چکیده
مراقبت از سلامت روان صاحبان مشاغل کوچک و بزرگ، شرط لازم دوام و پیشرفت کسب‌وکار آن‌هاست. کشتی بی ناخدا سر از ناکجاآباد درمی‌آورد! کارآفرینان بنا به دلایلی مثل عدم اطمینان‌های تجاری، مسئولیت تأمین معاش کارکنان و بروز بحران‌هایی مثل کرونا، در معرض فشارهای روانی بیشتری هستند و همین امر می‌تواند زمینه ابتلای آن‌ها به عوارض روانی مختلفی را فراهم کند. مرزبندی دقیق بین زندگی و کار، ورزش کردن، قرار گرفتن در محیط طبیعی، معاشرت با اعضای خانواده و دوستان، استفاده مفید از زمان اضافی، ثبت وقایع روزانه و عدم مقایسه کردن خود با دیگران، ازجمله راهکارهایی هستند که مطمئناً می‌توانند در حفظ سلامت روان صاحبان مشاغل کوچک و بزرگ مفید واقع شوند.
فهرست مطالب
مقدمه
سلامت روان صاحبان مشاغل کوچک و بزرگ، امروز به یکی از موضوعات داغ دنیای تجارت تبدیل شده است. به دنبال گزارش چندین مورد خودکشیِ کارآفرینان مطرح در دهه گذشته، بحث درباره وضعیت سلامت روانی کارآفرینان، طی سال‌های اخیر رواج بیشتری پیدا کرده و از حالت تابو خارج شده است. در سال 2014 بود که یکی از مقالات هفته‌نامه آمریکایی Inc به دلیل افشای عارضه‌هایی مثل اضطراب، استرس و افسردگی در میان کارآفرینان، برنده جایزه شد.
با وجود اینکه راه‌اندازی مشاغل کوچک و پرسود، یک انتخاب شغلی جذاب به نظر می‌رسد اما تمرکزِ صِرف بر جنبه‌های خوب ماجرا می‌تواند نوعی کم‌لطفی در حق آن دسته از کارآفرینانی باشد که مشکلات و دشواری‌های کارآفرینی را با پوست و گوشت احساس کرده‌اند. دشواری‌هایی که مخصوصاً بعد از شیوع بیماری کرونا و تعطیلی مشاغل، به اوج خود رسید. ازآنجایی‌که کارآفرینی در حال تبدیل شدن به یک روند برجسته تجاری در سراسر جهان ازجمله کشور خودمان، ایران است، در این مطلب از وبلاگ محک قصد داریم به موضوع سلامت روان صاحبان مشاغل کوچک و بزرگ بپردازیم که از شما مخاطبان همیشگی دعوت می‌کنیم تا انتها ما را همراهی کنید.
چرا سلامت روان صاحبان مشاغل کوچک و بزرگ در معرض آسیب‌پذیری قرار دارد؟
نتایج یک پژوهش علمی در کانادا نشان داد که 62% از صاحبان مشاغل، هفته‌ای حداقل یک بار احساس افسردگی می‌کنند و 54% از آن‌ها اظهار داشتند که استرس، عملکرد آن‌ها را در محل کار تحت تأثیر قرار می‌دهد. غیر از این پژوهش، تحقیقات زیاد دیگری هم درباره سلامت روان صاحبان مشاغل کوچک و بزرگ انجام شده که نتایج آن‌ها نیز از آسیب‌پذیری روانی بالقوه کارآفرینان حکایت دارد.
یکی از مهم‌ترین دلایل این آسیب‌پذیری بالقوه آن است که اغلب صاحبان مشاغل، طوری روی مراقبت از کارکنانشان متمرکز هستند که توجه به خودشان را از یاد می‌برند. ازآنجایی‌که کارآفرینان علاوه بر تأمین معاش خودشان، مسئول تأمین معاش کارکنانشان هستند، نمی‌توانند تعادل و توازن مناسبی بین زندگی و کار ایجاد کنند و این عدم توازن، به‌عنوان منشأ ایجاد استرس و اضطراب در آن‌ها عمل می‌کند. ناامنی‌های مالی، دغدغه‌های سلامتی و احساس انزوای ناشی از شیوع پاندمی را به این موارد اضافه کنید تا ببینید که اوضاع برای یک کارآفرین تا چه اندازه می‌تواند سخت شود.
با استناد به مطالعات روان‌شناختی، انزوای اجتماعی، به‌ویژه انزوای حاصل از قرنطینه می‌تواند بر سلامت روانی افراد تأثیر منفی بگذارد و باعث ایجاد مشکلاتی مثل بی‌خوابی، هراس، استرس، افسردگی، تحریک‌پذیری و فرسودگی هیجانی شود. متأسفانه علی‌رغم همه این عوامل بالقوه تهدید، موضوع سلامت روان صاحبان مشاغل کوچک و بزرگ، آن‌طور که بایدوشاید مورد توجه قرار نگرفته که البته انتظار می‌رود از این پس، بیشتر به این موضوع مهم پرداخته شود.
هفت راهکار مؤثر برای مراقبت از سلامت روان کارآفرینان
با وجود پیامدهای منفی شیوع ویروس کرونا بر کسب‌وکارهای مختلف، کارآفرینان باید از این فرصت استفاده کنند و به ارزیابی مجدد عادات شخصی و شغلی‌شان بپردازند. این ارزیابی برای حفظ سلامت روان صاحبان مشاغل کوچک و بزرگ چه در دوران پاندمی و چه در دوران پسا کرونا اهمیت زیادی دارد. به‌عنوان یک کارآفرین فراموش نکنید که توجه به سلامت روانی به همان اندازه‌ای که یافتن یک مشتری جدید را مهم می‌دانید، برای پیشرفت کسب‌وکارتان اهمیت دارد. حالا بیایید به 7 راهکار مؤثر برای مراقبت از سلامت روانی کارآفرینان نگاهی داشته باشیم.
1. بین زندگی و کار، مرز دقیقی ایجاد کنید
مرزبندی بین کار و زندگی و ایجاد یک توازن عالی، اقدامی لازم برای جلوگیری از فرسودگی شغلی و مراقبت از سلامت روان صاحبان مشاغل کوچک و بزرگ است که اهمیت آن بالأخص در ماه‌های اخیر که افراد، بخش زیادی از کارهایشان را در خانه انجام می‌دهند، دوچندان می‌شود. بازه زمانی خاصی را برای کار کردن در نظر بگیرید و به معنای واقعی کلمه به آن متعهد باشید. به‌محض اتمام ساعات کار، تلفن همراه کاری یا نوتیفیکیشن‌های ایمیل را خاموش نموده و اساساً هر مسیری را که به طریقی می‌تواند شما را با مسائل کاری درگیر کند، کاملاً مسدود کنید. حالا زمان استراحت و آسایش شماست و نباید اجازه دهید که هیچ عاملی این آسایش را از شما سلب کند.
2. ورزش کنید
درست از زمانی که خودمان را شناختیم و دستمان آمد که اطرافمان چه می‌گذرد، از مزایای ورزش شنیده‌ایم! اما باور کنید ورزش می‌تواند نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت روان صاحبان مشاغل کوچک و بزرگ و به‌طورکلی همه انسان‌ها داشته باشد. فعالیت‌های ورزشی مختلف مثل دویدن و یوگا به کاهش استرستان کمک زیادی می‌کند. تحرک بدنی، میزان ترشح هورمون اندورفین را که به آن مُسکِن طبیعی بدن هم می‌گویند، افزایش می‌دهد و از طریق فعال‌سازی نورون‌های عصبی حامل پیام‌های مثبت به مغز، باعث شکل‌گیری احساسی خوشایند در وجودتان می‌شود. علاوه بر این، فعالیت بدنی در کاهش تنش و بهبود روحیه نیز تأثیر زیادی دارد.
3. وقایع روزانه را یادداشت کنید
نوشتن افکار و احساسات حتی برای فقط پنج دقیقه در روز، از دیگر اقدامات مؤثر در حفظ سلامت روان صاحبان مشاغل کوچک و بزرگ است که آگاهی‌تان را نسبت به آنچه درونتان می‌گذرد، افزایش می‌دهد. این کار کمکتان می‌کند تا بتوانید الگوهای رفتاری ناشی از واکنش‌هایتان به شرایط و موقعیت‌های مختلف را شناسایی کنید. این روش مخصوصاً برای آن دسته از افرادی که از استرس، اضطراب یا افسردگی رنج می‌برند، بسیار مفید است.
با استناد به مرکز پزشکی دانشگاه راچستر آمریکا، به همراه داشتن یک دفتر ثبت وقایع روزانه، ضمن تسهیل درک و کنترل احساسات، به بهبود سلامت روان کمک می‌کند.
4. خودتان را با دیگران مقایسه نکنید
اگر از طریق پیمایش در شبکه‌های اجتماعی، قصد دارید دوران قرنطینه و انزوا را آسان‌تر بگذرانید، به‌هیچ‌عنوان در دام وسوسه ” مقایسه و ناامیدی” گرفتار نشوید. پنی پاور، بنیان‌گذار یکی از اولین جوامع تجاری آنلاین می‌گوید: طی تحقیقی که در فیس‌بوک انجام دادم متوجه شدم که 83% از افراد خود اشتغال، علی‌رغم استفاده از شبکه‌های اجتماعی مختلف، احساس اندوه می‌کنند. آن‌ها از قاب شبکه‌های اجتماعی به زندگی همسالانشان نگاه می‌کردند و با مشاهده زرق‌وبرق‌ها، دچار یاس و ناامیدی شدید می‌شدند.
فراموش نکنید کاربران شبکه‌های اجتماعی، تنها یک یا چند سکانس تماشایی از زندگی‌شان را در معرض دید عموم قرار می‌دهند. چیزهایی که می‌بینید، صحنه‌هایی گلچین شده هستند نه واقعیت کاملی زندگی آن‌ها!
5. در محیط طبیعی قرار بگیرید
ما قبلاً به نقش مؤثر ورزش در حفظ سلامت روان صاحبان مشاغل کوچک و بزرگ پرداختیم اما درباره قرار گرفتن در فضای طبیعی چیزی نگفتیم. نتایج تحقیقات علمی نشان می‌دهند که بودن در محیط‌های طبیعی که پارک‌های شهری هم می‌توانند جزئی از آن‌ها باشند، میزان استرس را کاهش می‌دهد. بودن در چنین محیط‌هایی، نوعی احساس آرامش و خونسردی خوشایند برایتان ایجاد می‌کند و به شما در فراغت از هجمه افکار متفرقه و احتمالاً منفی، یاری می‌رساند.
6. با اعضای خانواده و دوستان معاشرت داشته باشید
هدفتان از معاشرت با اعضای خانواده یا دوستان نزدیک، گفتگو درباره دغدغه‌ها و نگرانی‌هاست؟ شاید هم ترجیح می‌دهید طی ساعاتی که در کنار آن‌ها هستید، به موضوعات کاری فکر نکنید. مهم نیست چه تصمیمی می‌گیرید! مهم این است که بدانید معاشرت مستمر با افرادی که دوستشان دارید (حتی به‌صورت مجازی) می‌تواند به بهبود سلامت روان صاحبان مشاغل کوچک و بزرگ کمک زیادی کند. برخورداری از حمایت اجتماعی قوی در زندگی، شما را در مقابله با استرس، توانمند می‌سازد. جالب است این را هم بدانید که افراد برخوردار از حمایت اجتماعی، علاوه بر ابتلای کمتر به عارضه‌های قلبی و عروقی، سطح کورتیزول (هورمون استرس) پایین‌تری دارند.
7. راه‌هایی برای افزایش بهره‌وری پیدا کنید
ایجاد فهرستی از کارهایی که باید در روز انجام شوند، به شما احساس هدفمندی و موفقیت می‌دهد. حتی اگر کسب‌وکارتان به‌واسطه بحران کرونا، موقتاً تعطیل شده و کارهای کمتری در مقایسه با قبل برای انجام دادن دارید، به دنبال راه‌هایی برای استفاده بهینه از این زمان اضافی باشید. این وقفه فرصت خوبی برای انجام کارهای معوقه مربوط به کسب‌وکارتان است. علاوه بر این می‌توانید یادگیری مهارتی مثل بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی را شروع کنید که باعث رونق کسب‌وکارتان می‌شوند. ضمناً می‌توانید به دنبال علایقتان بروید؛ علایقی که به دلیل ضیق وقت هرگز فرصت پیگیری آن‌ها را نداشته‌اید. همه این اقدامات می‌توانند در حفظ سلامت روان صاحبان مشاغل کوچک و بزرگ بسیار مؤثر باشند.
سخن آخر
امروز به موضوع سلامت روان صاحبان مشاغل کوچک و بزرگ بیش از گذشته توجه می‌شود و ما نیز در این مطلب، راهکارهایی را برای حفظ و بهبود سلامت روان کارآفرینان گرامی ارائه دادیم. شما کارآفرینان فشار روانی به‌مراتب شدیدتری را نسبت به افراد دیگر تجربه می‌کنید و به همین سبب است که مبادرت عملی به راهکارهای مذکور، برایتان اهمیت بیشتری دارد.
