در سال ۱۴۰۴، شورای عالی کار با تصویب افزایش ۴۵ درصدی حقوق پایه وزارت کار، تحول چشمگیری در نظام دستمزد کارگران ایجاد کرد. این افزایش که با توجه به نرخ تورم و مذاکرات فشرده بین نمایندگان کارگران و کارفرمایان به دست آمده، شامل بهبود قابل توجه در مولفه‌هایی مانند حقوق پایه، حق اولاد، بن کارگری و مزایای شغلی می‌شود. در این مقاله جامع سایت نرم افزار حسابداری محک، جزئیات حقوق قانون کار جدید، جداول تفکیک شده بر اساس سوابق کاری و وضعیت تاهل، و همچنین سازوکارهای محاسباتی دستمزدها را بررسی خواهیم کرد.
فهرست مطالب
حقوق پایه وزارت کار ۱۴۰۴ چقدر است؟
حقوق وزارت کار به عنوان هسته مرکزی محاسبات دستمزد در سال ۱۴۰۴، با رشد ۴۵ درصدی نسبت به سال قبل به ۱۰۳,۹۰۹,۶۸۰ ریال در ماه رسیده است. این رقم که تحت عنوان «مزد مبنا» در قانون کار ۱۴۰۴ شناخته می‌شود، پایه محاسبه سایر مزایا از جمله اضافه‌کاری، شب‌کاری و نوبت‌کاری قرار می‌گیرد. برای کارگران روزمزد، حداقل دستمزد روزانه ۳,۴۶۳,۶۵۶ ریال تعیین شده که نسبت به سال ۱۴۰۳ حدود ۳۲ درصد افزایش نشان می‌دهد.
در نظام حقوق اداره کار، تفاوت‌های معناداری بین کارگران مجرد و متاهل مشاهده می‌شود. به عنوان مثال، یک کارگر مجرد بدون سابقه کار ماهانه ۱۳۴,۹۰۹,۶۸۰ ریال دریافت می‌کند، در حالی که همین فرد با یک سال سابقه کار به ۱۳۷,۷۲۹,۶۸۰ ریال دستمزد دست می‌یابد. این تفاوت‌ها ناشی از اعمال پایه سنوات و سایر مزایای انگیزشی در پایه حقوق وزارت کار ۱۴۰۴ است.
نحوه تعیین حقوق وزارت کار ۱۴۰۴
فرآیند تعیین حداقل حقوق و دستمزد کار سالانه در شورای عالی کار طی سه مرحله اصلی انجام می‌شود. در ابتدا، شاخص‌های اقتصادی از جمله نرخ تورم رسمی (۳۸.۶ درصد در سال ۱۴۰۳) و خط فقر مطلق (حدود ۲۰۰ میلیون تومان در سال ۱۴۰۴) بررسی می‌شوند. سپس، مذاکرات فشرده بین نمایندگان سه جانبه دولت، کارگران و کارفرمایان صورت می‌گیرد که در نهایت به تصویب نهایی درصد افزایش در حقوق قانون کار ۱۴۰۴ می‌انجامد.
بر اساس مصوبات اخیر، فرمول محاسبه حقوق پایه وزارت کار به صورت زیر است:
- محاسبه مزد مبنا به این صورت است که ابتدا مزد سال قبل را در عدد ۱.۳۲ ضرب می‌کنیم و سپس عدد ۳۱۰,۵۳۵ ریال را به حاصل این ضرب اضافه می‌کنیم. به عبارت دیگر، مزد مبنا برابر است با حاصل ضرب مزد سال قبل در ۱.۳۲ به علاوه ۳۱۰,۵۳۵ ریال.
این فرمول برای کارگرانی اعمال می‌شود که در گروه «سایر سطوح مزدی» قرار می‌گیرند (حقوق بالاتر از حداقل مصوب). به عنوان مثال، حقوق کارگری با مزد مبنا ۱۵۰ میلیون ریال در سال ۱۴۰۳، در سال جاری به صورت زیر محاسبه می‌شود:
- برای محاسبه مزد مبنا با عدد مشخص، ابتدا ۱۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال را در ۱.۳۲ ضرب می‌کنیم که حاصل آن ۱۹۸,۰۰۰,۰۰۰ ریال می‌شود. سپس عدد ۳۱۰,۵۳۵ ریال را به این مقدار اضافه می‌کنیم. در نهایت، مزد مبنا برابر با ۱۹۸,۳۱۰,۵۳۵ ریال خواهد بود.
جدول ضریب دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۴
سیستم ضریب بندی در حقوق اداره کار از دو مولفه اصلی تشکیل شده است:
۱) ضریب ثابت بر اساس سابقه کار
۲) ضریب متغیر بر اساس نوع شغل و شرایط کار.
جدول زیر ضرایب اصلی را نشان می‌دهد:
مولفه حقوقی ضریب اعمالی مبنای محاسبه پایه سنوات ۲.۸۲% حقوق پایه سال جاری حق اولاد (هر فرزند) ۱۰% مزد مبنا حق تاهل ۴.۸% مزد مبنا نوبت کاری صبح/عصر ۱۰% حقوق پایه + سنوات نوبت کاری سه شیفته ۱۵% حقوق پایه + سنوات سختی کار تا ۲۵% بر اساس طبقه‌بندی شغلی
این ضرایب در کنار پایه حقوق وزارت کار ۱۴۰۴، درآمد نهایی کارگران را تشکیل می‌دهند.
جدول حقوق کارگران و کارمندان در سال ۱۴۰۴
جدول زیر تفکیک دقیق حداقل حقوق ۱۴۰۴ را بر اساس وضعیت تاهل و سابقه کار نشان می‌دهد:
وضعیت تاهل/سابقه کار حقوق پایه (ریال) حق مسکن حق اولاد پایه سنوات مجموع (ریال) مجرد، بدون سابقه ۱۰۳,۹۰۹,۶۸۰ ۹,۰۰۰,۰۰۰ – – ۱۱۲,۹۰۹,۶۸۰ مجرد، ۱ سال سابقه ۱۰۳,۹۰۹,۶۸۰ ۹,۰۰۰,۰۰۰ – ۲,۸۲۰,۰۰۰ ۱۱۵,۷۲۹,۶۸۰ متاهل بدون فرزند ۱۰۳,۹۰۹,۶۸۰ ۹,۰۰۰,۰۰۰ – ۲,۸۲۰,۰۰۰ ۱۱۵,۷۲۹,۶۸۰ متاهل + ۱ فرزند ۱۰۳,۹۰۹,۶۸۰ ۹,۰۰۰,۰۰۰ ۱۰,۳۹۰,۹۶۸ ۲,۸۲۰,۰۰۰ ۱۲۶,۱۲۰,۶۴۸ متاهل + ۲ فرزند ۱۰۳,۹۰۹,۶۸۰ ۹,۰۰۰,۰۰۰ ۲۰,۷۸۱,۹۳۶ ۲,۸۲۰,۰۰۰ ۱۳۶,۵۱۱,۶۱۶
این ارقام بدون احتساب مزایایی مانند اضافه کاری، شب‌کاری و نوبت کاری محاسبه شده‌اند. لازم به ذکر است حقوق قانون کار جدید برای کارگران روزمزد نیز افزایش ۳۲ درصدی را به همراه داشته است.
جدول حقوق و مزایای روزانه و ماهانه ۱۴۰4
جدول مقایسه ای زیر، تفکیک حقوق اداره کار را در سطوح زمانی مختلف نشان می‌دهد:
مولفه حقوقی ساعتی (ریال) روزانه (ریال) ماهانه ۳۰ روزه (ریال) ماهانه ۳۱ روزه (ریال) حقوق پایه ۴۷۲,۵۳۲ ۳,۴۶۳,۶۵۶ ۱۰۳,۹۰۹,۶۸۰ ۱۰۷,۳۷۳,۳۳۶ بن کارگری ۱۰۰,۰۴۵ ۷۳۳,۳۳۳ ۲۲,۰۰۰,۰۰۰ ۲۲,۰۰۰,۰۰۰ حق مسکن ۴۰,۹۲۸ ۳۰۰,۰۰۰ ۹,۰۰۰,۰۰۰ ۹,۰۰۰,۰۰۰ حق اولاد (هر فرزند) ۴۷,۲۵۳ ۳۴۶,۳۶۶ ۱۰,۳۹۰,۹۶۸ ۱۰,۳۹۰,۹۶۸ اضافه‌کاری ۶۶۱,۵۴۵ – – – جمعه‌کاری – ۱,۳۸۵,۴۶۲ – –
محاسبات نشان می‌دهد یک کارگر مجرد با ۸ ساعت کار روزانه در شیفت عادی، روزانه حداقل ۳,۴۶۳,۶۵۶ ریال دریافت می‌کند که با احتساب بن کارگری و حق مسکن، درآمد روزانه وی به ۴,۴۹۷,۰۰۰ ریال می‌رسد.
جدول ریز حقوق و دستمزد ۱۴۰۴ قانون کار
جدول جامع زیر تمامی مولفه‌های حقوق قانون کار ۱۴۰۴ را به تفکیک نشان می‌دهد:
ردیف اقلام حقوقی مبلغ (ریال) توضیحات تکمیلی ۱ حقوق پایه ماهانه ۱۰۳,۹۰۹,۶۸۰ افزایش ۴۵ درصدی نسبت به ۱۴۰۳ ۲ حق مسکن ۹,۰۰۰,۰۰۰ ثابت نسبت به سال قبل ۳ بن کارگری ۲۲,۰۰۰,۰۰۰ افزایش ۳۱.۵ درصدی ۴ حق اولاد (هر فرزند) ۱۰,۳۹۰,۹۶۸ مشروط به ۷۲۰ روز سابقه بیمه ۵ حق تاهل ۵,۰۰۰,۰۰۰ برای کارگران متاهل ۶ پایه سنوات ۲,۸۲۰,۰۰۰ برای سابقه کار بیش از ۱ سال ۷ اضافه‌کاری ساعتی ۶۶۱,۵۴۵ ۴۰ درصد بیشتر از دستمزد عادی ۸ جمعه‌کاری ۱,۳۸۵,۴۶۲ به ازای هر روز جمعه کاری ۹ شب‌کاری ساعتی ۱۶۵,۳۸۶ برای ساعت ۲۲ تا ۶ صبح ۱۰ نوبت کاری صبح/عصر ۱۰,۳۹۰,۹۶۸ ۱۰ درصد حقوق پایه
این جدول نشان دهنده آن است که پایه حقوق وزارت کار ۱۴۰۴ در کنار مزایای جانبی، درآمد قابل توجهی را برای کارگران به همراه دارد.
دستمزد اضافه کاری در سال ۱۴۰۴
محاسبه دستمزد اضافه‌کاری در سال جاری بر اساس فرمول زیر انجام می‌شود:
- برای محاسبه میزان دستمزد اضافه کاری ساعتی، ابتدا باید حقوق پایه ساعتی کارگر را مشخص کنیم. سپس این مبلغ را در عدد ۱.۴ ضرب می‌کنیم تا نرخ اضافه‌کاری ساعتی به دست آید. عدد ۱.۴ نشان‌دهنده افزایش ۴۰ درصدی نسبت به حقوق پایه است که طبق قوانین کار برای ساعات اضافه بر کار عادی در نظر گرفته شده است.
به عبارت دیگر، هر ساعت اضافه‌کاری به اندازه ۱۴۰ درصد حقوق پایه ساعتی محاسبه می‌شود. این روش تضمین می‌کند که کارگر برای زمان‌های اضافه‌کاری خود، دستمزدی بالاتر از ساعات کاری معمول دریافت کند تا انگیزه لازم برای انجام کار در ساعات اضافی فراهم شود. بنابراین فرمول محاسبه اضافه‌کاری ساعتی به صورت ضرب حقوق پایه ساعتی در ۱.۴ تعریف می‌شود و نتیجه آن مبلغ نهایی دستمزد برای هر ساعت اضافه‌کاری است.
با توجه به اینکه حقوق پایه وزارت کار برابر با ساعتی ۴۷۲,۵۳۲ ریال است، دستمزد اضافه‌کاری به صورت زیر محاسبه می‌شود:
- برای محاسبه دستمزد اضافه‌کاری ساعتی، ابتدا حقوق پایه ساعتی که برابر با ۴۷۲,۵۳۲ ریال است را در عدد ۱.۴ ضرب می‌کنیم. این ضرب نشان‌دهنده افزایش ۴۰ درصدی حقوق پایه برای ساعات اضافه‌کاری است. حاصل این محاسبه برابر با ۶۶۱,۵۴۵ ریال می‌شود.
برای یک کارگر با ۱۶ ساعت اضافه‌کاری در ماه، این رقم به صورت زیر خواهد بود:
- برای محاسبه مجموع دستمزد اضافه‌کاری برای ۱۶ ساعت، ابتدا دستمزد اضافه‌کاری ساعتی که برابر با ۶۶۱,۵۴۵ ریال است را در تعداد ساعات اضافه‌کاری یعنی ۱۶ ضرب می‌کنیم. حاصل این ضرب برابر با ۱۰,۵۸۴,۷۲۰ ریال می‌شود. بنابراین، مجموع دستمزد پرداختی برای ۱۶ ساعت اضافه‌کاری معادل ۱۰,۵۸۴,۷۲۰ ریال خواهد بود که به حقوق پایه افزوده می‌شود و درآمد کل کارگر را افزایش می‌دهد.
این مبلغ علاوه بر حقوق پایه و سایر مزایا پرداخت می‌شود. لازم به ذکر است طبق قانون کار جدید، سقف مجاز اضافه‌کاری ۴ ساعت در روز و ۱۶ ساعت در هفته تعیین شده است.
نرخ افزایش حقوق بازنشستگان ۱۴۰۴
در حوزه بازنشستگی، حقوق اداره کار برای بازنشستگان حداقل بگیر ۴۵ درصد و برای سایر سطوح ۳۲ درصد افزایش یافته است. جدول زیر جزئیات این افزایش را نشان می‌دهد:
گروه بازنشستگان درصد افزایش حق اولاد (ریال) حق عائله (ریال) بن معیشت (ریال) حداقل بگیران ۴۵% ۱,۷۱۹,۰۰۰ ۲,۱۰۶,۰۰۰ ۶۰۰,۰۰۰ سطوح میانی ۳۲% ۱,۳۱۹,۰۰۰ ۱,۸۰۶,۰۰۰ ۵۰۰,۰۰۰ سطوح بالا ۲۸% ۱,۱۱۹,۰۰۰ ۱,۵۰۶,۰۰۰ ۴۰۰,۰۰۰
جدول حداقل حقوق و دستمزد سال 1402
در جدول زیر حقوق و دستمزد در سال 1401 و 1402 و همچنین درصد افزایش آن مشخص شده است.
اقلام حقوق سال 1401 سال 1402 حداقل دستمزد روزانه 1,393,250 1,769,428 حداقل دستمزد ماهیانه 41,797,500 53,082,840 مزد هر ساعت کاری 190,074 241,286 مزد هر ساعت اضافه کاری 266,103 337,800 پایه سنوات( افراد با حداقل 1 سال سابقه کار) 2,100,000 2,100,000 حق مسکن 6,500,000 9,000,000 بن خواربار 8,500,000 11,000,000 حداقل حقوق کارگران بدون فرزند (با حداقل یکسال سابقه کار) 58,897,500 75,182,840 حداقل حقوق با یک فرزند 63,077,250 80,491,124 حداقل حقوق با دو فرزند 67,257,000 85,799,408 حق اولاد (یک فرزند) 4,179,750 5,308,284 حق اولاد (دو فرزند) 8,395,500 10,616,568
این افزایش‌ها از خرداد ۱۴۰۴ اعمال شده و معوقات فروردین و اردیبهشت نیز به صورت یکجا پرداخت شده است. بر اساس اعلام مدیر عامل صندوق بازنشستگی، حداقل افزایش ماهانه برای هیچ بازنشسته ای کمتر از ۱,۰۰۰,۰۰۰ ریال نبوده است.
جدول مالیات حقوق ۱۴۰۴
با توجه به اینکه حقوق قانون کار ۱۴۰۴ مشمول معافیت‌های مالیاتی است، جدول زیر نرخ‌های مالیاتی را نشان می‌دهد:
مبلغ سالانه (ریال) نرخ مالیات معافیت پایه (ریال) تا ۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ۰% ۴۸۰,۰۰۰,۰۰۰ ۶۰۰-۱,۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ۱۰% ۶۰,۰۰۰,۰۰۰ ۱,۵۰۰-۳,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ۱۵% ۲۲۵,۰۰۰,۰۰۰ بالای ۳,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ۲۰% ۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰
- برای محاسبه مالیات بر درآمد، ابتدا مبلغ درآمد سالانه ۱,۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال را از معافیت پایه ۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال کم می‌کنیم. حاصل این تفریق برابر با ۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال است. سپس این مبلغ را در نرخ مالیات ۱۰ درصد ضرب می‌کنیم که نتیجه آن ۶۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال می‌شود. بنابراین، مالیات قابل پرداخت برای این درآمد برابر با ۶۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال خواهد بود.
این محاسبات نشان می‌دهد حداقل حقوق ۱۴۰۴ کاملا در محدوده معافیت مالیاتی قرار می‌گیرد.
جمع بندی
اصلاحات انجام شده در حقوق پایه وزارت کار ۱۴۰۴ نشان دهنده توجه ویژه به معیشت کارگران در شرایط اقتصادی فعلی است. افزایش ۴۵ درصدی حقوق پایه همراه با بهبود مزایای جانبی مانند بن کارگری و حق اولاد، اگرچه نتوانسته کاملا با نرخ تورم همگام باشد، اما گام مثبتی در جهت کاهش فشار اقتصادی بر کارگران محسوب می‌شود. ضرورت بازنگری در ساز و کارهای محاسباتی حقوق قانون کار جدید، به ویژه در بخش معافیت‌های مالیاتی و سقف‌های دستمزدی، از جمله مواردی است که نیازمند توجه جدی مسئولان در سال‌های آتی خواهد بود.
امیدواریم که این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد. در صو.رت بروز هر سوالی در مورد حقوق پایه وزارت کار آن را در بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.
