اگر به گذشته برگردیم خواهیم دید که امر حسابداری و حسابرسی اموال همیشه وجود داشته است. زمانی حاکمان از مردم یک منطقه می خواستند تا قدری از سهم اموالشان را به عنوان مالیات و خراج به کارگزاران حکومت پرداخت کنند. به مرور زمان این حسابرسی از اموال وارد زندگی عموم مردم شد. در دین اسلام نیز نوعی حسابرسی از اموال وجود دارد و از آن هایی که تمکن مالی دارند خواسته شده مقداری از مال خود را به عنوان خمس و زکات در راه خدا خرج کنند.
فهرست مطالب
امروزه نیز مالیات امری قانونی و رسمی شده است. دولت ها برای گذران امور و هزینه ها بر اساس درامد مردم از آن ها مالیات در یافت می کنند. برای دریافت یک مالیات منصفانه لازم است تولید کنندگان کالا و خدمات به یک حسابرسی دقیق مالیات مذکور را پرداخت کنند. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک موضوع مالیات و حسابداری مالیاتی خواهیم پرداخت و در این زمینه توضیحات مختصری خواهیم داد. قبلا از بررسی حسابداری مالیاتی بهتر است توضیحات مختصری در مورد حسابداری و مالیات به صورت جداگانه ارائه شود.
آشنایی با حسابداری
در تعریف حسابداری می توان گفت علمی است که وظیفه ثبت کلیه وقایع مالی از جمله خرید، فروش، هزینه ها و اموربانکی در یک دوره مالی را انجام می دهد. امروزه حسابداری به عنوان یک علم شناخته شده و دارای رشته های مختلفی می باشد. مانند حسابداری عمومی، دولتی، حسابداری شرکت ها و غیره.
تعریف مالیات
مالیات را می توان اینگونه تعریف کرد: نوعی هزینه اجتماعی است که مردم در قبال استفاده از امکانات و منابع کشورشان باید پرداخت کنند تا دولت توانایی جایگزین کردن آن ها را داشته باشد. مالیات نیز انواع مختلفی دارد که عبارتند از: مالیات برمشاغل، مالیات بر حقوق، مالیات بر تولید و انواع دیگر. اما حسابداری مالیاتی نیز اهمیت زیادی دارد. کاربری مالیات تنها هزینه ی استفاده از امکانات نیست؛ بلکه مالیات به دولت ها کمک می کند تا در جهت رونق سیاسی، اجتماعی و اقتصادی گام برداشته و با سیاست گذاری درست، در جهت کاهش طبقات اجتماعی یا حداقل جلوگیری از افزایش آن تلاش کند.
با این وجود یکی از مهم ترین زوایای مالیات، شیوه محاسبه ی آن و همچنین ثبت اظهار نامه های مالیاتی است. همان چیزی که از آن به عنوان «حسابداری مالیاتی» یاد می شود و ما در این مقاله در صددیم تا با آن بیشتر آشنا شویم.
حسابداری مالیاتی چیست؟
حسابداری مالیاتی (Tax Accounting) روشی از حسابداری است که بر مسائل مالیاتی متمرکز است و تمام امور و فعالیت های مرتبط با ضبط و طبقه بندی سوابق مالیاتی و تنظیم اظهارنامه های مالیاتی و برنامه ریزی برای اجرای تکالیف مالیاتی آتی را شامل می شود
همچنین حسابداری مالیاتی را می‌توان اینگونه تعریف کرد که در آن حسابدار به جای رسیدگی به صورت های مالی و بررسی آن ها فقط در مورد مالیات و حسابرسی امور مالیاتی تمرکز خواهد داشت. نکته جالب این است که این نوع حسابداری به عنوان یک تخصص شناخته شده است. حتی شامل قوانین خاص خود است که مشاغل و کسب و کارها ملزم به رعایت آن هستند.
حسابداری مالیاتی چه اهمیتی دارد؟
در پاسخ به این سئوال می توان گفت به خاطر مهم بودن مسئله مالیات، بدین معنی که امور مالیاتی همیشه از مهم ترین بخش های مالی مربوط به هر شغلی محسوب می گردد. همین خود علت حساسیت موضوع می باشد. بررسی صحیح و حسابرسی دقیق امور درآمدی هر کسب و کاری می تواند از ضرر رسیدن به آن جلوگیری کرده و سهل انگاری در این مسئله نیز می تواند خسارات جبران ناپذیری را به آن شغل و کسب و کار تحمیل کند. همین علت باعث می شود که مشاغل گوناگون و تولید کنندگان کالا و خدمات از افراد خبره حسابداری و مؤسسات دارای سابقه در زمینه مالیات جهت حسابداری مالیاتی استفاده کنند.
در اینجا بهتراست بدانیم حسابدار مالیاتی کیست؟
حسابدار مالیاتی که به آن مشاور مالیاتی نیز گفته می شود معمولا یک حسابدار با تجربه و فعال است که در این زمینه امورمالیاتی تخصص و تجربه کافی را داشته و نسبت به نوشتن صورتحساب صحیح و دقیق مالیاتی کاملا وارد و خبره باشد. استفاده از حسابداران تازه کار و بدون تجربه می تواند باعث عدم یک برنامه ریزی خوب شده و منتهی به ضرر و زیان و خسارت شود. یک حسابدار مالیاتی خوب علاوه بر آگاهی کامل از فنون حسابداری بایستی به مسائل حقوقی و مالیاتی به خصوص مالیات های مستقیم نیز تسلط کافی داشته باشد.
هدف حسابداری مالیاتی
در این مورد می توان این تعریف را به کار برد که هدف نظارت بر وجوه نقد و غیر نقدی است که وارد یک پروسه مالی می شود یا از آن خارج می شود. حسابدار مالیاتی با افراد و نهادهای مختلف، مثل سازمان امور مالیاتی کشور (tax.gov.ir) سروکار دارد. هدف یک حسابدار مالیاتی رسیدگی بر موضوع مالیات بر درامد، پیگیری نمودن معافیت های مالیاتی، محاسبه هزینه های قابل قبول مالیاتی و دیگر موارد از این نوع می باشد. به نوعی هدف حسابداری مالیاتی جلوگیری از ضرر و زیان و بروز جرائم مالیاتی سنگین بر مؤدیان می باشد.
مهارت های لازم در حسابداری مالیاتی
یک حسابدار مالیاتی باید در سه حوزه اطلاعات دقیق داشته باشد:
- باید با اصول حسابداری آشنا بوده و قواعد آن را به خوبی بداند و تا سطح پیشرفته به مباحث حسابداری آشنا باشد.
- باید با قوانین مالیاتی که در بسیاری از موارد مبتنی بر فقه اسلامی است، آشنا بوده و به معنای واقعی کلمه ظرافت های آن را بلد باشد.
- باید سواد رسانه ای داشته باشد و اطّلاعات تخصّصی خود را به زبان عامیانه به کارفرما و حتّی مردم بیان کند.
تخصّص در این دو حرفه هم احتمال پیدا کردن شغل را برای ما افزایش می دهد، هم ما را از خطراتی که این شغل برای صاحبان خود دارد، نجات می دهد.
فعالیت های مربوط به حسابداری مالیاتی
در این راستا شرکت ها و مؤسسات قانونی مالیاتی هستند که این وظیفه را بر عهده می گیرند تا امور مالیاتی زیر را انجام دهند.
- تهیه و تنظیم اظهارنامه های مالیاتی
- تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده
- تهیه و تنظیم گزارشات فصلی
- مالیات بر درامد پرسنل
- تنظیم دفاتر قانونی مانند دفاتر روزانه، دفاتر کل و دفاتر هزینه ها و مخارج
- تنظیم اظهار نامه عملکرد مالی
- پیگیری مسائل وم شکلات مالیاتی و رفع قانونی آن
- و دیگر مسائل حقوقی و مالی مربوط به مالیات و حوزه آن
در پایان بایستی متذکر شد برای انجام امور حسابداری مالیاتی خود از مؤسسات و حسابداران خبره این رشته استفاده کنید تا دچار خسارت و ضرر و زیان احتمالی نشوید. این را در نظر داشته باشید که مشاور مالیاتی شما بایستی علاوه بر حسابداری در قوانین مالیاتی نیز از تبحر کافی برخوردار باشد. در این میان استفاده از انواع نرم افزار حسابداری و برنامه حسابداری نیز اهمیت دارد.
سخن آخر
تعداد زیادی از شرکت های حسابداری از جمله شرکت مشاور نرم افزار محک، این امکان را برای کارآفرینان و فعّالین اقتصادی فراهم نموده که با استفاده از امکانات پیشرفته نرم افزارهای حسابداری، محاسبات مالیاتی خود را انجام داده و مطمئن باشند که هیچ حقی از آنان تضییع نخواهد شد و با پرداخت به موقع و به اندازه (و نه بیشتر یا کمتر) مالیات، در رشد و آبادانی کشورشان سهیم خواهند بود.
در همین راستا شرکت مشاور نرم افزار محک امکاناتی را به طور اختصاصی برای کارآفرینان در نظر گرفته که علاقه مندان با مراجعه به صفحه محصولات محک، می توانند مشاهده کنند و در صورت تمایل نسبت به خرید محصولات اقدام نمایند.
