درآمد غیرفعال چیست؟ + انواع درآمد غیرفعال

درآمد غیرفعال درآمدی است که بدون نیاز به حضور و فعالیت مستمر شما به دست می آید. درآمد غیرفعال از سه طریق خرید و فروش سهام یا اجاره ملک، سرمایه گذاری در یک تجارت و درآمد از طریق راه اندازی کسب و کار اینترنتی ایجاد می شود. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک به تعریف درآمد غیرفعال، انواع آن، مزایا و معایب و ایده هایی برای درآمد غیرفعال آشنا خواهید شد.

فهرست مطالب

درآمد غیرفعال چیست؟

درآمد غیرفعال اصطلاحی است که هنری جورج (اقتصاددان و روزنامه‌نگار امریکایی) برای اشاره به درآمد حاصل از مالکیت زمین و سایر انحصارها ابداع کرده است. به زبان ساده درآمد غیرفعال درآمدی است که از یک ملک اجاره‌ای، مشارکت محدود یا سایر شرکت‌هایی که شخص به طور فعال در آن مشارکت ندارد، به دست می‌آید. درآمد غیرفعال نیز همانند درآمد فعال، معمولاً مشمول مالیات است.

امروزه این اصطلاح برای درآمدی به کار برده می‌شود که به‌واسطه داشتن دارایی (که به‌عنوان درآمد دارایی شناخته می‌شود)، ارث، حقوق بازنشستگی و پرداخت‌هایی که از رفاه عمومی دریافت می‌شود.

سه شکل عمده درآمد غیر فعال بر اساس مالکیت دارایی عبارت‌اند از:

1. اجاره که از مالکیت منابع طبیعی دریافت می‌شود.
2. بهره دریافت شده به‌وسیله داشتن دارایی‌های مالی
3. سود دریافتی از مالکیت تجهیزات سرمایه‌ای.

در توضیح درآمد حاصل از اجاره باید گفت که این مقوله نیازمند دانش اقتصادی و آشنایی کامل با بازار کار است تا باعث ازدست‌رفتن سود نشود. علاوه بر این، برخی از افراد تمایل دارند به‌جای خرید ملک و اجاره آن، سرمایه خود را به نحوی در کار سرمایه‌گذاری کنند که ارزش اقتصادی بیشتری داشته باشد و باگذشت زمان ارزش سرمایه بالاتر رود. به‌این‌ترتیب، درآمد غیر فعال اغلب با عنوان “درآمد منفعل” نیز شناخته می‌شود.

همچنین سرمایه‌گذاری روی یک تجارت لزوماً به معنی این نیست که شما آغازگر و تنها سرمایه‌گذار هستید. برخی از کسب‌وکارهای موفق برای توسعه نیاز به سرمایه گذار دیگری دارند.

نکات کاربردی درباره درآمد غیرفعال

در ادامه با چند نکته مهم درمورد درآمد غیرفعال آشنا خواهیم شد:

• درآمد غیرفعال قابلیت اختصاص به‌حساب‌های بازنشستگی فردی را ندارد.
• درآمد غیرفعال از طریق کار یا فعالیت‌های تجاری به دست نمی‌آید.
• نرخ‌های مالیات‌بردرآمد غیرفعال با نرخ‌های درآمد دریافتی متفاوت است.
• قبل از بازنشستگی، درآمد غیرفعال می‌تواند به‌عنوان مکمل درآمد دریافتی باشد. اغلب این درآمد غیرفعال تنها منبع درآمد در سال‌های پس از بازنشستگی است.
• درآمد کسب شده شامل دستمزد، حقوق، انعام و درآمد خوداشتغالی است.

آیا تفاوتی میان درآمد دریافتی و درآمد غیرفعال وجود دارد؟

پاسخ این سوال مثبت است.به دلیل تفاوت‌های کیفی، میزان مالیات درآمد دریافتی و درآمد غیرفعال متفاوت است. علاوه بر این، اکثر منابع درآمد غیرفعال مشمول مالیات حقوق و دستمزد نمی شوند و هیچ‌کدام موظف به پرداخت مالیات شغلی مانند تأمین اجتماعی و خدمات پزشکی نیستند. بنابراین برای افرادی که درآمد غیر فعال دارند، آگاهی از منشأ و مالیات درآمد آنها از اهمیت بالایی برخوردار هستند.

انواع درآمد غیرفعال کدام‌اند؟

درآمد حاصل از سود و سود سهام رایج‌ترین نوع درآمد غیرفعال هستند. پول دریافتی از این طریق به‌عنوان درآمد غیرفعال شناخته شده و مالیات پرداخت شده بر آن، مالیات‌بردرآمد غیرفعال محسوب می‌شود.در توضیح هر کدام باید گفت:

1. درآمد حاصل از بهره، مانند سود حاصل از حساب‌های سپرده چک و پس‌انداز، وام‌ها و سپرده که معمولاً به‌عنوان درآمد عادی، مشمول مالیات می‌شود.
2. سود سهام که درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری است، می‌تواند با نرخ مالیات معمولی یا نرخ مالیات بر عایدی سرمایه بلندمدت ترجیحی مشمول مالیات شود.

در سرمایه‌گذاری‌ها معمولاً به طور منظم سود سهام به سهام‌داران پرداخت می‌شود. این سود اغلب به‌صورت ماهانه، سه‌ماهه، سالانه یا شش‌ماهه به‌حساب سرمایه‌گذاری پرداخت شده که مالیات به این نوع از سود سهام تعلق می‌گیرد. سود سهام عادی شکل رایجی از سود سهام دریافتی از شرکت‌ها است و مالیات آن با نرخ عادی محاسبه می‌شود.

درآمد غیرفعال شامل چه موارد دیگری می‌شود؟

از دیگر منابع درآمد غیر فعال می‌توان موارد زیر را نام برد:

• حساب‌های بازنشستگی – به‌عنوان‌مثال حقوق بازنشستگی و مستمری
• ارث
• نفقه
• هدایا
• برنده‌شدن لاتاری
• مزایای امور سربازان قدیمی (VA).
• مزایای تأمین اجتماعی
• مزایای رفاهی
• غرامت بیکاری
• درآمد ملک

ایده‌ کسب درآمد غیرفعال در ایران

آیا تا به حال به این سوال فکر کرده اید که از چه روش هایی می توانید درآمد غیرفعال کسب کنید؟در ادامه به بررسی ایده های کسب درآمد غیرفعال در ایران می پردازیم:

• سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال: امروزه، یکی از پرطرفداران ترین راه‌های کسب درآمد، سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال است. روشی که اگر به‌درستی و با دانش کافی انجام شود، می‌تواند بسیار سودمند باشد. حسابداری ارزهای دیجیتال مفهومی نوظهور در حوزه ثبت و گزارشگری مالی محسوب می‌شود. هر روز که می‌گذرد، کریپتوکارنسی‌هایی مثل بیت‌کوین، اتریوم، لایت‌کوین و … نقش مهم‌تری در عرصه اقتصاد ایفا می‌کنند و با توجه به رواج فرایند ماینینگ و همین‌طور استفاده روزافزون از ارزهای دیجیتال در معاملات، نیاز به تعریف یک سیستم حسابداری منسجم برای آن‌ها بیش از پیش احساس می‌شود. با وجود جایگاه متفاوت رمز ارزها در سیستم مالی قانونی کشورهای مختلف، می‌توانیم با اطمینان آن‌ها را نوعی دارایی نامشهود بدانیم که مالکیت آن‌ها بعضاً می‌تواند مشمول پرداخت مالیات شود.

• راه اندازی وب‌سایت: ایجاد یک وب‌سایت فروشگاهی یا خدماتی یکی از دیگر راه‌هایی است که به‌وسیله آن می‌توان حتی در خارج از ساعات کاری، فروش آنلاین داشته و کسب درآمد داشت.

• فروش محصولات دیجیتال: با ایجاد و تولید یک محصول دیجیتال مانند یک کتاب الکترونیکی یا یک نرم افزار کاربردی، شما صرفاً یکبار هزینه کرده‌اید اما در واقع قابلیت فروش به تعداد افراد بسیاری را دارد.

• سرمایه‌گذاری در بازار بورس ایران: بازار بورس همیشه به‌عنوان یکی از گزینه‌های خوب برای سرمایه‌گذاری شناخته شده و افراد بسیاری علاقه به فعالیت در این بازار دارند. این مورد همانند فعالیت در بازار رمز ارزها، دارای ریسک بوده و درصورتی‌که با دانش و اطلاعات کافی انجام نشود با ضررهای مالی شدیدی مواجه می‌شوید. اما در صورت برخوردار بودن از این اطلاعات می‌توانید سود ماهانه و حتی روزانه خوبی نصیب خود کنید.

• سرمایه‌گذاری در املاک: خرید املاک و اجاره آن‌یکی از قدیمی‌ترین راه‌ها و مطمئن‌ترین شیوه برای کسب درآمد غیر فعال است. دلیل این موضوع بالارفتن هم‌زمان قیمت خانه و اجاره‌ها در هنگام تورم است. البته لازم به ذکر است که موقعیت ملک اجاره داده شده نیز تأثیر بسزایی در قیمت آن دارد.

• برگزاری دوره‌های آموزشی آنلاین: آموزش، همواره شیوه مورداستفاده در تمام زمان‌ها بوده اما نحوه تبدیل آن به درآمد غیرفعال نیز امری حائز اهمیت است. با تهیه و ضبط آموزش‌های خود، می‌توانید آن‌ها را به‌صورت آنلاین در وب‌سایت یا صفحات شخصی به فروش برسانید.

• نویسندگی و چاپ کتاب: نوشتن کتاب دستی یا الکترونیکی یا ایجاد هر محصولی مانند سی دی یا دی‌وی‌دی آموزشی که اطلاعات مفیدی برای خریداران دارد،می‌تواند سود خوبی برای شما به همراه داشته باشد. شما پس از تولید محصول و شروع به فروش، دیگر نیازی به انجام کاری ندارید و پس از مدتی به‌شرط بالا بودن کیفیت محصولات شما، درآمد حاصل از آنها به‌تدریج افزایش می‌یابد. همچنین شما به عنوان نویسنده آنلاین یا فریلنسر فعالیت کنید و به صورت دور کاری با شرکت های مختلف کار کنید.

آیا از مزایا و معایب درآمد غیر فعال آگاه هستید؟

از جمله مزایا و معایب درآمد غیرفعال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مزایا:

• هر چه زمان بیشتری را صرف کسب درآمد غیرفعال کنید، می توانید به درآمد بیشتری برسید.
• هیچ چارچوب زمانی مشخصی برای کسب درآمد غیرفعال وجود ندارد و شما می‌توانید هر زمان که بخواهید کارها را انجام دهید.
• نیازی به‌صرف زمان مستقیم برای کسب درآمد غیرفعال ندارید و می‌توانید بدون صرف زمان مستمر درآمد کسب کنید.
• درآمد غیرفعال نامحدود است و می‌تواند سود بیشتری نسبت به آنچه قبل از شروع تخمین زده شده، به ارمغان بیاورد.
• معمولاً پس از مدتی کار فعال، نیازی به کار مداوم ندارید، اما درآمد شما متوقف نخواهد شد.
• پتانسیل‌های توسعه بسیار خوبی دارد، زیرا با یادگیری بیشتر قادر به گسترش کار خود و افزایش سود هستید.

معایب:

• مخصوصاً در ابتدای مسیر که بسیار فعال هستید، استرس زیادی را متحمل می‌شوید تا به نتیجه مطلوب برسید.
• ممکن است در ابتدای مسیر که در حال انجام کار فعال هستید یا در ادامه مسیر به این نقطه برسید که انجام این کار فایده‌ای ندارد.

نمونه‌ای از درآمد غیرفعال

تصور کنید سهیل 50 میلیون تومان روی یک پروژه سرمایه‌گذاری می‌کند. سودی که او از سرمایه‌گذاری خود به دست می‌آورد، درآمد غیر فعال تلقی شده و باید برای پرداخت مالیات با نرخ درآمد عادی به سازمان مالیات اقدام کند. او همچنین در یک قرعه‌کشی 10 میلیون تومان برنده می‌شود، اما کل مبلغ برد خود را دریافت نمی‌کند؛ زیرا سازمان مالیات کشور، مالیات را از آن کسر می‌کند و این مبلغ را به‌عنوان درآمد غیرفعال تلقی می‌کند.

درآمد غیرفعال؛ مشمول یا معاف از مالیات؟!

تا به اینجا با تعریف درآمد غیرفعال و انواع آن آشنا شدیم و دریافتیم که درآمد غیرفعال مشمول مالیات است.منابع درآمد غیرفعال مشمول مالیات حقوق و دستمزد نمی شوند و هیچ‌کدام موظف به پرداخت مالیات شغلی مانند تأمین اجتماعی و خدمات پزشکی نیستند. در واقع درآمدهای غیرفعال (به جز موارد استثنایی مانند درآمدهای بیمه عمر) عموماً به‌عنوان درآمد مشمول مالیات تلقی می‌شوند.

به طور معمول از درآمدهای غیر فعال به طور یکسان مالیات دریافت نمی‌شود. برخی از منابع درآمد غیرفعال به‌عنوان درآمد عادی مالیات ثبت می‌شوند، درحالی‌که برخی دیگر از نرخ‌های مالیاتی کمتری برخوردار هستند. همچنین برخی از درآمدهای غیرفعال نیز امکان تعویق بدهی‌های مالیاتی به تاریخ بعدی را دارند.

یکی از دغدغه‌های همیشگی واحد حسابداری محاسبه میزان درآمد ها و دسته بندی انواع آنها بوده است.نرم افزار حسابداری محک برای مدیریت انواع درآمدهای کسب شده شما روی کار آمده است.

منبع:investopedia