قانون ترک کار چیست؟ جریمه عدم اعلام ترک کار

تصمیم به ترک شغل می‌تواند به دلایل مختلفی مانند نارضایتی از شرایط کاری، پیشنهاد بهتر یا مشکلات شخصی گرفته شود. اما ترک کار قبل از اتمام قرارداد و بدون اطلاع‌رسانی صحیح، عواقب قانونی جدی برای شما به همراه دارد. بر اساس قانون کار، هرگونه قطع همکاری باید طبق روند مشخصی انجام شود. در غیر این صورت، کارفرما حق شکایت علیه شما را خواهد داشت. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک با قانون ترک کار آشنا می‌شویم و به بررسی نکات مهم این قانون از جمله جریمه عدم اعلام ترک کار می‌پردازیم.

فهرست مطالب

ترک کار چیست؟

قانون ترک کار چیست؟ همانطور که می‌دانید، هنگامی که دو نفر با هم قرارداد امضا می‌کنند از لحاظ قانونی در برابر مفاد آن مسئولیت و تعهد دارد. این موضوع در میان تمامی قراردادها صدق می‌کند. در قراردادهای مربوط به قانون کار نیز هرگاه بین کارگر و کارفرما قرارداد کاری برای مدت موقت منعقد شده باشد، هیچ یک از دو طرف قرارداد به‌تنهایی حق فسخ آن را ندارد. ترک کار عبارت است از فسخ یکطرفه قرارداد کار از طرف کارگر بدون رعایت تشریفات مربوط به قطع همکاری. در این حالت اگر فردی بدون اعلام قبلی محل کار خود را ترک کند و کارش را انجام ندهد مشمول قانون ترک کار می‌شود باید عواقب قانونی ترک کار را متحمل شود.

مراحل قانونی و اصولی ترک کار

براساس ماده 25 قانون کار، کارگر و کارفرما بعد از امضا قرارداد حق فسخ یک طرفه قرارداد را ندارند؛ به عبارتی همانطور که کارفرما نمی‌تواند مفاد قرارداد را نقض کند و حقوق کارگر را ندهد کارگر نیز نمی‌تواند به صورت ناگهانی کار خود را ترک کند. هنگامی که یک کارگر قصد ترک کار را دارد باید به نکات مهمی توجه کند و مراحلی را طی کند تا قصد او جنبه قانونی داشته باشد.

1. کارگر باید دو الی چهار هفته پیش از ترک کار، استعفای خود را به کارفرما اطلاع دهد تا کارفرما مهلت جذب نیرو جدید را داشته باشد.
2. کارگر باید طی یک نامه رسمی و به صورت مکتوب استعفا خود را همراه با علت به کارفرما ارائه دهد تا کارفرما از قصد شما اطلاع پیدا کنید.
3. باید به این نکته توجه کنید که استعفا مطابق با قوانین داخلی شرکت باشد چرا که هر شرکت قوانین خاص خود را دارد.
4. بر اساس قانون کار، اگر کارگر 15 روز بعد از زمان استعفا از آن پشیمان شود می‌تواند استعفا خود را پس بگیرد و مجدد مشغول به کار شود.

قوانین ترک محل کار

مهم‌ترین قانونی که در آن به موضوع ترک کار پرداخته شده است ماده 21 قانون کار است. در ماده 21 قانون کار شرایطی که بر اساس آن قراردادهای کاری خاتمه می‌یابند زمانی است که کارگر:

• فوت کند.
• بازنشسته شود.
• از کار افتاده شود.
• استعفا دهد.

البته در مواقع زیر هم قرارداد خاتمه می‌یابد.

• اگر مدت زمان قرارداد کار که برای مدت معینی بود تمام شود و قرارداد به صورت صریح یا ضمنی تمدید نشود.
• اتمام کار در قراردادهایی که برای انجام کار مشخصی منعقد شده باشند.

عواقب ترک کار: جریمه عدم اعلام ترک کار

جریمه ترک کار چیست و از کجا بفهمیم ترک کار خوردیم؟ تا زمانی که به صورت اصولی و با استعفای کتبی کار خود را ترک کنید کارفرما این حق را نخواهد داشت شما را از این کار منع کند. اما چنانچه بدون دلیل و اطلاع قبلی کار خود را ترک کنید طبق قانون ترک کار، کارفرمای شما این حق را دارد علیه شما شکایت کند. در سال 1390 وزارت کار دستورالعمل و بخشنامه‌ای در رابطه با مقررات ترک کار صادر کرد که بر اساس بندهای چهارم و پنجم این بخش‌نامه، اگر کارگر محل کار خود را بدون اطلاع قبلی و استعفای رسمی ترک کند، مستحق دریافت مزایای پایان کار و حق سنوات نخواهد بود و این موضوع در سوابق بیمه او ثبت خواهد شد.

مطابق با ماده 24 قانون کار، حق سنوات مبلغی است که کارفرما در پایان هر سال موظف به پرداخت آن است. این مبلغ برابر با حقوق یک ماه کارگر است. البته بندهای چهار و پنج بخش‌نامه مربوط به قانون ترک کار در اسفند سال 1395 باطل اعلام شد و کارفرما موظف است مزایای پایان کار و حق سنوات کارگر را تا زمانی که کارگر برایش کار کرده را به صورت کامل پرداخت کند.

تفاوت غیبت کاری با ترک کار چیست؟

شاید برای شما این سؤال پیش بیاید که تفاوت غیبت و ترک کار چیست؟ برای پاسخ به این سؤال بهتر است که با مفهوم غیبت کاری آشنا شویم. حاضر نشدن در محل کار به معنی انصراف یا ترک کار نیست در برخی از موارد کارگر ممکن است به دلیل مشکل یا بیماری یا دلایل مختلف نتواند به موقع در محل کار حاضر شود و این موضوع را به کارفرما اطلاع دهد. به این عمل که فرد انجام می‌دهد غیبت کاری گفته می‌شود.

بر اساس بند سوم دستورالعمل شماره ۱۷ وزارت کار و امور اجتماعی: «تفاوت غیبت با ترک کار در این است که در غیبت قصد فسخ قرارداد وجود ندارد.» قانون ترک کار

در واقع می‌توان گفت که تفاوت اصلی غیبت کاری با ترک کار در نیت و قصد فرد از عدم حضور در محل کار است. در صورتی که تنها به علت مشکل پیش آمده امکان حضور در محل کار را نداشته باشید این به منزله غیبت کاری است؛ اما در صورتی که غیبت طولانی باشد و نیت شما عدم همکاری و استعفا باشد، این مورد به منزله ترک کار است. مرجع بررسی و حل اختلاف بین کارگر و کارفرما در رابطه با قانون ترک کار اداره کار است.

تفاوت خاتمه قرارداد کار و ترک کار چیست؟

از موضوعات مهم دیگری که باید به آن توجه داشت تفاوت میان اتمام قرارداد کار و ترک کار است. هنگامی که قراردادی میان کارگر و کارفرما منعقد می‌شود این قرارداد برای مدت مشخصی است بعد از اتمام این مدت، قرارداد به اصطلاح خاتمه می‌یابد. اما در قانون ترک کار، کارگر بدون هیچ اطلاعی به کارفرما محل کار خود را ترک می‌کند.

نحوه شکایت کارفرما از ترک کار

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم بر اساس قانون ترک کار در صورتی که کارگر بدون اطلاع قبلی و بدون دلیل محل کارش را ترک کند کارفرما این حق را دارد که از او شکایت کند. مرجع اصلی شکایت برای این موضوع، اداره کار و تامین اجتماعی یا استفاده از سایت اعلام ترک کار که همان سامانه ارسال لیست بیمه است می‌باشد. از آنجایی که کارفرما شاکی پرونده است باید برای ثبت درخواست ترک کار تامین اجتماعی، مدارک لازم (مدارک مربوط به ورود و خروج، قرارداد کارگر و کارفرما، بیمه‌های پرداخت شده و…) را به شعبه بیمه یا اداره کار ارائه دهد. بعد از ارائه مدارک و شواهد کافی فرایند رسیدگی به پرونده آغاز می‌شود و حکم نهایی مبنی بر ترک کار یا عدم ترک کار کارگر صادر می‌شود. 

از طرفی این احتمال نیز وجود دارد که کارگر به دلایلی برای چند روز غیبت داشته باشد؛ اما قصد استعفا نداشته باشد و کارفرما این مسئله را به عنوان ترک کار تلقی کند در این حالت کارگر می‌تواند علیه کارفرما به دلیل نقض قانون ترک کار به اداره کار شکایت کند.

ترک کار بدون قرارداد

همانطور که در بخش‌های قبل هم اشاره کردیم، کارگر امکان ترک کار بدون قرارداد را ندارد. طبق ماده 21 قانون کار، کارگر از یک‌ ماه قبل از ترک کار باید اعلام کند که قصد قطع همکاری را دارد و باید به مدت یک ‌ماه سرکار حاضر شود در غیر این صورت امکان شکایت و مطالبه خسارت از سمت کارفرما وجود دارد. حتی در صورتی که قرارداد شما به اتمام رسیده یا قرارداد ندارید باید یک ماه قبل استعفا خود را اعلام کنید.

سخن آخر

همانطور که می‌دانیم ترک کار اغلب در شرایطی صورت می‌گیرد که کارگر از شرایط کاری خود راضی نباشد یا با مشکلات زیادی رو به رو شود. اما از آنجایی که ترک کار بدون استعفا یا اطلاع قبلی عواقب قانونی برای کارگر به همراه خواهد داشت آشنایی با قانون ترک کار و نکات مهم مربوط به آن کمک خواهد کرد در پروسه استعفا و ترک کار به مشکل نخورد. در انتها امیدواریم که این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد. در صورت بروز هر سوالی آن را در بخش دیدگاه‌ها با ما به اشتراک بگذارید.