیرد. این نوع مالیات برای هر فرد حقیقی یا حقوقی که کسب درآمد، مالکیت یا هر گونه موقعیتی که مشمول مالیات می‌شود، داشته باشد، ایجاد می‌شود.
افرادی که مشمول مالیات مستقیم هستند، وظیفه دارند که ابتدا مراحل رسیدگی مالیاتی را طی کنند و پس از آن، مبلغ این بدهی را به صورت نقد به دولت بپردازند. در صورتی که این بدهی مالیات مستقیم پرداخت نشود، دولت از طریق برگ اجرای مالیاتی، به اندازه مبلغ مالیات پرداخت نشده از اموال و دارایی‌های شخصی شما مصادره خواهد کرد.
مالیاتهای غیر مستقیم
مالیات غیر مستقیم به صورت نامحسوس بز قیمت کالاها و خدمات وضع می‌شود. وظیفه پرداخت این نوع مالیات، بر عهده مصرف‌کنندگان و خریداران است. دریافت مالیاتهای غیرمستقیم بسیار آسان است؛ زیرا هنگام خرید کالا و خدمات، در لحظه از خریداران دریافت می‌شود و مزایایی مانند پایداری درآمدی برای دولت را به همراه دارد.
شخص حقیقی
در تعاریف اصطلاحات مالیاتی، هر انسانی که در جامعه زندگی می‌کند، شخصیت حقیقی دارد. به عبارتی، اشخاص حقیقی، تمامی افراد جامعه هستند که شخصیت واحدی دارند و از حقوق و تکالیفی برخوردار هستند. اشخاص حقیقی بدون توجه به کوچک یا بزرگسال‌بودنشان، از بدو تولد تا زنان مرگ می‌توانند به صورت مستقیم یا غیر مستقیم، حقوق و تکالیف خود را اجرا کنند.
شخص حقوقی
شخصیت حقوقی مربوط به امور تجاری است. در قوانین بسیاری از کشورهای جهان، برای هر شرکت، موسسه یا سازمان انتفاعی یا غیرانتفاعی، شخصیت حقوقی در نظر گرفته می‌شود. این شخصیت، از شخصیت مالک و شرکا مستقل است. در شرکت‌های سهامی، این استقلال به وضوح قابل مشاهده است؛ اما در شرکت‌های کوچک یا شخصی کمتر دیده می‌شود.
مودی مالیاتی
در تعاریف اصطلاحات مالیاتی، مودی مالیاتی فردی است که براساس قوانین و مقررات مالیاتی کشور، مشمول پرداخت مالیات است. به عبارتی، هر فرد یا شرکتی که به دلیل فعالیت‌های شغلی، درآمد حاصل از معاملات تجاری یا سایر منابع درآمدی خود به دولت یا موسسات مالیاتی بدهکار باشد، مودی مالیاتی است. تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی و غیر ایرانی که درآمدی در ایران دارند یا به هر دلیل دیگری موظف به پرداخت مالیات می‌شوند، مودی مالیاتی هستند.
شخص در حکم مودی
در اصطلاحات مالیاتی، شخص در حکم مودی به این صورت تعریف شده است که در برخی موارد، براساس یک حکم خاص یا یک تخلف، شخص دیگری به جای مودی اصلی موظف به پرداخت مالیات می‌شود. در این شرایط، شخص در حکم مودی قرار می‌گیرد و ملاک، کسب درآمد، تملک ملک یا دارایی ملاک نیست.
براساس ماده 199 قانون مالیاتهای مستقیم، کارفرمایان در قبال پرداخت مالیات بر درآمد حقوق کارمندان خود، در نقش شخص در حکم مودی هستند. به همین دلیل، باید مالیات را از حقوق کارمند به عنوان مودی اصلی کسر کنند به سازمان مالیاتی بپردازند.
شخص ثالث در حکم مودی
در برخی موارد، اشخاصی به جز مودی اصلی، وظایف قانونی خود را رعایت نمی‌کنند و به جای مودی اصلی، موظف به پرداخت مالیات می‌شوند. در اصطلاحات مالیاتی، به این فرد شخص ثالث در حکم مودی گفته می‌شود.
برای مثال، اگر بانک یا افرادی که اطلاعاتی در مورد درآمد مودی دارند، اطلاعات و مدارک مورد نیاز را در اختیار سازمان مالیاتی قرار ندهند، به عنوان شخص ثالث در حکم مودی شناخته می‌شوند و وظیفه پرداخت مالیات مودی اصلی بر عهده آن‌ها قرار می‌گیرد.
درآمد مشمول مالیات
براساس قوانین مالیاتی کشور، درآمد مشمول مالیات بخشی از درآمد افراد یا شرکت‌ها است که بعد از کسر معافیت‌ها و هزینه‌های مجاز، مشمول پرداخت مالیات می‌شود. در اصطلاحات مالیاتی، این نوع درآمد طیف گسترده‌ای از منابع درآمدی را شامل می‌شود؛ اما رایج‌ترین آن‌ها حقوق و دستمزد کارکنان است.
نرخ مالیاتی
در اصطلاحات مالیاتی، نرخ مالیاتی مشخص می‌کند که از هر مقدار درآمد یا سود، چه سهمی باید به عنوان مالیات به دولت پرداخت شود. به عبارتی، نرخ مالیاتی مبلغی از درآمد اشخاص حقیقی یا حقوقی است که در صنایع مختلف، توسط قانون تعیین می‌شود. مطابق قانون، مودی مالیاتی باید نرخ مالیاتی را به عنوان مالیات بر درآمد پرداخت کند. در صورتی که پرداخت مالیات کمتر از نرخ تعیین‌شده باشد، به عنوان فرار مالیاتی ثبت خواهد شد.
ماخذ مالیاتی
در قوانین و امور مالیاتی، ماخذ مالیاتی بخشی از درآمد مودیان مالیاتی است که می‌توان آن را شناسایی کرد و مالیات شامل آن می‌شود. به بیان ساده‌تر، ماخذ مالیاتی مقدار مشخصی از درآمد مودی است که برای تعیین مالیات در نظر گرفته می‌شود.
هزینه قابل قبول مالیاتی
طبق قوانین مالیاتی ایران، به هزینه‌هایی که توسط مودیان حقیقی یا حقوقی برای کسب درآمد، مصرف می‌شوند و از سوی سازمان امور مالیاتی کشور نیز به رسمیت شناخته شده‌اند، هزینه‌های قابل قبول مالیاتی هستند.
هزینه‌های قابل قبول مالیاتی از درآمد مشمول مالیات کسر می‌شوند. همچنین، نقش مهمی در تعیین میزان مالیات پرداختی توسط مودیان دارند. در صورتی که به خوبی این هزینه‌ها را بشناسید و به صورت صحیح از آن‌ها استفاده کنید، در کاهش بار مالیاتی و بهینه‌سازی مالیات پرداختی موثر خواهند بود.
سال مالیاتی
در تعاریف اصطلاحات مالیاتی، سال مالیاتی دوره‌ای ۱۲ ماهه است که توسط اداره امور مالیاتی مشخص می‌شود. در این دوره، مودیان موظفند برای حسابرسی، گزارش حساب‌ها و امور مالی خود در آن بازه اقدام می کنند. همچنین، تمامی فعالیت‌های افراد مورد بررسی قرار می‌گیرد تا میزان مالیات هر فرد مطابق با آن مشخص شود.
مرور زمان مالیاتی
اصطلاح مالیاتی مرور زمان مالیاتی، بازه زمانی است که برای پیگیری مالیات یا حق مطالبه در یک دوره مشخص، تعیین می‌شود. پس از پایان این بازه زمانی، سازمان امور مالیاتی دیگر حق مطالبه یا پیگیری مالیات مربوط به آن دوره را ندارد.
در ماده ۱۵۷ قانون مالیاتهای مستقیم، مرور زمان مالیاتی تنها برای مالیاتهای درآمدی مندرج در باب سوم قانون مالیاتهای مستقیم اعمال می‌شود. سازمان امور مالیاتی تا ۵ سال و ۳ ماه از تاریخ سررسید، برای مطالبه مالیات فرصت دارد.
مالیات بر ارث
اموال هر فردی پس از مرگ، به وارثان قانونی او تعلق می‌گیرد که در اصطلاحات مالیاتی به آن مالیات بر ارث گفته می‌شود. پس از اقدام برای وارث خود برای انحصار وراثت و طی‌کردن مراحل قانونی، مالیاتی به ارث تعلق می‌گیرد که پرداخت آن بر عهده وارثان است.
مالیات بر مهریه
بر اساس ماده ۱۴۴ قانون مالیاتهای مستقیم، مهریه‌های نقدی و غیرنقدی از مالیات معاف هستند و هیچ‌گونه مالیاتی با عنوان مالیات مهریه از خانم یا آقا دریافت نمی‌شود. در برخی موارد، مانند شرایط خاصی که فرد برای فروش دارایی یا نقل و انتقال رسمی اموال غیرمنقول اقدام کند، شامل مالیات خواهد شد:
- در صورتی که مهریه تا سقف ۱۴ سکه باشد، از پرداخت مالیات معاف است.
- در صورتی که مهریه بین ۱۵ تا ۱۰۰ سکه، باشد، مالیات با نرخ ۱.۱ درصد به آن تعلق می‌گیرد.
- در صورتی که مهریه بین ۱۰۱ تا ۲۰۰ سکه باشد، مالیات با نرخ ۲ درصد به آن تعلق می‌گیرد.
- در صورتی که مهریه بیشتر از ۲۰۰ سکه باشد، مالیات ۱۵ درصدی به آن تعلق می‌گیرد.
مالیات مستغلات
در اصطلاحات مالیاتی به مالیاتی که به درآمد ناشی از اجاره ملک، زمین و هر نوع از نقل و انتقال آن تعلق می‌گیرد، مالیات بر مستغلات گفته می‌شود. این مالیات، به عنوان یکی از انواع مالیات مستقیم، بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی جهت فعالیت در بازار مسکن اعمال می‌شود.
مالیات بر درآمد
طبق قانون، کسب‌وکارها و اشخاص هر ساله میزان درآمد خود را گزارش می‌دهند تا مشخص شود که مشمول پرداخت مالیات هستند یا خیر. مالیات بر درآمد، به میزان مالیاتی گفته می‌شود که دولت بر درآمد مالی تمامی افراد و نهادها در حوزه قوانین حسابرسی وضع می‌کند. مقدار این مالیات براساس نوع فعالیت و مقدار درآمد، متفاوت است.
مالیات بر حق واگذاری محل
مالیات بر حق واگذاری محل با عنوان ” مالیات سرقفلی” نیز شناخته می‌شود. در این نوع مالیات، دولت از درآمد به دست‌آمده از انتقال یا فروش دارایی‌هایی مانند سرقفلی یا حق کسب و پیشه در یک ملک تجاری، مبلغی را با عنوان مالیات بر حق واگذاری محل دریافت می‌کند.
مالیات بر نقل و انتقال سهام
مالیات نقل و انتقال سهام نوعی مالیات تکلیفی و مقطوع است که هنگام نقل و انتقال سهام در شرکت های سهامی از شخص انتقال‌دهنده دریافت می‌شود. این مبلغ بایستی توسط کارگزاری یا خود شخص، به حساب سازمان امور مالیاتی واریز شود.
حساب و کتاب خود را محک بزنید
نرم افزار حسابداری محک ویژه +200 گروه شغلی
دریافت دمو و مشاوره رایگان
در صورت تمایل به دریافت مشاوره رایگان و مشاهده دمو نرم افزار حسابداری محک، لطفا فرم زیر را تکمیل نمایید.
ابلاغ اوراق مالیاتی
منظور از ابلاغ اوراق مالیاتی به عنوان یکی از مهم ترین اصطلاحات مالیاتی، اطلاع‌دادن برگه‌های مالیاتی، نظیر برگه تشخیص مالیات و اجراییه‌های مالیاتی به مودی با استفاده از روش‌های قانونی است. به این صورت که سازمان امور مالیاتی کشور، اطلاعات اظهارشده توسط مودی در اظهارنامه مالیاتی را بررسی می‌کند و با اطلاعات به دست‌آمده از سایر منابع تطبیق می‌دهد تا بتواند مالیات دقیقی را برای مودی تعیین کند.
پس از اتمام این فرایند، نامه‌ای با عنوان ابلاغ اوراق مالیاتی توسط سازمان امور مالیاتی برای مودی ارسال می‌شود. هنگام ابلاغ این برگه، تاریخی برای اعتراض و اقدام قانونی مودی نسبت به برگه تشخیص مالیات تعیین می‌شود. پس از انقضای تاریخ مشخص‌شده، حق قانونی مودی برای اعتراض و سایر رسیدگی‌ها از بین خواهد رفت.
برگ تشخیص مالیات
برگ تشخیص مالیات یکی دیگر از اصطلاحات مالیاتی است که نتیجه بررسی اداره مالیات درباره مالیات مودی است و برای هر نوع مالیات، به صورت جداگانه صادر می‌شود. نتیجه محاسبات مالیاتی مودیان توسط اداره مالیات در برگ تشخیص مالیات اعلام خواهد شد.
مطابق قانون، مودیان موظف هستند که ظرف مدت ۴ ماه از پایان سال مالیاتی، اظهارنامه خود را به اداره مالیات تحویل دهند. اداره مالیات نیز موظف است که تا یک سال بعد از ارسال اظهارنامه مالیاتی، آن را بررسی کند و تا سه ماه بعد، برگ تشخیص مالیات را صادر کند.
برگ تشخیص مالیات در ۳ نوع صادر می‌شود:
- برگ تشخیص مالیات حقوق
- برگ تشخیص مالیات عملکرد
- برگ تشخیص مالیات تکلیفی
برگ مالیات قطعی
پس از این که مهلت اعتراض مودیان به برگ تشخیص مالیات به پایان برسد (بدون توجه به این که مودی اعتراض کرده باشد یا مهلت اعتراض تمام شده باشد)، برگ قطعی صادر می‌شود. پس از صدور برگ مالیات قطعی، سازمان مالیاتی می‌تواند برای وصول مالیات از اموال مودی اقدام کند.
ضریب مالیاتی
هر ساله جدولی از اعداد و ضرایب مالیاتی از سوی سازمان امور مالیاتی کشور تدوین و ابلاغ می‌شود. اعداد و ضرایب موجود در این جدول، همان ضریب مالیاتی هستند و به صورت مستقیم میزان مالیات بر درآمد هر فرد حقیقی یا حقوقی را مشخص می‌کنند.
شورای عالی مالیاتی
شورای عالی مالیاتی یکی از مهم‌ترین اصطلاحات مالیاتی و مراجع قانونی است که اختیارات قانونی در زمینه تعیین روش‌های اجرای قوانین و مقررات مالیاتی را دارا است. این شورا از ۲۵ نفر تشکیل شده است و در اداره مالیات قرار دارد.
لایحه مالیاتی
لایحه مالیاتی نوشته‌ای است که مودیان برای دفاع از خود تهیه می‌کنند و به مراجع حل اختلاف مالیاتی ارائه می‌دهد؛ زیرا امکان خطا در تشخیص و محاسبه میزان مالیات اشخاص توسط سازمان امور مالیاتی وجود دارد و باعث اجحاف در حق مودیان خواهد شد.
به همین دلیل، طبق قانون مالیاتهای مستقیم، مودیان می‌توانند برای دفاع از حق خود، لایحه دفاعی تنظیم کنند و آن را به مراجع حل اختلاف مالیاتی ارائه دهند. مودیان می‌توانند علت اعتراض خود نسبت به محاسبه میزان مالیات را در این لایحه دفاعی بیان کنند تا توسط هیات حل اختلاف به آن رسیدگی شود.
مفاصا حساب مالیاتی
مفاصا حساب به معنای تسویه حساب بین دو طرف قرارداد بعد از پایان قرارداد است. گواهی مفاصا حساب مالیاتی نیز بعد از پرداخت مالیات، به مودی مالیاتی اعطا می‌شود. این گواهی نشان می‌دهد که مودی در موعد مقرر، کل مبلغ مالیات خود را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کرده است و هیچ‌گونه بدهی ندارد.
بدهی قطعی مالیاتی
در صورتی که تمامی مراحل اعتراض قانونی مودی مالیاتی به پایان برسد، بدهی قطعی مالیاتی مودی به ثبت می‌رسد. این بدهی با صادرشدن برگ اجرایی از محل اموال و دارایی‌های مودی قابل دریافت است.
اظهارنامه مالیاتی
اظهارنامه مالیاتی نیز یکی از مهم ترین اصطلاحات مالیاتی است. اظهارنامه، سندی رسمی است که به صورت سالانه توسط مودیان مالیاتی حقیقی و حقوقی به سازمان امور مالیاتی ارائه می‌شود.
با توجه به این که در اظهارنامه، اطلاعات مالی فعالیت‌های اقتصادی فرد یا شرکت، مانند درآمد حاصل از فروش، مبلغ سود و زیان و هزینه‌های اجرایی ثبت می‌شود، وجود آن برای محاسبه مالیات توسط سازمان امور مالیاتی ضروری است؛ زیرا سازمان براساس اظهارنامه میزان دقیق مالیات هر شخص یا شرکت را تعیین می‌کند.
سامانه مودیان
سامانه مودیان تحت مدیریت و نظارت سازمان امور مالیاتی کشور فعالیت دارد. در این سامانه، هر مودی یک کارپوشه اختصاصی دارد. همه صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی بایستی در این سامانه ثبتنام کنند و اطلاعات مالیاتی خود را از طریق این کارپوشه با سازمان به اشتراک بگذارند. وجود سامانه مودیان به اجرای سیاست‌های شفافیت مالی و پایش تراکنش‌ها کمک زیادی می‌کند.
معافیت مالیاتی
معافیت‌های مالیاتی برای تشویق کارآفرینان، کسب‌وکارها و فعالان اقتصادی برای ایجاد ثروت بیشتر و کمک به توسعه اقتصادی برای برخی فعالیت‌ها، وضع می‌شوند. در اصطلاحات مالیاتی این معافیت، شامل همه افراد نمی‌شود. افراد و شغل‌هایی که مشمول معافیت مالیاتی هستند، عبارت‌اند از:
- معافیت مالیات بر هزینه درمان
- معافیت مالیات بر حقوق کارمند و کارگر
- معافیت مالیات بر اختراع و اکتشاف
- معافیت مالیات بر جوایز علمی و پژوهشی
- معافیت مالیات بر انواع سپرده بانکی
- معافیت مالیات بر حقوق افراد شاغل در مناطق کمتر توسعه‌یافته
- معافیت مالیات بر مهریه و جهیزیه
- معافیت مالیات بر فعالیت کشاورزی
- معافیت مالیات بر فعالیت آموزشی
- معافیت مالیات بر صنایع دستی
- معافیت مالیات بر فعالیت بخش تعاونی
- معافیت مالیات بر بخش صادرات
- معافیت مالیات بر فعالیت تولیدی، معدنی و گردشگری
- معافیت مالیات بر فعالیت اقتصادی در مناطق آزاد تجاری- صنعتی
- معافیت مالیات بر سود حاصل از تامین مالی پروژه
- معافیت مالیات بر فعالیت فرهنگی و هنری
- معافیت مالیات بر عبور ترانزیت کالا
مالیات با نرخ صفر مالیاتی
مالیات با نرخ صفر مالیاتی به تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی کمک می‌کند تا در یک بازه زمانی مشخص، از پرداخت مالیات معاف شوند؛ اما کلیه مودیان نرخ صفر مالیاتی، موظف هستند که با استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری، اسناد مالیاتی و اظهارنامه خود را تهیه کنند و به اداره مالیات ارائه دهند. این اسناد توسط دولت بررسی می‌شود و مالیات آن‌ها با نرخ صفر درصد محاسبه خواهد شد.
جریمه مالیاتی
در تعاریف اصطلاحات مالیاتی، در صورتی که مودیان فعالیت‌هایی مانند عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی، ارائه اطلاعات نادرست و پنهان‌کردن درآمد یا دارایی‌ها به منظور فرار یا اجتناب از پرداخت مالیات انجام دهند، جریمه‌های مالیاتی برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود.
با توجه به نوع جرم، جریمه نقدی، محرومیت از فعالیت اقتصادی یا حبس برای متخلف مشخص می‌شود. هدف از تعیین جریمه مالیاتی، الزام مودیان به رعایت قوانین، افزایش نظم مالی و جلوگیری از تخلفات مالیاتی است.
کتمان درآمد
کتمان درآمد عبارت است از مخفی‌کردن و عدم اعلام میزان درآمد واقعی به سازمان امور مالیاتی است. این اقدام به دلایل مختلفی نظیر کاهش بار مالیاتی و فرار از پرداخت مالیاتهای سنگین انجام می‌شود. کتمان درآمد به دو شکل جزئی و کلی صورت می‌گیرد:
- کتمان جزئی: در این حالت، فرد یا سازمان تنها بخشی از درآمد خود را از سازمان مالیاتی مخفی می‌کند.
- کتمان کلی: در این حالت، تمامی فعالیت اقتصادی یا درآمدها از سازمان مالیاتی پنهان می‌شود.
هیئت حل اختلاف مالیاتی
هیئت حل اختلاف مالیاتی یک هیئت ۳ نفره از نماینده‌های قانونی است که تمامی مردم برای اختلافات مالیاتی نظیر اعتراض به برگ تشخیص مالیات صادرشده توسط ماموران مالیاتی به آن مراجعه می‌کنند.
به عبارتی در برخی مواقع، سازمان امور مالیاتی برای مودیان حکم‌هایی مانند “غیر قابل رسیدگی” یا “رد دفاتر قانونی” صادر می‌کند. طبق ماده 244 قانون مالیاتهای مستقیم، هیئت حل اختلاف مالیاتی باید به همه اختلافات مالیاتی و شکایت مودیان در مورد سازمان امور مالیاتی رسیدگی کند.
مسئولیت تضامنی مالیاتی
در اصطلاحات مالیاتی، اگر بدهی مالیاتی یک نهاد مربوط به بیش از یک نفر باشد، سازمان امور مالیاتی می‌تواند برای وصول کل مبلغ بدهی، به تمامی افراد مسئول این بدهی یا تنها یک نفر از آن‌ها مراجعه کند. اگر به هر دلیلی، این فرد نتواند بدهی را پرداخت کند یا از پرداخت سرباز زند، سازمان امور مالیاتی می‌تواند به سراغ افراد دیگری که در قبال این بدهی مسئول هستند، برود و مالیات را از آن‌ها مطالبه کند.
تامین مالیاتی
قرار تامین مالیات، به عنوان یک ترمینولوژی (Terminology) مالیاتی پیشگیرانه، حکمی است که توسط هیئت حل اختلاف مالیاتی با هدف منع نقل و انتقال میزان مشخصی از اموال مودی به شخص دیگری است. این حکم با هدف تامین مالیات وی انجام می‌شود.
به بیان ساده‌تر، در برخی موارد، سازمان مالیاتی در خصوص برخی مودیان خاص که مالیاتهای سنگینی دارند، احتمال می‌دهد که مودی پس از صدور برگ تشخیص مالیات و در مهلت 30 روزه جهت تعیین تکلیف برگ تشخیص مالیات، قصد فرار از پرداخت مالیات را داشته باشد و در همین راستا، اموال خود را به غیر انتقال دهد. در این شرایط، سازمان امور مالیاتی با ارائه دلایل قانونی، از هیئت حل اختلاف درخواست می‌کند تا قرار تامین مالیاتی صادر شود.
فرار مالیاتی
هرگونه تلاش عمدی و غیرقانونی که مودی برای پرداخت‌نکردن مالیات انجام می‌دهد، فرار مالیاتی محسوب می‌شود. ارائه اطلاعات نادرست و پنهان‌کردن درآمدها و اموال همگی در دسته پدیده‌های مرتبط با فرار مالیاتی قرار دارند. براساس تعاریف اصطلاحات مالیاتی، در صورتی که مودی این رفتار مجرمانه را انجام دهد، مجازات‌هایی مانند جریمه نقدی، حبس و شلاق برای او در نظر گرفته می‌شود.
انتقال اموال برای فرار از مالیات
انتقال اموال برای فرار از مالیات حالتی است که مودی عمدا اموال یا وجوه خود را به فرد دیگر منتقل می‌کند تا از دسترس سازمان مالیاتی برای وصول مالیات خارج شود و بدهی مالیاتی خود را نپردازد.
در خواست تامین مالیاتی یکی از راهکارهای جلوگیری از انتقال اموال برای فرار از مالیات است. همچنین، در صورتی که مودی اموال خود را به قصد فرار از پرداخت مالیات به همسر یا فرزندانش منتقل کند، سازمان امور مالیاتی می‌تواند از طریق مراجع قضایی برای ابطال اسناد اقدام کند. با این وجود، همراه جریمه‌هایی برای مودی متخلف در نظر گرفته می‌شود.
جرم مالیاتی
در تعاریف اصطلاحات مالیاتی، جرم مالیاتی تخلفی است که مودی به صورت عمدی برای گمراه‌کردن سازمان امور مالیاتی و فرار یا اجتناب از پرداخت مالیات انجام می‌دهد. عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی، اقدامات فریبکارانه مانند ارائه اطلاعات نادرست و پنهان‌کردن درآمد یا دارایی‌ها برخی از رایج‌ترین جرم‌های مالیاتی هستند.
با توجه به ترمینولوژی (Terminology) مالیاتی، در صورت ارتکاب این تخلفات، مجازات و جریمه‌های متفاوتی برای افراد در نظر گرفته می‌شود که علاوه‌بر وضعیت فعلی، بر آینده شغلی و فعالیت‌های اقتصادی آن‌ها اثرگذار خواهد بود.
پرونده مالیاتی
پرونده مالیاتی توسط مودیان مالیاتی از طریق درگاه tax.gov.ir تشکیل می‌شود. در این پرونده لیستی از اطلاعات مالی، شغلی و درآمدی فرد وجود دارد. وجود این اطلاعات در پرونده مالیاتی برای انجام امور مالیاتی، پرداخت مالیات و محاسبه آن توسط سازمان امور مالیاتی کشور ضروری است.
این پرونده به قانونی‌شدن فعالیت‌های تجاری کمک کرده و از بروز مشکلاتی مانند عدم توانایی در تعامل با سایر کسب‌وکارها، استفاده از تسهیلات بانکی و انجام تکالیف مالیاتی جلوگیری می‌کند.
قبض مالیات
قبض مالیاتی، توسط سازمان امور مالیاتی صادر شده و به مودیان حقوقی و حقیقی ابلاغ می‌شود. اطلاعات مختلفی روی این قبض درج شده است که مهم‌ترین آن‌ها مبلغ مالیات، مهلت پرداخت، اطلاعات مربوط به مودی و نوع مالیات هستند.
جمع بندی
شناخت دقیق اصطلاحات مالیاتی در قانون مالیاتهای مستقیم ۱۴۰۴، علاوه‌بر کمک به درک بهتر مفاد قانونی، در تصمیم‌گیری‌های مالی آگاهانه و جلوگیری از تخلفات و اشتباهات پرهزینه نیز به شما کمک می‌کند. فعالان اقتصادی، حسابداران و تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی با اقدام به موقع و با تسلط بر این مفاهیم می‌توانند از معافیت‌ها، تخفیف‌ها و فرصت‌های قانونی بهره‌مند شوند و از بروز جرایم یا مشکلات حقوقی جلوگیری کنند. در صورت نیاز، می‌توانید با متخصصان مالیاتی مشورت کنید تا مسیر مالی خود را با اطمینان و شفافیت بیشتری پیش ببرید.
