دیجیتال مارکتینگ چیست؟ چطور یک کارشناس بازاریابی دیجیتال حرفه ای شویم؟

گسترش استفاده از اینترنت سبک زندگی و شیوه‌های تجارت را دگرگون کرده است. همه ما زمان زیادی را در شبکه‌های مجازی، وب سایت‌ها، اپلیکیشن‌ها و دنیای دیجیتال صرف می‌کنیم. طبق آماری که مرکز تحقیقات Pew ارائه داده، تنها در سه سال اخیر میزان استفاده مستمر از اینترنت در بین بزرگسالان 5 درصد افزایش داشته است. اکثر مردم حتی خریدهای روزانه خود را به صورت آنلاین انجام می‌دهند و این یعنی اینکه بازاریابی آفلاین مثل قبل کارآمد نیست. دنیای دیجیتال نیازمند بازاریابی دیجیتال است. در ادامه با اصول دیجیتال مارکتینگ بیشتر آشنا می‌شویم و درباره وظایف و مهارت‌های موردنیاز یک کارشناس بازاریابی دیجیتال مفصل صحبت می‌کنیم.    

فهرست مطالب

یکی از مزایایی که کارشناس بازاریابی دیجیتال از آن برخوردار است این است که می‌تواند وظایف خود را از خانه و به صورت دورکاری نیز انجام دهد. امروزه، بسیاری از شرکت‌ها، حتی آن‌هایی که به طور سنتی کارهای خود را در دفتر کار انجام می‌دادند، رویه دورکاری و کار از خانه را پیش گرفته‌اند و امکانات دورکاری را برای حداقل برخی از کارکنان فراهم کرده‌اند. فرصت‌های شغلی زیادی برای یک کارشناس بازاریابی دیجیتال وجود دارد. به همین خاطر می‌توان این حرفه را در زمره کسب و کارهای خانگی اینترنتی و مشاغل خانگی آنلاین قرار داد.

دیجیتال مارکتینگ چیست؟

به زبان ساده، بازاریابی یعنی برقراری ارتباط با مخاطبان در زمان مناسب و جای مناسب؛ و در حال حاضر چه جایی بهتر از فضای اینترنت و دنیای دیجیتال است؟ جایی که اغلب افراد بیشتر زمان خود را آنجا سپری می‌کنند.

دیجیتال مارکتینگ (Digital Marketing) یا بازاریابی دیجیتال به کلیه فعالیت‌های بازاریابی گفته می‌شود که از طریق لوازم برقی، دستگاه‌های الکترونیکی و یا اینترنتی انجام می‌شوند. کسب و کارهای مختلف از انواع کانال‌های دیجیتال مثل شبکه‌های مجازی، رسانه‌های اجتماعی، موتورهای جستجو، وب سایت‌ها، ایمیل، اپلیکیشن‌ها و غیره استفاده می‌کنند تا به مشتریان فعلی و مشتریان آتی خود وصل شوند.

بازاریابی دیجیتال دو رکن اساسی دارد: بازاریابی آنلاین و بازاریابی آفلاین.

بازاریابی آنلاین

به عبارت ساده، بازاریابی آنلاین هر نوع فعالیت بازاریابی است که از طریق اینترنت انجام می‌شود. بازاریابی آنلاین را می‌توان به 10 دسته اصلی تقسیم کرد:

بهینه سازی موتورهای جستجو (SEO): سئو مجموعه فعالیت‌هایی است که برای ارتقای رتبه یک سایت در موتورهای جستجو انجام می‌شود و به ترافیک و ورودی بیشتر سایت می‌انجامد. مبحث سئو شامل سئوی فنی یا تکنیکال، سئوی داخلی یا On-page و سئوی خارجی یا Off-page می‌شود. هدف از SEO بالا بردن ترافیک ارگانیک سایت است.

بازاریابی موتورهای جستجو (SEM): این نوع بازاریابی رابطه تنگاتنگی با سئو دارد و اساسا برای بیشتر دیده شدن در موتورهای جستجو انجام می‌شود. در واقع SEM همان SEO است، با این تفاوت که اختصاصا برای آن پول هزینه می‌شود. برای همین به SEM جستجوی پولی و بعضا پرداخت به ازای هر کلیک هم گفته می‌شود.

تبلیغات کلیکی یا پرداخت به ازای هر کلیک (PPC): در این روش با پرداخت هزینه، به ازای هر بار کلیک روی بنر تبلیغاتی، کاربر به صفحه فرودی که شما تعریف کرده‌اید هدایت می‌شود و ترافیک سایت افزایش می‌یابد. از جمله شناخته‌شده‌ترین سرویس‌های تبلیغات کلیکی Google Ads است.

بازاریابی محتوا: افزایش ورودی سایت، ایجاد آگاهی از نام تجاری، معرفی محصولات و خدمات و غیره از جمله کارهایی هستند که در بازاریابی محتوا انجام می‌شوند. پست‌های بلاگ، کتاب‌های الکترونیکی و اینفوگرافی‌ها نمونه‌هایی از بازاریابی محتوا هستند.

بازاریابی رسانه های اجتماعی (SMM): تبلیغات در شبکه‌های مجازی یکی از مهم‌ترین شیوه‌های بازاریابی دیجیتال است که می‌تواند مشتریان زیادی را برای کسب و کار جذب کند.

تبلیغات بومی یا تبلیغات همسان (Native Advertising): منظور از تبلیغات همسان تبلیغاتی هستند که اساسا محتوا محور هستند و روی پلتفرم‌های مختلف برای مخاطبان نمایش داده می‌شوند. در این شیوه سعی می‌شود با ارائه اطلاعات مفید و جذاب، به گونه‌ای که تبلیغاتی بودن محتوا آشکار نشود، مخاطب را جذب و به نقطه دلخواه هدایت کرد. تبلیغات بومی شامل تبلیغات پولی و اسپانسری می‌شوند. همچنین، بسیاری از کارشناسان دیجیتال مارکتینگ تبلیغات در شبکه‌های مجازی را نوعی تبلیغ همسان می‌دانند.

بازاریابی همکاری در فروش (Affiliate Marketing): در این روش شما می‌توانید با تبلیغ محصولات و یا خدمات یک کسب و کار دیگر روی سایت خودتان حق کمیسیون دریافت کنید. تبلیغات ویدئویی در یوتیوب جزو این شیوه بازاریابی محسوب می‌شوند.

بازاریابی ایمیلی یا ایمیل مارکتینگ: بسیاری از کسب و کارها از ایمیل مارکتینگ برای برقراری ارتباط با مشتریان فعلی و مشتریان احتمالی خود استفاده می‌کنند و اخبار، رویدادها، تخفیف‌ها و اطلاعات مربوط به محصولات و خدمات خود را به مخاطبان اطلاع رسانی می‌کنند.

روابط عمومی آنلاین: روابط عمومی آنلاین بسیار شبیه به شیوه سنتی آن است، اما در فضای آنلاین رخ می‌دهد. کسب و کارها از طریق بلاگ، شبکه‌های اجتماعی یا سایر کانال‌های محتوا محور خود سعی می‌کنند ارتباط خود با مشتریان را حفظ کنند و نشان دهند که رفع نیازها و حل مشکلات مخاطبان و مشتریان برای آن‌ها اهمیت دارد.

بازاریابی ورودی یا بازاریابی جذبی (Inbound Marketing): در این روش کسب و کارها سعی می‌کنند از طریق کانال‌های مختلف مثلا در سایت‌ها، بلاگ‌ها یا شبکه‌های اجتماعی خود و دیگران محتوایی ارزشمند و ماندگار ایجاد کنند و مخاطبان را به سمت خود جذب کنند. محتوای این نوع بازاریابی آموزشی، سرگرم‌کننده و خوشایند است و باعث می‌شود نام برند کسب و کار در ذهن مخاطب بماند. در واقع، در این شیوه از تبلیغ محض خبری نیست، بلکه سعی می‌شود در وهله اول نظر مخاطب را جلب نمود، بعد ذهن او را با بیان مزایای یک محصول درگیر ساخت و درنهایت با ایجاد حس لذت و اشتیاق، او را به خریدار و مشتری تبدیل کرد.

بازاریابی آفلاین

می‌توان گفت بازاریابی آفلاین استفاده از شیوه‌های سنتی‌تر تبلیغات، اما از طریق ابزار و وسایل الکترونیکی و دیجیتالی است. مثلا، در تبلیغات بیلبوردی، به جای پوسترهای چاپی از نمایشگرهای ال ای دی استفاده می‌شود. بازاریابی آفلاین را می‌توان به 4 دسته اصلی تقسیم کرد:

• بازاریابی محیطی نوین یا ارتقایافته (بیلبوردهای الکترونیکی)
• بازاریابی رادیویی
• بازاریابی تلویزیونی
• بازاریابی تلفنی

در واقع، کارشناس دیجیتال مارکتینگ باید هم با شیوه‌های تبلیغات آفلاین آشنایی کامل داشته باشد و هم به شیوه‌های تبلیغات آنلاین مسلط باشد تا موفقیت بیشتری کسب کند.

چرا بازاریابی دیجیتال مهم است؟

در مقایسه با شیوه‌های سنتی بازاریابی، دیجیتال مارکتینگ به کسب و کارها کمک می‌کند تا به مخاطبان بیشتری دسترسی داشته باشند و کسانی را هدف قرار دهند که احتمال خرید محصول یا خدمات از سوی آن‌ها بیشتر است. ضمن اینکه هزینه تبلیغات در دنیای دیجیتال بسیار به صرفه‌تر از تبلیغات سنتی است و ارزیابی میزان موفقیت کمپین‌های تبلیغاتی در دنیای دیجیتال با ابزارهای دیجیتالی موجود به راحتی امکان‌پذیر است.

در بازاریابی دیجیتال شما می‌توانید مخاطبان خاص خود را پیدا کنید و هدف قرار دهید. مثلا می‌توانید با یک نظرسنجی آنلاین، پرسونای مخاطبان ایده‌آل خود را مشخص کنید یا نمایش تبلیغات دیجیتال خود را بر اساس معیارهایی مثل سن، جنسیت، موقعیت جغرافیایی، علاقمندی‌ها یا خصوصیات اخلاقی تنظیم کنید. یا تبلیغات کلیکی و استراتژی‌های سئوی سایت خود را طوری طراحی کنید که در زمان جستجوی کلمات کلیدی مرتبط با کسب و کار شما توسط کاربران، بنر تبلیغاتی یا نام برند شما در جای مشخصی نمایش داده شود.

هدفمند کردن بازاریابی باعث کاهش هزینه‌ها و بهینه‌سازی روش‌های بازاریابی و تبلیغات می‌شود. حتما می‌دانید که مثلا تبلیغ روی بیلبورد چه هزینه بالایی دارد. این در حالی‌که است که روش‌های متنوع بازاریابی دیجیتال، حتی برای کسب و کارهای کوچک که نمی‌توانند بودجه زیادی به تبلیغات اختصاص دهند بسیار مناسب است. برای مثال، بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی، بلاگ نویسی و یا بهینه سازی سایت برای موتورهای جستجو (سئو) سه استراتژی هستند که میزان فروش کسب و کارهای کوچک را با حداقل هزینه ممکن به طرز چشمگیری افزایش می‌دهند.

شرکت‌های بزرگ هزینه هنگفتی را صرف تبلیغات تلویزیونی می‌کنند. قطعا رقابت با این شرکت‌ها کار بسیار سختی است. خوشبختانه، فضای دیجیتال این امکان را فراهم کرده تا کسب و کارهای کوچک بتوانند با شرکت‌های بزرگ رقابت کنند و در موتورهای جستجو بالاتر از آن‌ها دیده شوند.

یکی از مهم‌ترین مزایای بازاریابی دیجیتال این است که شما می‌توانید تمام معیارهای کلیدی بازاریابی مثل نرخ دسترسی کاربران، میزان به اشترا گذاری، بازدیدها، تعداد کلیک و غیره را با عدد و درصد ارزیابی کنید. شاید بازاریابی سنتی برای برخی کسب و کارها و بعضی اهداف مناسب باشد، اما بزرگ‌ترین محدودیت آن همین است که قابل اندازه‌گیری و ارزیابی نیست.

کارشناس دیجیتال مارکتینگ با کمک همین اطلاعات می‌تواند استراتژی‌های بازاریابی را اصلاح کند و ضمن کاهش چشمگیر هزینه‌های بازاریابی، به شرکت یا کسب و کار برای رسیدن به اهداف بازاریابی خود بیشتر کمک کند.

کارشناس بازاریابی دیجیتال چه کاری انجام می‌دهد؟

کارشناس بازاریابی دیجیتال یک شخص حرفه‌ای است که با مجموعه‌ای از مهارت‌های مختلف مسئول افزایش آگاهی مخاطبان از برند و نام تجاری کسب و کار، تولید سرنخ (لید) و افزایش فروش آنلاین محصولات و خدمات از طریق کانال‌های دیجیتالی است. کانال‌های دیجیتالی شامل شبکه‌های اجتماعی، وب سایت خود شرکت، بلاگ‌ها، ایمیل، تبلیغات وب و غیره می‌باشد که نحوه و میزان استفاده از هر کدام بستگی به اهداف بازاریابی کسب و کار و یا شرکت دارد. وظایف یک کارشناس بازاریابی دیجیتال عبارتند از:

• طراحی، اجرا و نظارت بر کمپین‌های سئو
• تحلیل و بهینه سازی کمپین‌های تبلیغات کلیکی
• نظارت بر کمپین‌های بازاریابی محتوا
• استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای افزایش ورودی سایت، اطلاع رسانی و فروش
• مدیریت سایر اعضای تیم بازاریابی دیجیتال
• هماهنگ‌سازی تمامی فعالیت‌های مربوط به یک کمپین
• تعیین اهداف و تحلیل نحوه عملکرد تمامی کانال‌های بازاریابی دیجیتال

کارشناس دیجیتال مارکتینگ، معمولا روی شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPIs) مختص هر کانال تمرکز دارد، بنابراین می‌تواند میزان کارایی و موفقیت شرکت را در هر بخش ارزیابی کند. بر همین اساس می‌توان حوزه‌های مختلفی برای یک بازاریاب دیجیتال تعریف کرد. در یک شرکت کوچک، یک یا چند نفر می‌توانند تمامی وظایف مربوط به دیجیتال مارکتینگ را انجام دهند، اما در شرکت‌های بزرگ هر حوزه از بازاریابی دیجیتال به یک فرد یا یک تیم مجزا سپرده می‌شود تا هر کدام به صورت تخصصی وظایف محوله را مدیریت کنند.

عناوین شغلی بازاریاب دیجیتال

همان طور که گفتیم، حوزه دیجیتال مارکتینگ بخش‌های متنوع و گسترده‌ای دارد. هر بخش نیاز به تخصص و مهارت‌های خاص خود را دارد. به همین دلیل، برای موفقیت بیشتر و با توجه به تخصص لازم برای هر بخش، می‌توان برای یک بازاریاب دیجیتال عناوین شغلی متفاوتی تعریف کرد.

مدیر یا کارشناس سئو

به طور خلاصه، مدیر یا کارشناس سئو وظیفه دارد که از طرق مختلف و با روش‌های بهینه سازی سایت برای موتورهای جستجو، رتبه و ترافیک سایت را بالا ببرد. این شخص در ارتباط مستقیم با بخش تولید محتوا کار می‌کند تا از کیفیت محتوای تولیدشده، هم از نظر بات‌های گوگل و هم از نگاه مخاطبان، اطمینان حاصل کند. این محتواها هم در سایت و هم در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شوند.

کارشناس بازاریابی محتوا

کارشناسان تولید محتوا تولیدکنندگان و سازندگان محتوای دیجیتالی هستند. این افراد باید برای انتشار محتوای تولیدی اعم از نوشتاری، صوتی و ویدئویی برنامه ریزی کنند و هر محتوا را در زمان و طبق تقویم کاری مشخص طراحی و منتشر کنند. کارشناس محتوا باید با سایر بخش‌های سازمان از جمله واحد فروش در تماس باشد تا از صحت اطلاعات و محتوای مربوط به محصولات و خدمات اطمینان حاصل کند. ضمنا، باید برای هر کانال بازاریابی، چارچوب مناسبی برای انتشار پست‌ها تعریف کند.

مدیر شبکه‌های اجتماعی

اینکه یک کسب و کار در کدام یک از شبکه‌های مجازی فعالیت داشته باشد مبحث دیگری است. با این حال، هر شرکتی بنابر تشخیص مدیران می‌تواند در یک یا چندین شبکه اجتماعی حضور فعال داشته باشد. مدیر شبکه‌های اجتماعی باید با توجه به نوع پلتفرم شبکه اجتماعی، محتوا و تصویر پست‌ها را طراحی و طبق تقویم مشخص، پست‌ها را منتشر کند. مدیر شبکه‌های اجتماعی باید در کنار مدیر بازاریابی و کارشناس محتوا، و بنابر استراتژی بازاریابی شرکت، مخاطبان هدف را مشخص کرده و پست‌های خود را متناسب با پرسونای مخاطب هدف طراحی کند.

وظیفه هماهنگی، هدایت و نظارت بر عملکرد تمامی افراد این بخش‌ها با مدیر یا کارشناس بازاریابی دیجیتال است.

5 قدم برای تبدیل شدن به یک کارشناس دیجیتال مارکتینگ موفق

برای اینکه به یک کارشناس بازاریابی دیجیتال موفق تبدیل شوید راه طولانی و پر فراز و نشیبی پیش رو دارید. اما با رعایت این 5 نکته می‌توانید مسیر پیش رو را سریع‌تر و با اطمینان خاطر بیشتر طی کنید:

1- مبانی و الزامات دیجیتال مارکتینگ را یاد بگیرید

حوزه دیجیتال مارکتینگ بسیار گسترده است و نیاز به کسب مهارت، تخصص، تجربه و یادگیری تکنیک‌های متنوعی دارد. به عنوان یک کارشناس بازاریابی دیجیتال باید با شبکه‌های مختلف ارتباطی و شیوه‌های متنوع تبلیغات آنلاین و آفلاین که در بالا ذکر شد آشنایی کامل داشته باشید، به مبحث و تکنیک‌های سئو، محتوانویسی، ساخت ویدئو، ایمیل مارکتینگ و غیره مسلط باشید و بدانید هر کدام از این پل‌های ارتباطی را چگونه، برای چه مخاطبانی و چه زمانی مورد استفاده قرار دهید.

شیوه‌های بازاریابی دیجیتال پابه‌پای فناوری‌های جدید در حال تغییر است. پس باید همیشه خود را به روز نگه دارید و دنبال یادگیری مفاهیم و روش‌های نوین باشید.

2- کمپین‌های بازاریابی محتوا طراحی و پیاده سازی کنید

برای اینکه به کمپین‌های دیجیتال مارکتینگ خود قدرت بیشتری بدهید، باید محتواهایی تولید کنید که این خصوصیات را داشته باشند:

• نیت و نیاز کاربر را برآورده کنند
• برای کاربران ارزش خواندن، وقت گذاشتن و به اشتراک گذاشتن داشته باشند
• برای پلتفرم‌های مختلف بهینه شده باشند
• رتبه سایت شما را ارتقا دهند، سرنخ ایجاد کنند و به فروش ختم شوند

محتوا می‌تواند نوشتاری، صوتی و یا تصویری باشد. به عنوان یک کارشناس دیجیتال مارکتینگ باید بتوانید محتواهای مختلف طراحی کنید و نحوه عملکرد و میزان موفقیت هر محتوا در کانال‌های مختلف بازاریابی را ارزیابی کنید. نیازی نیست که خود شما تولید محتوا کنید (این کار برعهده تیم تولید محتوا است)، اما مسئولیت شما این است که محتوای لازم و مناسب برای هر کمپین بازاریابی را مشخص و مراحل تولید آن را مدیریت کنید.

3- مهارت‌های خود در زمینه مدیریت گروه را ارتقا دهید

همان طور که گفتیم، نیازی نیست که کارشناس بازاریابی دیجیتال همه کارها را خودش انجام دهد. وظایف مختلف به گروه‌های مختلف واحد بازاریابی محول می‌شوند و مدیر یا کارشناس بازاریابی باید بتواند همه گروه‌ها را راهنمایی و مدیریت کند. بنابراین به عنوان یک کارشناس دیجیتال مارکتینگ، علاوه بر دانش مرتبط با بازاریابی دیجیتال، باید مهارت‌های مدیریتی خود را ارتقا دهید. شما باید با ابزارهای مدیریت پروژه آشنا باشید، اهداف هر گروه را مشخص کنید، اعضای تیم را آموزش دهید و از عهده سایر وظایف مدیریتی برآیید.

کارشناسان دیجیتال مارکتینگی که به صورت فریلنسری کار می‌کنند نیازی به مهارت‌های مدیریت گروه ندارند، اما باید بدانند که چطور برای یک پروژه طرح ارائه کنند، معیار مشخص کنند و بر پیشرفت پروژه نظارت داشته باشند.

4- کار کردن با ابزارهای تحلیل داده و گزارش گیری را یاد بگیرید

در کنار طراحی، اجرا و نظارت بر کمپین‌های بازاریابی دیجیتال، بخشی از کار روزانه کارشناس دیجیتال مارکتینگ تحلیل اطلاعات و تهیه گزارش است. این گزارشات برای خود واحد بازاریابی، مدیران کسب و کارها، سهامداران و حتی مشتریان حائز اهمیت هستند. ابزارهای دیجیتال مارکتینگ مثل Google Analytics، Google Data Studio، Google Search Console، SEMRush، Ahrefs و … به تدوین و اصلاح استراتژی‌های بازاریابی کمک بزرگی می‌کنند.

5- خلاق باشید و از نوآوری نترسید

موفقیت در حوزه دیجیتال مارکتینگ برای کسانی است که ایده‌های خلاقانه زیادی دارند و از پیاده سازی این ایده‌ها نمی‌ترسند. ایده‌های خود را در کمپین‌های تبلیغاتی و بازاریابی خود اعمال کنید و نتایج و بازخوردهای آن را ارزیابی کنید.

دنیای کسب و کار بدون دیجیتال مارکتینگ یک چیز مهم کم دارد

حوزه دیجیتال مارکتینگ بسیار گسترده است و مهارت‌های متعددی را شامل می‌شود. به عنوان توصیه آخر، بهتر است بعد از اینکه مبانی و مفاهیم پایه‌ای بازاریابی دیجیتال را آموختید روی حداقل یکی از حوزه‌های دیجیتال مارکتینگ مثلا تولید محتوا ( نویسندگی آنلاین )، تبلیغات آنلاین، بازاریابی شبکه‌های دیجیتالی یا هر کدام که علاقه بیشتری به آن دارید تمرکز کنید و دانش و مهارت خود را در آن زمینه به حد مطلوب برسانید. در کنار افراد باسابقه کار کنید، تجربه کسب کنید و به مرور زمان برای خود یک رزومه قوی بسازید. دوره‌های آنلاین که در زمینه‌های مختلف بازاریابی دیجیتال برگزار می‌شوند نیز می‌توانند کمک زیادی به شما کنند.

در هر صورت دست از یادگیری برندارید. با کسب مهارت‌ها و دانش بیشتر می‌توانید فرصت‌های شغلی بیشتر و بهتری برای خود فراهم کنید.

منابع: https://blog.hubspot.com/ – https://www.reliablesoft.net/