پرداخت مالیات و مسائل مربوط به آن، یکی از دغدغه های مهم کارآفرینان در حوزه ی کسب و کار بوده و پیشرفت فناوری و گستردگی مشاغل، شیوه ی محاسبه و پرداخت مالیات را متفاوت کرده و در همین راستا، گرایشی از حسابداری به نام «حسابداری مالیاتی» ایجاد شده که در دانشگاه ها نیز به عنوان یک رشته ی دانشگاهی تدریس می شود. در این مقاله در صددیم تا با این زیر مجموعه مهم علم حسابداری بیشتر آشنا شویم.
فهرست مطالب
البته قبل از آشنایی با ماهیت حسابداری مالیاتی، لازم است تا قدری با مفهوم «مالیات» آشنا شویم.
مالیات چیست؟
مالیات، هزینه ای است که شهروندان (به عنوان اشخاص حقیقی) و کارآفرینان و مؤسسات (به عنوان اشخاص حقوقی) در ازای استفاده از امکانات عمومی، به خزانه ی دولت پرداخت می کنند.
کاربری مالیات تنها هزینه ی استفاده از امکانات نیست؛ بلکه مالیات به دولت ها کمک می کند تا در جهت رونق سیاسی، اجتماعی و اقتصادی گام برداشته و با سیاست گذاری درست، در جهت کاهش طبقات اجتماعی یا حداقل جلوگیری از افزایش آن تلاش کند.
فایل صوتی مقاله را در زیر می توانید گوش دهید.
در ایران، اشخاص زیر موظّف به پرداخت مالیات هستند:
- کلیّه اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی در ازای
a. اموال و املاکی که دارند.
b. درآمدهایی که در ایران به دست می آورند.
c. درآمدهایی که در خارج از ایران به دست می آورند. (فرقی نمی کند که در ایران زندگی کنند یا در خارج از ایران) - کلیّه ی اشخاص غیر ایرانی مقیم ایران در ازای
a. اموال و املاکی که در ایران دارند.
b. درآمد هایی که در ایران به دست می آورند.
مالیات از چه زاویه ای بررسی می شود؟
درباره ی مالیات، مباحث مختلفی مطرح بوده و هست و این مبحث از زوایای مختلف بررسی می شود که عمده ی مباحث آن حقوقی است.
با این وجود یکی از مهم ترین زوایای مالیات، شیوه محاسبه ی آن و همچنین ثبت اظهار نامه های مالیاتی است. همان چیزی که از آن به «حسابداری مالیاتی» یاد می شود و ما در این مقاله در صددیم تا با «حسابداری مالیاتی» بیشتر آشنا شویم.
حسابداری مالیاتی چیست؟
«حسابداری مالیاتی» را به شیوه های مختلف تعریف کرده اند؛ مثلاً گفته اند:
«حسابداری مالیاتی (Tax Accounting) روشی از حسابداری است که بر مسائل مالیاتی متمرکز است و تمام امور و فعالیت های مرتبط با ضبط و طبقه بندی سوابق مالیاتی و تنظیم اظهارنامه های مالیاتی و برنامه ریزی برای اجرای تکالیف مالیاتی آتی را شامل می شود».
یا این که
«حسابداری مالیاتی بر وفق مقررات مالی داخلی طوری تنظیم و اجراء می شود که در نتیجه آن ترتیبات خاصی برای شرکت ها و اشخاص حقیقی فراهم می آید تا با رعایت آن بتوانند اظهارنامه های مالیاتی خود را تنظیم نمایند».
تعریف های گفته شده چندان ضعیف نیستند؛ اما وب سایت دانشگاه خوارزمی این تعاریف را قبول نداشته و به عنوان یک مرجع علمی در این زمینه، تعریف کامل تری برای حسابداری مالیاتی ارائه کرده است:
«اکنون در ارتباط با بحث حسابداری مالیاتی، انجام تکالیف و اعمال مقررات مالیاتی بر مبنای آموزه های صحیح مجموعه قوانین و مقررات مالیاتی کشور و همچنین قوانین و مصوبات جانبی اعم از نظری و یا کاربردی، موضوع درس حسابداری مالیاتی است» .
هر چند ما در این مقاله به دنبال ایجاد تعریف منطقی از حسابداری مالیاتی نیستیم؛ اما دانستن تعریف دقیق این مسئله به ما در جهت فهم دقیق حرفه ای که ممکن است در آینده آن را انتخاب کنیم، اثر گذار است.
مهارت های لازم در حسابداری مالیاتی
یک حسابدار مالیاتی باید در سه حوزه اطلاعات دقیق داشته باشد:
- باید با اصول حسابداری آشنا بوده و قواعد آن را به خوبی بداند و تا سطح پیشرفته به مباحث حسابداری آشنا باشد.
- باید با قوانین مالیاتی که در بسیاری از موارد مبتنی بر فقه اسلامی است، آشنا بوده و به معنای واقعی کلمه ظرافت های آن را بلد باشد.
- باید سواد رسانه ای داشته باشد و اطلاعات تخصصی خود را به زبان عامیانه به کارفرما و حتی مردم بیان کند.
تخصص در این دو حرفه هم احتمال پیدا کردن شغل را برای ما افزایش می دهد، هم ما را از خطراتی که این شغل برای صاحبان خود دارد، نجات می دهد.
در موارد متعددی عدم تخصص ها دردسر آفرین شده و ضربه می زنند. مثلاً:
- اگر حسابداری بدون اطلاع از قوانین مالیاتی وارد جلسه دفاع مالیاتی شده و از پاسخ به سؤالات تخصصی عاجز باشد، به احتمال زیاد جریمه ی مالیاتی خواهد شد.
- اگر فردی با وجود آشنایی به قوانین مالیاتی علم حسابداری نداند، ممکن است در محاسبات مالیاتی دچار اشکال شده و اگر نتواند اشتباه خود را ثابت کند، هیچ بعید نیست خود را از کار بیکار نموده و اتهامات عظیمی را به کارفرما و شرکتش روانه سازد.
- اگر یک حسابدار مالیاتی علی رغم تسلط بر علم حسابداری و مسائل مالیاتی، زبان رسانه و اقناع مخاطب را بلد نباشد، ممکن است در مناقشات مالیاتی خصوصاً در سطح کلان مرعوب طرف مقابل شده و نتواند از حق مشروع خود دفاع کند.
با توضیحات ارائه شده، تخصص و آموزش بیش از هر زمان دیگر خودش را نمایان می سازد و یک حسابدار متعهد باید بتواند در این سه حوزه قوی شود تا به زیبایی درخشیده و اتفاقات خوب را رقم بزند.
آینده شغلی یک حسابدار مالیاتی
حسابداران مالیاتی معمولاً در اداره های دارایی استخدام شده و به فعالیت می پردازند. هر چند امکان استخدام آن ها در شرکت های بزرگ خصوصی که از زوایای مختلف با مسائل مالیاتی درگیر هستند، وجود دارد.
خدمات شرکت های حسابداری در حوزه حسابداری مالیاتی
تعداد زیادی از شرکت های حسابداری از جمله شرکت مشاور نرم افزار محک، این امکان را برای کارآفرینان و فعالین اقتصادی فراهم نموده که با استفاده از امکانات پیشرفته نرم افزارهای حسابداری، محاسبات مالیاتی خود را انجام داده و مطمئن باشند که هیچ حقی از آنان تضییع نخواهد شد و با پرداخت به موقع و به اندازه (و نه بیشتر یا کمتر) مالیات، در رشد و آبادانی کشورشان سهیم خواهند بود.
در همین راستا شرکت مشاور نرم افزار محک امکاناتی را به طور اختصاصی برای کارآفرینان در نظر گرفته که علاقه مندان با مراجعه به صفحه محصولات محک، می توانند مشاهده کنند و در صورت تمایل نسبت به خرید محصولات اقدام نمایند.
منبع:
