دادرسی مالیاتی یکی از آخرین مراحل اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی است. طبق قوانین مالیاتهای مستقیم، به اظهارنظر اداره امور مالیاتی نسبت به اظهارنامههای ارسالی را برگ تشخیص مالیات میگویند. این برگه پس از بررسیهای انجام شده به مودیان مالیاتی ابلاغ میگردد. حال اگر مودی مالیاتی نسبت به برگ تشخیص اعتراضی داشته باشد، میتواند آن را در قالب فرم اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی به این سازمان ارسال کند. پس از اعلام اعتراض مودی نسبت به برگ تشخیص مالیات، مراحل دادرسی مالیاتی شروع میشود. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک به تشریح مراحل بررسی و نحوه اعتراض به آن و همچنین ارائه نکاتی کاربردی در دادرسی مالیاتی پرداخته ایم.


دادرسی مالیاتی چیست؟
زمانی که مبلغ مالیات تعیین شده از سوی سازمان امور مالیاتی بیشتر از مقدار محاسبه شده توسط مودی باشد، مودی مالیاتی می تواند نسبت به میزان مالیات تعیین شده و تحمیل شدن هزینههای اضافی به وی، اعتراض کند. پس از ارسال فرم اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی، نوبت به مراحل دادرسی مالیاتی می رسد .حال مودی مالیاتی می تواند برای حلوفصل اختلافات مالیاتی و جلوگیری از پرداخت مجدد مالیات یا ما به تفاوت آن، اقدام کند.
هدف از دادرسی مالیاتی چیست؟
همانطور که گفته شد هدف از دادرسی مالیاتی، کاهش هزینهها و میزان مالیات تعیین شده به جهت حفظ داراییها و سرمایه کسبوکار میباشد. روند انجام این کار با اعتراض رسمی بهصورت تحویل لایحه مالی به سازمان امور مالیاتی شروع میشود.


دادرسی مالیاتی چه زمانی انجام میشود؟
پس از اعلام میزان مالیات تعیین شده توسط کارشناس امور مالیاتی، اگر رقم تعیین شده مورد قبول نباشد، در ابتدا مودی باید طی یک پروسه قانونی جهت دادرسی مالیاتی اعتراض خود را ارائه دهد. این اعتراض شروعی است بر فرایند دادرسی مالیاتی که جهت قانونمندکردن اعتراضات به مالیات معین شده انجام میشود.
دادرسی مالیاتی توسط چه کسی انجام میشود؟
رسیدگی به دادرسی مالیاتی از طریق اشخاص حقیقی یا حقوقی و یا مشاوران مالیاتی انجام میشود. خصوصیات این مشاوران مالیاتی به شرح زیر است:
- به آییننامهها و قوانین مالیاتی تسلط داشته باشند.
- به بخشنامهها جدید دسترسی و آگاهی داشته باشند.
- از در حل پروندههای مالیاتی تجربه بالایی داشته باشند.
چگونه اعتراض مالیاتی خود را ثبت کنیم؟
اعتراض به مبلغ مالیات تعیینشده، یکی از حقوق قانونی هر مودی است که به او امکان میدهد از خود در برابر اشتباهات احتمالی یا محاسبات نادرست دفاع کند. اگر پس از دریافت برگ تشخیص مالیات متوجه شدید که مبلغ اعلامشده با اسناد و شرایط واقعی شما همخوانی ندارد، میتوانید با طی مراحل مشخص، اعتراض خود را به ثبت برسانید.
در اولین گام، برگ تشخیص مالیات را که شامل جزئیات محاسبات و مبلغ نهایی است، دریافت کنید و آن را با دقت مورد بررسی قرار دهید. اطمینان حاصل کنید که تمامی اعداد و جزئیات آن با مدارک مالی شما مطابقت دارد. اگر خطایی مشاهده کردید، ضروری است که این موارد را یادداشت کرده و برای ارائه به مراجع مرتبط آماده کنید.
در مرحله بعد، باید لایحهای رسمی و کتبی تهیه کنید. این لایحه باید بهصورت دقیق و مستند تنظیم شود و شامل دلایل قانونی و مستنداتی باشد که از ادعای شما حمایت میکنند. اسناد مالی، قراردادها، رسیدها و هرگونه مدرکی که میتواند نشاندهنده اشتباه در محاسبات مالیاتی باشد، باید ضمیمه لایحه اعتراض شود. ارائه دقیق و کامل این مدارک نقش کلیدی در موفقیت اعتراض شما دارد.
اعتراض شما باید در مهلت قانونی تعیینشده ارسال شود. این فرآیند را میتوانید بهصورت حضوری در اداره امور مالیاتی یا از طریق سامانههای الکترونیکی انجام دهید. رعایت این بازه زمانی برای پذیرش و بررسی اعتراض از سوی مراجع قانونی الزامی است.
پس از ارسال لایحه و مدارک، پرونده شما به هیئت حل اختلاف مالیاتی ارجاع داده میشود. این هیئت اعتراض شما را بررسی کرده و تصمیمگیری نهایی را اعلام خواهد کرد. در این مرحله، لازم است پرونده خود را پیگیری کنید و در صورت نیاز به ارائه توضیحات تکمیلی، همکاری لازم را داشته باشید.
ثبت اعتراض مالیاتی نهتنها راهی برای احقاق حقوق مالیاتی شماست، بلکه فرصتی است برای اطمینان از شفافیت و عدالت در فرآیند مالیاتی. با دقت، مستندسازی مناسب و پیگیری مستمر میتوانید از حقوق خود دفاع کرده و از پرداخت مالیات اضافی جلوگیری کنید.
نمونه متن کتبی اعتراض به اداره امور مالیاتی
به: اداره امور مالیاتی [نام اداره]
از: [نام و نام خانوادگی]
کد ملی: [کد ملی]
نشانی: [نشانی کامل]
تلفن: [شماره تماس]
موضوع: اعتراض به برگ تشخیص مالیات شماره [شماره برگ تشخیص] مورخ [تاریخ]
احتراماً،
اینجانب [نام و نام خانوادگی] بهعنوان مودی مالیاتی، برگ تشخیص مالیات شماره [شماره برگ تشخیص] مورخ [تاریخ] را دریافت نمودم که در آن مبلغ مالیات تعیینشده به میزان [مبلغ] ریال اعلام گردیده است. پس از بررسی دقیق محتوای برگ مذکور، مواردی مشاهده شده است که نشاندهنده مغایرت با مستندات واقعی اینجانب میباشد. لذا به استناد موارد ذیل، به این برگ تشخیص اعتراض دارم:
- [عنوان دلیل اول اعتراض]:
[شرح کامل دلیل اول، همراه با اشاره به مستندات مرتبط مانند قراردادها، رسیدها یا گزارشات مالی که مغایرت را نشان میدهد.] - [عنوان دلیل دوم اعتراض]:
[توضیح دلیل دوم اعتراض، همراه با ذکر موارد دقیق و مدارک پشتیبان مانند گزارشهای مالیاتی، قوانین مرتبط یا اسناد دیگر.] - [عنوان دلیل سوم اعتراض]:
[توضیح دلیل سوم، با ارائه استناد به مدارکی که صحت ادعای اینجانب را تأیید مینماید.]
با توجه به توضیحات و مستندات ارائهشده که پیوست این لایحه میباشد، خواهشمند است دستور فرمایید برگ تشخیص مالیات اینجانب مجدداً بررسی و اصلاحات لازم انجام گردد.
پیشاپیش از همکاری و توجه شما سپاسگزارم.
با احترام،
[نام و نام خانوادگی]
[تاریخ]
[امضا]






مراحل دادرسی مالیاتی چیست؟
مراحل دادرسی مالیاتی شامل 5 مرحله است و طی کردن هر مرحله برای انجام قانونی دادرسی مالیاتی ضروری است. در ادامه به بررسی هر مرحله می پردازیم:
1. مراجعه به اداره امور مالیاتی صادرکننده برگه تشخیص
در اولین مرحله از دادرسی مالیاتی باید به اداره امور مالیاتی، صادرکننده برگه تشخیص مالیاتی،مراجعه کنید. در اکثر موارد و در صورتی که لایحه اعتراض قوی باشد، اعتراض شما اعمال شده و دیگر نیازی به دنبال کردن مراحل بعدی نیست. اما در صورت قابل قبول نبودن فرم اعتراض ، باید با در دست داشتن برگه تشخیص جدید صادر شده ، پیگیر مراحل بعدی باشید.
2. ارائه مدارک به هیئت حل اختلاف مالیاتی
در هیئت حل اختلاف مالیاتی، قاضی به عنوان نماینده اداره امور مالیات و نماینده اتحادیه صنف مودی مالیاتی، مسئولیت پیگیری اعتراضات را بر عهده دارد. مودی مالیاتی معترض با در دست داشتن مدارک و مستندات ، اعتراض خود را شرح میدهد تا پرونده وی به جریان بیافتد.
3. ابلاغ اعتراض به شورایعالی امنیتی
پس از صدور رأی از طرف هیئت حل اختلافات مالی، شورایعالی امنیتی روی کار می آید .این شورا موظف است، بار دیگر، رأی صادره را به همراه اسناد و مدارک مورد بررسی قرار دهد. در این مرحله اگر رأی صادره رد شود، پرونده به اداره امور مالیاتی صادرکننده برگه تشخیص انتقال داده میشود.
4. پیگیری اعتراض در هیئت وزارت اقتصاد و دارایی
به دستور وزیر امور اقتصاد و دارایی، یک هیئت سهنفره تشکیل میشود تا بررسی اعتراض مودی مالیاتی از سر گرفته شود. اگر در این مرحله نیز اعتراض وارده رد شود ، برگه اعتراض به تشخیص مالیاتی به دیوان عدالت اداری ارجاع داده می شود. اکثرا شکایتها تا قبل از این مرحله بررسی شده و اعمال می شوند.
5. ارائه شکایت به دیوان عدالت اداری
در این مرحله ، به عنوان آخرین مرحله از رسیدگی به اعتراضات ، دیوان عدالت اداری نسبت به بررسی اعتراضات و پرونده ها اقدام می کند و رأی نهایی صادر می شود.این رأی قطعی و لازم الاجرا است.
جلوگیری از دادرسی مالیاتی با نرم افزار حسابداری
مالیات بهعنوان یکی از مهمترین منابع درآمد برای دولت و از ارکان اصلی اقتصاد در کشورها است. به همین دلیل در توزیع مجدد ثروت و تأمین منابع مالی نقشی بسیار تعیینکنندهای دارد. سلامت نظام مالیاتی در هر کشوری ضامن توسعه پایدار آن خواهد بود.
پرداخت مالیات جنبه اختیاری و داوطلبانه ندارد و حتی بدون نیاز به رضایت مودی از طرف دولت قابل وصول میباشد. دریافت مالیات از مودیان مالیاتی بهمنظور پیادهسازی عدالت اجتماعی روی کار آمده است. طبیعی است که شما بهعنوان یک شخص حقیقی میتوانید برای دریافت صورتحساب سود و زیان حاصل از فعالیتهای خود از نرم افزار حسابداری کمک بگیرید و با دریافت مشاوره مالیاتی از افراد خبره، مالیات کمتری بپردازید. ناآگاهی و عدم اطلاع از امور مالیات ممکن است باعث واردشدن صدمه به کسبوکار و ورود ناخواسته به مراحل دادرسی مالیاتی شود.


درخواست اعتراض به برگه تشخیص مالیات چگونه است؟
اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی فقط با هدف اعتراض به مبلغ پرداختی مالیات انجام نمیشود، بلکه اگر مودی با نحوه پرداخت مالیات نیز مشکل داشته باشد نیز می تواند نسبت به پر کردن فرم اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی اقدام کند.
مودی مالیاتی یا وکیل تامالاختیار وی با تکمیل فرمهای مخصوص و با در دست داشتن دفاتر حسابداری و اسناد کتبی و داده های نرم افزار حسابداری می تواند اعتراض خود را جهت بازنگری به سازمان امور مالیاتی بفرستد و رسید مخصوص اعتراض را دریافت کند.
مهلت اعتراض به برگ تشخیص مالیات چند روز میباشد؟
سی روز پس از اعلام و ابلاغ برگ تشخیص مالیات، مودیان فرصت دارند تا با به سازمان امور مالیاتی یا ادارات مربوطه مراجعه کرده و با تکمیل فرمها اعتراض خود را ارائه کنند.
چه مدارکی برای اعتراض به برگ تشخیص مالیات موردنیاز است؟
مودی مالیاتی موظف است با در دست داشتن مدارک زیر در پی اعتراض خود به سازمان امور مالیاتی مراجعه کند.
- یک رونوشت یا کپی واضح از اسناد مالیاتی
- اگر تنظیم رونوشت در خارج کشور بود، در یکی از سفارت خانههای ایران رونوشت با اصل سند برابر اصل شود.
- اگر رونوشت به زبان فارسی نباشد، ترجمه آن باید توسط مترجم قانونی دادگستری انجام شود.
مراحل بررسی اعتراض به برگ تشخیص شما چگونه است ؟
پس از اعلام اعتراض مودی، سازمان امور مالیاتی در یک مدت سیروزه فرصت دارد تا موضوع اعتراض را بررسی و تصمیمات مربوطه را اتخاذ کنند.
- اگر اسناد ارائه شده تایید شوند، موضوع در پشت برگ تشخیص نوشته شده و پس از امضای ریاست سازمان امور مالیاتی و مودی ثبت و طی حداکثر ده روز برای اجرای مراحل به بخش مالیاتی فرستاده میشود.
- اگر اسناد ارائه شده اثربخش در متعادلسازی درامد شامل مالیات نباشد و نتیجهای که سازمان داده از طرف مودی پذیرفته شود موضوعات مربوطه پشت برگ تشخیص نوشته شده و مانند مرحله قبل پس از امضای ریاست سازمان امور مالیاتی و مودی ثبت و طی حداکثر ده روز برای اجرای مراحل به بخش مالیاتی فرستاده میشود.
- اگر اسناد ارائه شده اثربخش در متعادلسازی درامد شامل مالیات نباشد و نتیجهای که سازمان داده هم از طرف مودی پذیرفته نشود، مطالب پشت برگه تشخیص درج شده و پس امضای رئیس و مودی طی حداکثر پنجروز یک پرونده جهت تقاضای تعیین وقت برای رجوع به هیئت حل اختلافات مالی تشکیل شده و به بخشهای مالیاتی مربوطه ارجاع داده میشود.
نکات کلیدی در دادرسی مالیاتی
لازم است قبل از ورود به مراحل دادرسی مالیاتی این نکات را بدانید:
- زمانی که برگ تشخیص به مودی ابلاغ میشود، مودی تا حداکثر 30 روز پس از ابلاغ مهلت اعتراض دارد و پس از آن برگ تشخیص مالیاتی قطعی خواهد شد.
- اعتراض به برگ قطعی مالیاتی صادره فقط قابلبررسی در هیئت ماده 251 مکرر قانون مالیاتهای مستقیم که شامل سه نفر تعیین شده از طرف وزیر اقتصاد هستند خواهد بود.
- شورایعالی مالیاتی قادر به تعدیل مالیات نبوده و فقط به اشکالات آن رسیدگی میکند.
- دیوان عدالت اداری توانایی ابطال حکم هیئت بدوی، تجدیدنظر و حکم هیئت 251 را دارد اما توانایی تغییر مالیات را ندارد. همچنین دیوان عدالت اداری میتواند پس از باطل شدن حکم، پرونده را برای رسیدگی مجدد به سازمان مالیاتی ارجاع دهد.
مشورت با مشاور مالیاتی را جدی بگیرید!
تا به اینجا از مراحل دادرسی مالیاتی گفتیم، اما نکته قابل توجه برای پیشگیری از وقوع اعتراضات مالیاتی و ورود به مراحل دادرسی چیست؟ پرداخت درست مالیات توسط صاحبان کسبوکار با استفاده ازجمع آوری صورت های سود و زیان و تهیه اظهارنامه مالیاتی دقیق انجام میشود.پس شما با جمع آوری درست صورتحساب ها و رعایت نظم سالانه در ارسال اظهارنامه مالیاتی خود، باعث کاهش اختلافات مالی می شوید. شما با استفاده از نرم افزار حسابداری محک و مشورت با مشاوران مالیاتی این مجموعه، میتوانید صورتحساب سود و زیان خود را با سرعت بالا دریافت کرده و به تنظیم اظهارنامه مالیاتی شفافتری بپردازید تا در زمان داشتن هرگونه اعتراض مالیاتی ، آن را به اداره دارایی ارائه کنید.
منبع:
kpmg
سوالات متداول در زمینه دادرسی مالیاتی و مراحل آن
چگونه میتوان اعتراض مالیاتی را ثبت کرد؟
برای ثبت اعتراض، ابتدا باید برگ تشخیص مالیات را دریافت کنید، سپس با تهیه لایحه اعتراض و ارائه مدارک پشتیبان، اعتراض خود را به صورت حضوری یا از طریق سامانههای الکترونیکی به اداره امور مالیاتی ارسال نمایید.
آیا اعتراض مالیاتی فقط به صورت حضوری انجام میشود؟
خیر، اعتراض مالیاتی میتواند به صورت حضوری در اداره امور مالیاتی یا از طریق سامانههای الکترونیکی مربوط به سازمان امور مالیاتی کشور انجام شود.
اگر نتیجه دادرسی مالیاتی مورد رضایت مودی نباشد، چه اقدام دیگری میتوان انجام داد؟
مودی میتواند اعتراض خود را به شورای عالی مالیاتی یا دیوان عدالت اداری ارجاع دهد، اما این مراحل نیازمند مستندات قویتر و پیگیری بیشتر است.
چه مدارکی برای ثبت اعتراض مالیاتی لازم است؟
مدارک مورد نیاز شامل لایحه اعتراض کتبی، اسناد مالی، قراردادها، رسیدها و هر مدرکی است که از ادعای مودی حمایت میکند.